iltasyazilim
FD Üye
Osmanlı Devletinin Duraklama Dönemi Nedenleri
Osmanlı Devletinin Duraklama Dönemi
Osmanlı Devleti'nin duraklama dönemini iç ve dış nedenleri olarak 2 başlık aşağıda inceleyebiliriz
İç Nedenleri;
Siyasi İdari
Sancağa çıkma uygulamasının terk edilmesinin (Çelebilerin tecrübe kazanamaması) kaslı merkeziyetçilikle yönetilen Osmanlı Devleti'nin gücünü azaltması
Devlet adamları aralarında hizipleşmelerin ve haremin siyasete müdahale etmesinin idareyi zorlaştırması, düzensiz bir ahenk oluşturması Kapıkulu ocaklarının iktidar mücadelelerine dahil edilmesi; kışkırtılarak politize edilip kullanılmaları Ulema, kapıkulu ve devlet adamlarının iktidar mücadeleleri sonucunda sürekli değişimi; iktidarın çok akıcı olması Sus Payı ve adam kayırmanın yaygınlaşması
Askeri
İltizam sistemi ile devlet topraklarının 1 yıllığına mültezime kiralanması
Tımar sisteminin mültezimlerın sayısı arttıkça bozulması ve tımarlı sipahilerin işsizlik yüzünden eşkiyalığa başlayıp hengâme yaratmaları Kapıkulunun düzeninin bozulması
Devşirme sisteminin bozulması
Türklerin de kayırma sonucu ocaklara alınması
Kapıkullarının yasak olmasına karşın ticaretle uğraşmaları
40 yaşından önce evlenme yasağının ihlalinin yaygınlaşması
Devlet adamları göre tahrik edilip kullanılmaları
Ekonomik
Seferler ve fetihlerin durması yüzünden ganimet gelirinde azalma görülmesi
Coğrafi keşifler yüzünden ticari güzergâhların dağişmesi ve Osmanlı'nın elindeki güzergâhların kullanımlarının veya değerlerinin azalması
Kapitülasyonlar sonucu yabancı tüccarların Osmanlı ekonomisininden faydalanmaları
Paranın değeri ve alım gücünün altın oranı yüksek Avrupa paraları aleyhinde düşmesi ve akçanın altın oranının hulufe verirken cebi yakmaması için düşürülmesi
İltizam sistemi ile devletin tımar gelirlerinin azalması ve tımar sistemiyle ödenen maaşların başka yollardan ödenmesi gerekmesi
Sosyal
Anadolu'da güven ortamının azalması Bozulan ekonomi sonucu halkın vergi yükünün artması Çiftbozan (köyü terk) vergisi yüzünden köylülün ayaklanmaya gitmesi
Dış Nedenler ;
Rönesans: Avrupa'nın bilim, teknik ve düşünsel atılımlar sayesinde ilerlemesi ve Osmanlı'nın bu atılımlara ayak uyduramaması
Reform: Avrupa'daki katı din baskısının azalması, özgür ve laik düşüncenin ortaya çıkması Dinin sınırladığı gelişimden bilimsel gelişmeye geçilmiş olması
Coğrafi Keşifler
Ticaret yollarının ve şiddet dengelerinin Avrupa'nın lehine değişmesi
Yeni pazarlar keşfedilmesi Yeni ürünlerin keşfi ile tarım ve fetih toplumu olan Osmanlı'nın pazar payını kaybetmesi
Köle ticareti yapan batının bu sayede güçlenmesi
Avrupa'daki Siyasi Değişimler
Dağınık ve basit yenilen feodal beylik ve topluluklardan enerjik merkezi krallıklara geçen Avrupa'nın güçlenmesi; Avusturya gibi güçlü devletler aleyhinde Osmanlı'nın batıdaki ilerlemesinin durması
Doğal Sınırlar
Afrika'da çöle, doğuda İran'a, batıdaysa Avusturya sınırlarına gelinmiş olması
Fetih yapmanın süre açısından baskı olması *
Osmanlı Devletinin Duraklama Dönemi
Osmanlı Devleti'nin duraklama dönemini iç ve dış nedenleri olarak 2 başlık aşağıda inceleyebiliriz
İç Nedenleri;
Siyasi İdari
Sancağa çıkma uygulamasının terk edilmesinin (Çelebilerin tecrübe kazanamaması) kaslı merkeziyetçilikle yönetilen Osmanlı Devleti'nin gücünü azaltması
Devlet adamları aralarında hizipleşmelerin ve haremin siyasete müdahale etmesinin idareyi zorlaştırması, düzensiz bir ahenk oluşturması Kapıkulu ocaklarının iktidar mücadelelerine dahil edilmesi; kışkırtılarak politize edilip kullanılmaları Ulema, kapıkulu ve devlet adamlarının iktidar mücadeleleri sonucunda sürekli değişimi; iktidarın çok akıcı olması Sus Payı ve adam kayırmanın yaygınlaşması
Askeri
İltizam sistemi ile devlet topraklarının 1 yıllığına mültezime kiralanması
Tımar sisteminin mültezimlerın sayısı arttıkça bozulması ve tımarlı sipahilerin işsizlik yüzünden eşkiyalığa başlayıp hengâme yaratmaları Kapıkulunun düzeninin bozulması
Devşirme sisteminin bozulması
Türklerin de kayırma sonucu ocaklara alınması
Kapıkullarının yasak olmasına karşın ticaretle uğraşmaları
40 yaşından önce evlenme yasağının ihlalinin yaygınlaşması
Devlet adamları göre tahrik edilip kullanılmaları
Ekonomik
Seferler ve fetihlerin durması yüzünden ganimet gelirinde azalma görülmesi
Coğrafi keşifler yüzünden ticari güzergâhların dağişmesi ve Osmanlı'nın elindeki güzergâhların kullanımlarının veya değerlerinin azalması
Kapitülasyonlar sonucu yabancı tüccarların Osmanlı ekonomisininden faydalanmaları
Paranın değeri ve alım gücünün altın oranı yüksek Avrupa paraları aleyhinde düşmesi ve akçanın altın oranının hulufe verirken cebi yakmaması için düşürülmesi
İltizam sistemi ile devletin tımar gelirlerinin azalması ve tımar sistemiyle ödenen maaşların başka yollardan ödenmesi gerekmesi
Sosyal
Anadolu'da güven ortamının azalması Bozulan ekonomi sonucu halkın vergi yükünün artması Çiftbozan (köyü terk) vergisi yüzünden köylülün ayaklanmaya gitmesi
Dış Nedenler ;
Rönesans: Avrupa'nın bilim, teknik ve düşünsel atılımlar sayesinde ilerlemesi ve Osmanlı'nın bu atılımlara ayak uyduramaması
Reform: Avrupa'daki katı din baskısının azalması, özgür ve laik düşüncenin ortaya çıkması Dinin sınırladığı gelişimden bilimsel gelişmeye geçilmiş olması
Coğrafi Keşifler
Ticaret yollarının ve şiddet dengelerinin Avrupa'nın lehine değişmesi
Yeni pazarlar keşfedilmesi Yeni ürünlerin keşfi ile tarım ve fetih toplumu olan Osmanlı'nın pazar payını kaybetmesi
Köle ticareti yapan batının bu sayede güçlenmesi
Avrupa'daki Siyasi Değişimler
Dağınık ve basit yenilen feodal beylik ve topluluklardan enerjik merkezi krallıklara geçen Avrupa'nın güçlenmesi; Avusturya gibi güçlü devletler aleyhinde Osmanlı'nın batıdaki ilerlemesinin durması
Doğal Sınırlar
Afrika'da çöle, doğuda İran'a, batıdaysa Avusturya sınırlarına gelinmiş olması
Fetih yapmanın süre açısından baskı olması *