Osmanlı İmparatorluğunda Fotoğraf

Osmanlı İmparatorluğunda Resim osmanlı fotoğrafçıları osmanlı dönemi kimyagerleri kimyagerleri hürrem sultan fotoğrafları Endüstri devrimi, Osmanlı İmparatorluğu'nu politik, kültür ve sanat, askeri ve ticari yönlerde de etkilemeye başladı ve Batı'ya dönük bir politikanın başlıca alınmasına niçin oldu Toplumun beğenileri değişti Fotoğraf, mimari ve müzikte gelenekselin yanısıra, Osmanlı toplumunda elit zümreyi oluşturan entellektüel, bürokrat ve saray çevrelerine Batı zevki girmeye başladı Batılı hükümdarların bir gelenek haline getirdiği, kendi portrelerinin devlet dairelerine astırılması ve hediye edilmesi alışkanlığı, Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk olarak Sultan II Mahmud (Saltanatı 18081839) döneminde uygulandı Yeniçeri olayından (1826) sonraki günlerde, 65X75 cm boyutunda, kabartma sarı ve pembe güllerin, üzerlerinde elmas bulunan mavi çiçeklerin çevrelediği bir alanın ortasına, askeri üniforma giymiş olan Sultanın bir devlete ait hazırlandı Tarifi Hümayun adı verilen bu nişanlar zincir ile boylu boyunca takılır ya da resmi dairelerin duvarlarına asılırdı Bir kısım bağnaz çevreler Sultanın bu davranışından rahatsız oldukları için bunu yıkmak isteyen Sultan, 1832 yılında Cuma Selamlığından sonra, Küçüksu'da ikamet eden Şeyhülislam Abdülvahab Efendi'yi huzuruna kabul ederek kendisini Tasviri Hümayun ile ödüllendirdi 1835'de Harbiye Mektebi'ne ve 1836'da, Rami ve Selimiye Kışlalarına büyük bir törenle Sultanın resimleri asıldı Ve II Mahmud, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa kuvvetlerine karşısında çarpışacak olan Osmanlı ordusunun kumandanı ‚erkez Hafız Mehmed Paşa'ya, 1838 yılında, moral vermesi için bir resmini yolladı 3 Ekim 1839'da Gülhane Hattı Hümayunu'nun Reşid Paşa tarafından okunmasından bir iki hafta sonra, fotoğrafın bulunuşu ilk olarak, İstanbul'da yayınını Türkçe, Arapça, Fransızca sürdüren Takvimi Vekayi gazetesinin 28 Ekim 1839 (19 Şaban 1255) Pazartesi günü 186 sayısında duyuruldu 1840 yılında Yenicami avlusunda ilk Postanei Amire kuruldu Aynı sene İngiliz William Churchill'in tanıdık olmayan basından aktardığı yazılarla yayınına başlayan Ceridei Havadis Gazetesi'nin 25 Ağustos 1840 (26 Cemazıyelahır 1256) Salı günü 47 sayısında, Daguerre'in ticari amaçla çoğalttığı makinasından laf edilmekteydi 1549064270 1549064270 osmanliimparatorlugundafotograf5c54d853bc68cosmanliimparatorlugundafotograf5c54d853bc68c http:img261imageshackusimg2616109eot3hv4gif 1839 yılının Ekim ayında, Fransız ressam Horace Vernet (17891893), yeğeni Charles Marie Bouton ve Daguerreotypist Goupil Fesquet (18061893), Marsilya limanından yola çıkarak dünyadaki birincil fotografik geziye başladılar Suriye, İskenderiye, Kahire, Sina, Filistin, Tyre, Saidon, Deir El Kamar, Şam, Kudüs, Nazareth, Beyrut ve Baalbeck'den sonra, 4 Şubat 1840'da İzmir'e vardılar Fesquet kadar hazırlanmış olan hatıra defterinde, 13 Şubat 1840'da Iena gemisinin bordasından çekilen İzmir'in Daguerreotype'larından laf edilmektedir Bu yıllarda matbaa ve baskı tekniği gelişmediğinden, çekilen fotoğrafları yayın organlarında ve kitaplarda uygulamak olanaksızdı Bu çekimler, fotoğraflara ara tonlar verilerek her tarafta ressamlar tarafından çizildi Fotoğraftan her yerde çizim yolu ile hazırlanmış ilk kitap Excursions Daguerriennes: Vues et Monuments Les Plus Remarquables du Globe (18401844) adı ile Paris'te NP Lerebours tarafından yayımlandı Bunlar Avrupa ve Ortadoğu'nun çeşitli yerlerinden saptanmış görüntülerdi İslam mimarisi üzerine çalışmalar yapan Joseph Philbert Girault de Prangey (18041892), Ortadoğu'da 18421845 yılları aralarında 1000'in üzerinde Daguerreotype çekti Bunlardan yapılan illüstrasyonlar 1846'da Paris'te Monuments Arabes d'Egypte de Syrie, et d'AsieMineure Dessines et Mesures de 1842 a 1845 adı ile basıldı Fransız asıllı Kompa'nın 1842 yılında İstanbul'a geldiği ve Beyoğlu Belvü'de çalıştığı, Ceridei Havadis gazetesinin 16 Temmuz 1842 (8 Cemazıyelahır 1258) Cumartesi günü 95 sayısında duyuruldu Fransız yazan Maxime du Camp (18221894), 1843'de İzmir, Efes ve İstanbul'da çektiği fotoğraflarını, 1848'de Paris'te, Souvenirs et Paysages d'Orient: Smyrne, Ephese, Magnesie, Constantinople, Scio adlı kitabında yayımladı Jacob August Lorent (18131884), 1842 yılında İstanbul'dan başlayarak, İzmir, Mısır, Kudüs, Karadeniz'e yaptığı seyahatini, 1845 yılında Wanderungen im Morgenlande 18421843 adlı kitabında yayımladı Bu yıllarda Osmanlı İmparatorluğunun başkenti İstanbul'da Batılı anlamda gelişme çabaları içinde, Haliç girişinde KaraköyEminönü arasına yapı edilen ilk tahta köprü 1845 yılında açıldı 1847'de ilk banka kuruldu ve benzer sene birincil telgraf denemesi eski Beylerbeyi sarayında yapıldı 1549064270 1549064270 osmanliimparatorlugundafotograf5c54d854de81eosmanliimparatorlugundafotograf5c54d854de81e http:img147imageshackusimg147104386870324ya9gif Ernest de Caranza, 1852'de İstanbul'a geldi ve Anadolu yarımadasını gezerek pekçok Calotype çekti Bunlardan 55 adedi ile hazırladığı albümü Sultan Abdülmecid'e ( Saltanatı: 18391861) takdim ederek, Sultan Fotoğrafçısıünvanını almayı başardı Yeniden benzer sene Alfred Nicolas Normand (18221909), İstanbul'un 16 X 21 cm boyutunda Calotype'larını çekti İrlanda'lı John Shaw Smith'in (18111873), 1852 yılında çektiği Pera fotoğrafı, iki negatiften oluşmuş, tanıdık en eski çiftli baskıdır Bu yıllarda Osmanlı yönetimi İmparatorluğun değişmekte olan çehresine yeni katkılarda bulunuyordu 1854 yılında Kahireİskenderiye arasına ilk demiryolu yapıldı Aynı yıl Dolmabahçe Sarayı yaptırıldı Saray, Türk Rokoko'su adı ile belli eklektik tarzın doruk noktalarından biri olmuştu 1857'de Matbuat Nizamnamesi çıkarıldı Francis Frith (18221898), İzmir'i 1'lı yıllarda gezdi ve yörenin fotoğraflarını çekti 37 fotoğraflık albümün birincil sayfasına, Türk kostümleri içinde kendi portresi de basıldı Francis Bedford (18161894), Galler Prensi VII Edward'ın Türkiye ve Ortadoğu'ya 1862'de yaptığı geziye katılarak, Wet Collodion'lar çekti Bu gezinin fotoğrafları, Londra'da Day&Son göre basıldı Arkeologlar için bulunmaz bir define olan Ufak Asya toprakları, Fotoğrafla uğraşan ve eski eserlerle ilgilenen gezginlere fotoğrafın bulunuşu ile birlikte yeni bir egzersiz olanağı sunmuş oldu 1861'de George Perrot, mimar Edmond Guillaume ile Anadolu yarımadasına kazıbilimsel bir seyahat düzenledi 1862'de Paris'te Exploration Archeologique de la Galatie et de Bithynie adında bir kitap yayımladılar Jules Delbet'nin fotoğraflarıyla yayımlanan bu kitapta bahşedilen bilgiler, arkeologlara yol gösterici oldu Fransa'nın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki elçisi Marquis de Moustier'in akrabası olan A de Moustier, 1862 yılında İstanbul'dan başlayarak, Marmara bölgesi ve Kuzey Ege'nin farklı alanlara yönlendirilmiş görüntülerini çekti Bu fotoğraflar, gravür tekniği ile hazırlanarak, 1864'de Le Tour de Monde adlı 15 ciltlik kitabın içinde yayımlandı Felix Bonfils (18311885) ve oğlu Adrien Bonfils'in (18611929) Beyrut'ta fotoğraf stüdyoları vardı Babaoğul, İstanbul ve Anadolu yarımadasının fotoğraflarını da çektiler Askeri öğrenimde üç boyutlu eşyanın dürüst görüntüsünü yakalayabilmek amacı ile, Batı tarzında ilk resim dersleri Mühendishanei Berrii Hümayun'un 18 yüzyılda programına alınmıştı 19 Yüzyılda fotoğraf derslerinin eklendiği bu okulda öğretmenliği, sanatkâr sınıfından mezun olan öğrenciler yaptılar Sultan II Abdülhamid'in de tüm olayların fotoğraflarını onlara çektirerek izlediği Mühendishane ve öteki askeri okul öğrencileri arasında; Yüzbaşı Hüsnü (18441896), Bahriyeli Ali Sami, Servili Ahmed Belirlenmiş (18451892), Ali Rıza Paşa (?1907), Ali Sami Aközer (18661936) gibi isimler vardı Gazete fotoğrafçılığı anlayışının öncülüğünü, 1840 yılında Osmanlı darphanesinde şef desinatör olarak çalışmaya başlayan James Robertson (18131888), Kırım Savaşı sonlarının, 1855 yılında çektiği fotoğrafları ile yaptı İmparatorlukta yerleşik stüdyolar da açılmaya başladıBu stüdyoların sahipleri, çevre görüntülerinin yanısıra, portre çekimlerine de yer verdiler Bu ilk portreler, o güne dek görüntülemek için kullanılan fotoğraf sanatındaki genel eğilimleri yansıtıyor gibiydiler ‚evre görüntüleriyse, gravürlerdeki ana konuları içermekteydi ​ Carlo Naya (18161882), İtalya'dan Pera'ya gelip yerleşen birincil fotoğrafçılardan oldu 1845 yılında İstanbul'da başlayan çalışmalarını günün gazetelerine verdiği ilanlarla da duyurdu Stüdyosu, Grande rue de Pera'da, Rus elçiliğinin karşısındaydı ‚alışmalarını 1857 yılına dek burada sürdürdü Osmanlı halkından Basile Kargopoulo, fotoğraf stüdyosunu 1850'de Pera'da açtı …zellikle İstanbul şehir halkı panoraması ve kent belgelemeciliğinde etkili bir rol oynayan Basile Kargopoulo'nun fotoğrafhanesinde, süslenme heveslisi but takımı gençlerin giysi değiştirerek, fotoğraf çektirmeleri için, geniş bir gardrobu vardı ​ 1848'de Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Macar mültecilerinden Raif Efendi, 1854 yıllarında İstanbul'da ‚emberlitaş'ta fotoğrafla uğraşmaya başladı Alman kimyager Rabach, 1856'da Beyazıt'ta bir stüdyo açtı Pascal Sebah, 1857'de El Chark adı ile açtığı stüdyosunda, yerel giysileri içinde dönemin Osmanlı tiplerini çekti 1888'de Policarpe Joaillier'nin de katılması ile stüdyonun adı Sebah&Joaillier olarak değiştirildi 1867 yılında Beyazıt'ta bir stüdyo açan Nikolai Andreomenos (18501929), otuz yıla yakın burada çalıştıktan sonra, Pera'da da bir şube açtı Andreomenos'un Sultan II Abdülhamid'den iki madalyası vardı İsveçli Guillaume Berggren (18351920), bir gemi yolculuğu esnasında uğradığı İstanbul limanında karaya çıkınca, yolculuğunun devamından vazgeçti Doğu'nun bu esrarengiz şehrini gördüğü anda burada kalmaya karar vermişti 1870'li yılların başında Pera'da bir stüdyo açan Berggren, İstanbul'un en güzel görüntülerini sanatçı tekniği ve kompozisyon anlayışı ile belgeledi Pera'lı fotoğrafçılardan Gülmez Kardeşler, bilhassa portreler ve İstanbul'un kırsal görüntülerinin fotoğrafçılarıydılar ​ Meşhur Pera fotoğrafçıları içinde Bogos Tarkulyan (?1940), fotoğrafçılığının yanısıra portre ressamlığı konusunda da araştırmalar yapmaktaydı Foto Phebus'ün sahibi olan Tarkulyan, sonra fotoğrafhanesinin adı ile kendi adı birleştirilerek Febüs Efendidiye çağırılmaya başlandı Bütün bu fotoğrafçılara teknik donanımı sağlayan, fotoğrafın ticareti ile uğraşan, fotoğraf malzemeleri ithal eden en büyük firmalar; Onnik Diraduryan, Caracache Biraderler ve Nadir Fotoğrafhanesi'nin sahibi G Paboudjian'dı​