Osman Bey
Osman Bey, Osmanlı Devleti’ni ve Osmanoğullarını kuran ve adını devletine ve soyuna vermiş bulunan ilk Osmanlı Sultanıdır Kendisine Kara Osman, Fahruddin ve Mu’inuddin de denmiştir Osman Gazi, hayatının sonuna kadar emir yani bey olarak anılmıştır; vefatından sonra Han ve Sultan denmiştir Cunku hayatının sonlarına doğru uc beyi olmuştur
Osman Bey, 1258 tarihinde Soğud’de veya Osmancık’da dunyaya geldi Babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun’dur 24 yaşındayken babasının yerine gecti Osman Gazi, once Kastamonu’daki Cobanoğullarına, sonra da Kutahya’daki Germiyanoğullarına bağlı idi Onlar da Selcuklu Sultanına bağlıydılar İlk evliliği, 1280 civarında, Sultan Orhan’ın annesi ve Selcuklu vezirlerinden Omer Abdulaziz Beyin kızı olan Mal Hatun iledir 1289 yılına doğru Şeyh Edebali’nin kızı Rabi’a Bala Hatun ile evlenince, nufuzu ve kudreti arttı Bu hanımından da Şehzade Ala’addin dunyaya geldi
1281 yılında babasının yerine aşiret beyi olan Osman Bey, bir goruşe gore, Selcuklu Sultanı II Gıyaseddin Mes’Ud’un 1284’de Soğud ve cevresinin kendisine tahsis edildiğine dair olan fermanı ve yanında hediye ettiği ak sancak, tuğ ve mehterhane ile uc beyi olmuştur 1288 veya 1291 tarihinde Karacahisar’ı fethetmesi ve Dursun Fakih’e kendi adına hutbe okutması, Osman Bey’in yarı istiklalini kazanması demektir
Osman Gazi’nin Bizans sınır şehirlerini birer birer fethetmesi uzerine telaşa duşen Bizanslılar onu ortadan kaldırmak icin bir duğun vesilesiyle bir baskın hazırlarlar Baskına baskınla cevap veren Osman Bey, 1299 yılında Yarhisar ve Bilecik’i fethetti ve beylik merkezini Bilecik’e nakletti ve fitneye sebep olan Yarhisar Tekfurunun kızı Nilufer’i (Holofura’yı) oğlu Orhan ile evlendirdi Bu tarih, daha once acıklanan sebeplerle Osmanlı Devleti’nin kuruluş yılı kabul edildi 27 Ocak 1300’de Selcuklu Sultanı III Ala’addin Keykubad’ın saltanat alameti olan tabl, alem ve tuğu Osman Beye bir ferman ile gondermesi ile artık Osman Bey mustakil bir uc beyi olmuştu 1301 yılında Bursa’ya yakın bir yerde Yenişehir’i kurdu ve saltanat merkezini buraya nakletti Bu arada butun bu fetihlerde kendisine yardım edenleri de unutmadı ve kardeşi Gunduz Bey’e Eskişehir’i; oğlu Orhan Bey’e Sultanonu’nu; Hasan Alp’a Yarhisar’ı; Şeyh Edebalı’ya Bilecik’i ve Turgut Alp’e İnegol’u verdi ve Edebalı’nın torunu Ala’addin’i yanında goturdu 1308 yılında İlhanlı Hukumdarı Ahmed Gazan tarafından Selcuklu Devletine son verilince Osmanlı Devleti tamamen mustakil hale geldi 1313’de Harmankaya Hakimi Kose Mihal Bey’in Musluman olmasıyla Mekece, Akhisar ve Golpazarı Osmanlının eline gecti 1320 yılından itibaren cevrede fazla gorunmeyen Osman Bey, 1324 yılında beyliği oğlu Orhan Bey’e devretti 1324 yılı Şubat ayında Bursa’nın fethini gormeden 67 yaşında vefat eden Osman Bey, vasiyeti uzerine, gecici olarak gomulu bulunduğu Soğud’den alınarak 25 yıl sonra 1326 yılında Bursa’daki Gumuş Kunbed’e defn olunmuştur
Babasından 4800 km2 olarak aldığı toprakları 16000 km2’ye cıkaran Osman Bey’in Orhan ve Ala’addin dışındaki cocukları şunlardır: Fatma Hatun, Savcı Bey, Melik Bey, Hamid Bey, Pazarlı Bey ve Coban Bey Bugunku mulki taksimata gore, Osman Bey zamanında Osmanoğullarının ulkesi, Bilecik, Eskişehir merkez, Sakarya’ya bağlı Geyve, Akyazı ve Hendek, KutahyaDomanic ve Bursa ilinin Mudanya, Yenişehir ve İnegol ilcelerini kapsıyordu
Osman Bey zamanındaki buyuk alimler ve şeyhlerden bazılarını da hatırlatmakta yarar vardır: Alimlerden en onemlileri Mevlana Şeyh Edebalı, Dursun Fakih ve Hattab bin Ebi Kasım Karahisari’dir Maneviyat reislerinden ise, Şeyh Muhlis Baba, Şeyh Aşık Paşa, Şeyh Ulvan Celebi, Şeyh Hasan Celebi ve Baba İlyas mutlaka zikredilmelidir 1
1 İbni Kemal, Tevarihi Ali Osman, I Defter, sh 70 vd; 196201; Lutfi Paşa, Tevarihi Ali Osman, sh 17 vd; Ali, Kunhu’lAhbar, Ahmed Uğur neşri, sh 4167; Mecdi Mehmed Efendi, Hadaik’uşŞakaık, İstanbul XE İstanbul1989, sh 2024; Mehmed Zeki, Kose Mihalve Mihal Gazi aynı adam mıdır, TTEM, nr 11(88), sh 327335; Uzuncarşılı, Osmanlı Tarihi, c 1, sh 102116; Oztuna, Devletler ve Hanedanlar IV, Ankara1996, c II, 101102; Gokbilgin, M Tayyib, “Osman I, İA; Elizabeth A Zachariadou, Osmanlı Beyliği, 13001389, İstanbul 1997
Osman Bey, Osmanlı Devleti’ni ve Osmanoğullarını kuran ve adını devletine ve soyuna vermiş bulunan ilk Osmanlı Sultanıdır Kendisine Kara Osman, Fahruddin ve Mu’inuddin de denmiştir Osman Gazi, hayatının sonuna kadar emir yani bey olarak anılmıştır; vefatından sonra Han ve Sultan denmiştir Cunku hayatının sonlarına doğru uc beyi olmuştur
Osman Bey, 1258 tarihinde Soğud’de veya Osmancık’da dunyaya geldi Babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun’dur 24 yaşındayken babasının yerine gecti Osman Gazi, once Kastamonu’daki Cobanoğullarına, sonra da Kutahya’daki Germiyanoğullarına bağlı idi Onlar da Selcuklu Sultanına bağlıydılar İlk evliliği, 1280 civarında, Sultan Orhan’ın annesi ve Selcuklu vezirlerinden Omer Abdulaziz Beyin kızı olan Mal Hatun iledir 1289 yılına doğru Şeyh Edebali’nin kızı Rabi’a Bala Hatun ile evlenince, nufuzu ve kudreti arttı Bu hanımından da Şehzade Ala’addin dunyaya geldi
1281 yılında babasının yerine aşiret beyi olan Osman Bey, bir goruşe gore, Selcuklu Sultanı II Gıyaseddin Mes’Ud’un 1284’de Soğud ve cevresinin kendisine tahsis edildiğine dair olan fermanı ve yanında hediye ettiği ak sancak, tuğ ve mehterhane ile uc beyi olmuştur 1288 veya 1291 tarihinde Karacahisar’ı fethetmesi ve Dursun Fakih’e kendi adına hutbe okutması, Osman Bey’in yarı istiklalini kazanması demektir
Osman Gazi’nin Bizans sınır şehirlerini birer birer fethetmesi uzerine telaşa duşen Bizanslılar onu ortadan kaldırmak icin bir duğun vesilesiyle bir baskın hazırlarlar Baskına baskınla cevap veren Osman Bey, 1299 yılında Yarhisar ve Bilecik’i fethetti ve beylik merkezini Bilecik’e nakletti ve fitneye sebep olan Yarhisar Tekfurunun kızı Nilufer’i (Holofura’yı) oğlu Orhan ile evlendirdi Bu tarih, daha once acıklanan sebeplerle Osmanlı Devleti’nin kuruluş yılı kabul edildi 27 Ocak 1300’de Selcuklu Sultanı III Ala’addin Keykubad’ın saltanat alameti olan tabl, alem ve tuğu Osman Beye bir ferman ile gondermesi ile artık Osman Bey mustakil bir uc beyi olmuştu 1301 yılında Bursa’ya yakın bir yerde Yenişehir’i kurdu ve saltanat merkezini buraya nakletti Bu arada butun bu fetihlerde kendisine yardım edenleri de unutmadı ve kardeşi Gunduz Bey’e Eskişehir’i; oğlu Orhan Bey’e Sultanonu’nu; Hasan Alp’a Yarhisar’ı; Şeyh Edebalı’ya Bilecik’i ve Turgut Alp’e İnegol’u verdi ve Edebalı’nın torunu Ala’addin’i yanında goturdu 1308 yılında İlhanlı Hukumdarı Ahmed Gazan tarafından Selcuklu Devletine son verilince Osmanlı Devleti tamamen mustakil hale geldi 1313’de Harmankaya Hakimi Kose Mihal Bey’in Musluman olmasıyla Mekece, Akhisar ve Golpazarı Osmanlının eline gecti 1320 yılından itibaren cevrede fazla gorunmeyen Osman Bey, 1324 yılında beyliği oğlu Orhan Bey’e devretti 1324 yılı Şubat ayında Bursa’nın fethini gormeden 67 yaşında vefat eden Osman Bey, vasiyeti uzerine, gecici olarak gomulu bulunduğu Soğud’den alınarak 25 yıl sonra 1326 yılında Bursa’daki Gumuş Kunbed’e defn olunmuştur
Babasından 4800 km2 olarak aldığı toprakları 16000 km2’ye cıkaran Osman Bey’in Orhan ve Ala’addin dışındaki cocukları şunlardır: Fatma Hatun, Savcı Bey, Melik Bey, Hamid Bey, Pazarlı Bey ve Coban Bey Bugunku mulki taksimata gore, Osman Bey zamanında Osmanoğullarının ulkesi, Bilecik, Eskişehir merkez, Sakarya’ya bağlı Geyve, Akyazı ve Hendek, KutahyaDomanic ve Bursa ilinin Mudanya, Yenişehir ve İnegol ilcelerini kapsıyordu
Osman Bey zamanındaki buyuk alimler ve şeyhlerden bazılarını da hatırlatmakta yarar vardır: Alimlerden en onemlileri Mevlana Şeyh Edebalı, Dursun Fakih ve Hattab bin Ebi Kasım Karahisari’dir Maneviyat reislerinden ise, Şeyh Muhlis Baba, Şeyh Aşık Paşa, Şeyh Ulvan Celebi, Şeyh Hasan Celebi ve Baba İlyas mutlaka zikredilmelidir 1
1 İbni Kemal, Tevarihi Ali Osman, I Defter, sh 70 vd; 196201; Lutfi Paşa, Tevarihi Ali Osman, sh 17 vd; Ali, Kunhu’lAhbar, Ahmed Uğur neşri, sh 4167; Mecdi Mehmed Efendi, Hadaik’uşŞakaık, İstanbul XE İstanbul1989, sh 2024; Mehmed Zeki, Kose Mihalve Mihal Gazi aynı adam mıdır, TTEM, nr 11(88), sh 327335; Uzuncarşılı, Osmanlı Tarihi, c 1, sh 102116; Oztuna, Devletler ve Hanedanlar IV, Ankara1996, c II, 101102; Gokbilgin, M Tayyib, “Osman I, İA; Elizabeth A Zachariadou, Osmanlı Beyliği, 13001389, İstanbul 1997