Osmanlı'da Gümüş

Osmanlı'da Gümüş Osmanlı'da Gümüş Saray nakkaşhanesinde yaratılan ve bütün Osmanlı sanatında hakim olan üslup birliği, 15 yüzyıldan itibaren gümüş eserler üstünde de görülmektedir Tarihi kaynaklardan Osmanlı sarayında altın ve gümüşten üretilmiş kapların kullanıldığını öğrenmekteyiz Bertrondon de la Brocquière, 1433 yılında Edirne Sarayı'nda IIMurad'a altın yaldızlı tepsilerde yemek sunulduğunu, kadehinin ise gümüş olduğunu belirtmektedir İtalyan tüccar Iacopo de Promontorio ise Fatih Sultan Mehmed devrinde saraydaki maden hiyerarşisine değinerek, padişah ve kazaskerin altın, vezirlerin gümüş, askerlerin ise değersiz metal (bakır?) kaplarda yemek yemek yediklerini yazmaktadır 1549188091 1549188091 osmanlidagumus5c56bbffc0afcosmanlidagumus5c56bbffc0afc http:wwwevdosecomturaksesuarresimaks0026a IIIMurad'ın askeri masrafları karşılamak amacı ile sikke kestirmek için saray hazinesindeki altın ve gümüşleri erittirdiği, kıymetli taş kakmaları söktürdüğü bilinmektedir Bundan nedeniyle 16 yüzyıla ait eksik sayıda gümüş günümüze ulaşabilmiştir IIISelim döneminde de saraya ait altın ve gümüş eşyalardan bir kısmı para basılmak üzere saray darphanesine vakfedilmiş; halkın elindeki gümüşler de bedeli ödenerek satın alınmıştır Erken dönemden itibaren gümüş eserler kazıma, çalma, kabartma, telkari, kenar işlemesi, yaldız ve savat teknikleri ile süslenmiş ve genel olarak birkaç teknik bir arada kullanılmıştır İznik seramiklerin biçim ve desenlerini tekrarlayan gümüş eserler, merkezi düzende ya da şemseler içinde rumipalmet kompozisyonları, dal kıvrımları arasında hatayi çiçekleri, saz yapraklarla bezelidirler 16 yüzyıldan günümüze ulaşabilen eksik sayıda örnek yanında, bilhassa 17 yüzyılda türbelere vakfedilen gümüş gaz lambası ve mihrap şamdanları, yalın formları ve bezemesiz düz yüzeyleri ile uyarı çekmektedirler 1549188091 1549188091 osmanlidagumus5c56bc0014298osmanlidagumus5c56bc0014298 http:wwwevdosecomturaksesuarresimaks0026b Klasik Osmanlı form ve desenlerinin yerini 18 yüzyıl sonlarından itibaren Avrupa etkisi ile Barok ve Rokoko formları almıştır Kabartma tekniğinde güller, Osmanlı devlet arması, mimari kompozisyonlar, dökümle yapılmış çiçek, kuş, hayvan biçiminde tutamaklar bu dönemin kaplarında yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır 19 yüzyıl sonlarında görüş ve bitkisel bezemeli, Van yapımı savatlı gümüşler de fazla revaç bulmuştur