iltasyazilim
FD Üye
Osmanlı döneminde levent nedir
Osmanlı donanmasında hizmet gören askerî sınıf
Türkçe, Farsça ve İtalyancada ayrı ayrı mânâlara gelen sözcük aslen İtalyanca olup, levantino “doğulu anlamına gelir Venedik ’e göre doğulu asker Farsça, nefsin arzû ve isteklerine uyan Türkçede ise, tekil olarak; “delikanlı, boyluposlu, yiğit, çevik demektir Levendât şeklindeki çoğulunda, kara ve deniz askerleri ifâde edilir
Deniz ve kara leventleri olmak üzere iki kısımdır
Deniz leventleri: On altıncı asırda Akdeniz ’de gemileri ile faaliyette bulunan gözüpek, enerjik kuvvetli Türk denizcileri Bunlar 17 ’şer oturaklı gemileri ile, Rumlalarla meskûn Livâdiye sâhillerini vurup, bol ganîmet ile dönerlerdi Leventler, Osmanlı Devleti hizmetine girmelerinden sonra, bulundukları yerin disiplini ve nizâmını sağlar, deniz filosu sefere çıktığı zaman, asker olarak sefere katılırlardı Bunlar, Leventi Türkî ve Leventi Rûmî diye ikiye ayrılır “Levandaadını içeren Rum leventleri, adalardan toplanırdı Bunlar, daha sonra hizmette hıyânette bulunduklarından tasfiye edildiler Türk leventleri timarlı olup, sâhil memleketlerindeki Türklerden alınırlardı Türk leventleri ile Rum leventlerinin kıyâfetleri ayrı idi Türk leventleri, berate denilen kırmızı başlık, kollu beyaz gömlek ve kırmızı renkli, kenarları siyah harçlı bir yelek ile kırmızı şalvar giyer, bellerine sarı kuşak sararlardı Rum leventleri de kenarları sarı harçlı mâvi bir yelek, beyaz şalvar giyer, bellerine kuşak sararlardı; bellerinde ve başlarında mâvili beyazlı kuşak ve sarık bulunurdu Keza Türk ve Rum leventleri bütün bedenlerini örten kenar dikişleri kırmızı harçla taraflı, başlıklı bir trençkot giyerler, bellerinde bıçak bulundururlardı Kılıç, mızrak, uzun namlulu tüfek ve tabanca da taşırlardı Rum leventleri, daha çok kürekli çektirilerde kullanılırdı
Leventlerin komutanına “Şehlevent denirdi Kıdemlerine kadar “çektiri, firkate, kalyon levendi adını taşırlardı Donanmanın her yıl seferden dönüşünde denetleme yapılır, sefere katılmayanların kayıtları silinerek maaşları kesilirdi
Kara leventleri: Osmanlılarda deniz filosu leventlerinden ayrı ayrı vezir ve beylerbeyi maiyetlerinde süvârî görevi yapan derslik Bunlara kapılılevent de denilirdi Leventlerin mensub oldukları vezir veya beylerbeyi azledilince, bunlar bir yere kapılanıncaya değin, başıboş bir hâlde dolaşdıkları için bunlara “kapısız levent denirdi Kapısız leventlerin zamanla çoğalması ve Anadolu ’da eşkıyâlığa başlamaları üstüne, bu teşkilât bozuldu
Anadolu ’daki isyânlara karıştılar 1776 ’da çıkarılan son fermanla varlıkları kesinkes ortadan kaldırıldı
Kara leventleri unutulduğu hâlde, deniz leventleri müthiş hâtıraları ile hâlâ yaşamaktadır Levent denince akla Osmanlı devri Türk denizcisi gelmektedir Pekçok dehâ sâhibi Osmanlı amirâli leventlikten yetişmişlerdir Leventler, Osmanlı Devletine unutulmaz deniz zaferleri kazandırmışlardır *
Osmanlı donanmasında hizmet gören askerî sınıf
Türkçe, Farsça ve İtalyancada ayrı ayrı mânâlara gelen sözcük aslen İtalyanca olup, levantino “doğulu anlamına gelir Venedik ’e göre doğulu asker Farsça, nefsin arzû ve isteklerine uyan Türkçede ise, tekil olarak; “delikanlı, boyluposlu, yiğit, çevik demektir Levendât şeklindeki çoğulunda, kara ve deniz askerleri ifâde edilir
Deniz ve kara leventleri olmak üzere iki kısımdır
Deniz leventleri: On altıncı asırda Akdeniz ’de gemileri ile faaliyette bulunan gözüpek, enerjik kuvvetli Türk denizcileri Bunlar 17 ’şer oturaklı gemileri ile, Rumlalarla meskûn Livâdiye sâhillerini vurup, bol ganîmet ile dönerlerdi Leventler, Osmanlı Devleti hizmetine girmelerinden sonra, bulundukları yerin disiplini ve nizâmını sağlar, deniz filosu sefere çıktığı zaman, asker olarak sefere katılırlardı Bunlar, Leventi Türkî ve Leventi Rûmî diye ikiye ayrılır “Levandaadını içeren Rum leventleri, adalardan toplanırdı Bunlar, daha sonra hizmette hıyânette bulunduklarından tasfiye edildiler Türk leventleri timarlı olup, sâhil memleketlerindeki Türklerden alınırlardı Türk leventleri ile Rum leventlerinin kıyâfetleri ayrı idi Türk leventleri, berate denilen kırmızı başlık, kollu beyaz gömlek ve kırmızı renkli, kenarları siyah harçlı bir yelek ile kırmızı şalvar giyer, bellerine sarı kuşak sararlardı Rum leventleri de kenarları sarı harçlı mâvi bir yelek, beyaz şalvar giyer, bellerine kuşak sararlardı; bellerinde ve başlarında mâvili beyazlı kuşak ve sarık bulunurdu Keza Türk ve Rum leventleri bütün bedenlerini örten kenar dikişleri kırmızı harçla taraflı, başlıklı bir trençkot giyerler, bellerinde bıçak bulundururlardı Kılıç, mızrak, uzun namlulu tüfek ve tabanca da taşırlardı Rum leventleri, daha çok kürekli çektirilerde kullanılırdı
Leventlerin komutanına “Şehlevent denirdi Kıdemlerine kadar “çektiri, firkate, kalyon levendi adını taşırlardı Donanmanın her yıl seferden dönüşünde denetleme yapılır, sefere katılmayanların kayıtları silinerek maaşları kesilirdi
Kara leventleri: Osmanlılarda deniz filosu leventlerinden ayrı ayrı vezir ve beylerbeyi maiyetlerinde süvârî görevi yapan derslik Bunlara kapılılevent de denilirdi Leventlerin mensub oldukları vezir veya beylerbeyi azledilince, bunlar bir yere kapılanıncaya değin, başıboş bir hâlde dolaşdıkları için bunlara “kapısız levent denirdi Kapısız leventlerin zamanla çoğalması ve Anadolu ’da eşkıyâlığa başlamaları üstüne, bu teşkilât bozuldu
Anadolu ’daki isyânlara karıştılar 1776 ’da çıkarılan son fermanla varlıkları kesinkes ortadan kaldırıldı
Kara leventleri unutulduğu hâlde, deniz leventleri müthiş hâtıraları ile hâlâ yaşamaktadır Levent denince akla Osmanlı devri Türk denizcisi gelmektedir Pekçok dehâ sâhibi Osmanlı amirâli leventlikten yetişmişlerdir Leventler, Osmanlı Devletine unutulmaz deniz zaferleri kazandırmışlardır *