Osmanlı devleti'nin iskan siyaseti

İskan nedir, Osmanlının İskan politikası nasıldır

İskan beşeri mesken anlamına gelmektedir İskan politikasının amacı fethedilen yerlerin Türkleşmesini sağlamaktır Bu maksat ayrıca fetihlerin sağlam ve daimi olmasını keza de fethedilen yerlerin siyasi, askeri ve sosyal yönden güvenliğini sağlamaktır

İskan politikası fethedilen yerlerde sorun çıkma ihtimali olan ailelerin Anadoluya göç ettirilmesini sağlayarak kargaşa çıkma ihtimalini eksilmek için kurulmuştur

18yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunun iskan politikası, manâsız ve yıkılmış yerlerin şenlendirilmesi ve ziraate açılması istikametinde yürütülmüştür Bu hedefe varmak için ortaya meydana çıkan problemlerin başında yerleşik halkın üstünde büyük bir zorlama unsuru olan göçmenlerin zor meselesi gelmektedir ama, bunun için de, özellikle zorlama unsurlarının ortadan kaldırılarak tehlikesiz bir ortam hazırlanması, devletin politikasının gerçekleşmesinde manâlı bir menzil olacaktı Nitekim bu hususun önemi anlaşılmış olmalıdır ama, bu kabil grupların, Anadoludaki iskan mahallelerinden uzaktan tutulması için Rakka ve Kıbrıs bir sürgün bölgesi olarak seçilmiştir

İskan politikası göçebelerin iskanlarına teşebbüs ettiği gibi bu sayede de keza gelirleri arttırmak, hem de yönetimle ilgili aksaklıkların bir sonucu olarak ortaya çıkan güçlükleri ortadan kaldırmayı hedef almıştır

Osmanlı devleti bu yüzyılda toprak kaybına uğraması, onunla birlikte, MüslümanTürk halkının da iç kısımlara göçe başlamasına sebep olmuştur Meydana gelen bu nüfus hareketleri, devletin idareli düzenini bozduğu gibi, emniyetini de büyük ölçüde etkilemiştir Nitekim çoğu semt ve köy yıkılmış olup boşaldığı gibi yine birçok mamur tarla, tahvil, bahçe terk edilerek zirai gelirin kayda değer miktarda azalmasına yol açmıştır Bu koşul karşı devlet, bu mahvolmuş olmuş ve boşalmış sahalara başımanâsız bir yaşam yaşayan göçebelerin ya da eski haklarını yatırma işlerine girişmiştir

18, yüzyılın iskan politikası olarak meydana çıkan,´yıkılmış ve sahipsiz yerlere oymakların yerleştirilerek tekrar ziraate açılması şeklinde içe dönük iskan siyaseti, bu yüzyılın varılmak istenen hedefi olmuştur

Keza iskan politikası fethedilen bölgelere Anadoludan getirilen Türkmen aşiretlerinin yerleştirilmesiyle gerçekleştirilmesidir Bilhassa anlaşmazlık yer alan aşiretlerin birini yerleştirilmesi, Anadoludaki çatışmaları önlemiştir Yerleştirilen Türkmenlerden bir zaman ödenti alınmaz ve geri dönmelerine izin verilmezdi *