Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Osmanlılarda Ordu
VE MÜSELLEMLER
Osman Bey'in ölümünden kısa bir zaman sonradan, beyliğin sınırlarının genişlemesi ve kısa bir gelecekte, daha bir genişlemeye namzed olması, Orhan Bey'i askerî, malî ve idarî düzenlemeler yerine getirmek zorunda bıraktı Aslında de beylik çerçevesinden çıkıp dinç bir devlet haline ulaşmak için, düzenli bir orduya ihtiyaç vardı Orhan Bey de bu görüşten hareketle önce orduyu ele aldı
Orhan Bey'in saltanatının ilk yıllarında askerî kuvvetler, Osman Bey zamanından öyle bambaşka değildi Fetihler arttıkça toprağa yerleşen Türkmenlerin şayisi artmış, buna yan olarak tımarlı sipahî şayisi da çoğalmıştı Kul veya Nöker denilen derslik, Osman Bey zamanında oldugu gibi yeniden ulûfe alıyordu
Fetihlerin devamı için zarurî olan ordunun organizasyonu, yani, birincil ahenkli birlikler, Bursanın fethinden daha sonra ve İznikin fethinden önce Vezir Alaaddin Pasa ile Bursa Kadısı Çandarlı Kara Halil'in (öl 1387) teklifleri doğrultusunda yapılmıştı Buna tarafından devamlı surette savaşa hazır ve atlı bir kuvvetin bulundurulması gerekiyordu Bu maksatla Türk gençlerinden meydana getirilen bu ordunun atsız askerine , atlı askerine de Müsellemnormal verildi Alaaddin Paşa'ya kadar askerî sınıfa mensup olan kimseler ile vezirler, özel bir kıyafet giyerek halktan ayırt edilmeliydi Bu sebeple, bunların giyecekleri elbise ve baslarında taşıyacakları sarığın renk ve biçimi saptandı Buna göre bunlar Ak börkgiyeceklerdi Bu Nedenle taşradaki tımarlı sipahilerden de ayrılacaklardı
Türk gençlerinden kurulan ve herkes bin birey olan bu askerî birliğin efradı Çandarlı Kara Halil kadar seçilmişti Aşıkpaşazâde'nin ifadesine tarafından birçok birey yazılmak için Çandarlı Kara Halil'e müracaat etmişti Savaş vaktinde bu gençlere önce birer, daha sonra da ikişer akça gündelik verilmesi kararlaştırıldı Savaş olmadığı zamanlarda da ziraat yerine getirmek üzere kendilerine toprak devir edildi Bunlar, vergilerden muaf tutuldular Orhan Bey zamanında hassa ordusu farzedilen yayalara ait ve müsellemler, kaç bayrak varsa pek yaya ve atlı sancağa bölünerek basına sancakbeyi tayin edildi Yaya denilen piyade sınıfının her on kişisi için bir bas (onbaşı), her yüz kişiye de daha büyük bir bas (yüzbaşı) devir edilmişti Müsellem bayağı bahşedilen atlı birliğin her otuz kişisi bir Ocakmeydana getiriyordu XV yüzyıl ortalarına değin doğrusu silahlı hizmette bulunmuş olan bu Yaya ve Müsellemler, Kapıkulu ocaklarının kurulup gelişmesiyle yerlerini onlara terk ettiler daha sonra Rumeli'deki Yürükler, Canbazlar ve Tatarların katılmasıyla Osmanlı askerî teşkilâtının geri hizmet sınıfını meydana getirdiler Bu sınıf, köprü yapımı, yol inşaatı, kale tamir ve yapımı ile hendek kazımı gibi islerde kullanıldı
Görüldüğü gibi Osmanlı Devleti'nin birincil döneminde, yani Osman Bey vaktinde beyliğin kuvvetleri iki kısımdan ibaret bulunuyordu Bunlardan biri, Türkmen aşiretlerinden sağlanan ve kendilerine hizmetleri karşılığında elde ettikleri ganimetler dışarıya tımar da verilen atlı kuvvetler, diğeri de Osman Bey'in, ücretlerini gündelik olarak verdiği şahsî askerlerdi Bunlara Nöker deniyordu oysa tamamı bağımsızlık insanlardan meydana gelmişti Orhan Gazi döneminde ise Yaya ve Müsellem alışılagelmiş ile yeni ve devamlı bir askerî birlik kurulmuştu
Bu bilgilerin ışığı aşağıda konuya bakıldığı süre Osman ve Orhan Bey'ler zamanında Osmanlı ordusu, üç gruptan teşekkül ediyordu Bunlardan biri aşiret kuvvetleri, ikincisi Nöker alışılagelmiş verilen ve daha sonra azabadini alan şahsî askerler ki bir çeşitlilik hassa orduyu meydana getiriyorlardı Üçüncüsü de biraz önce kuruluşlarından bahsettiğimiz Yayalara Ait ve Müsellem ordusu idi
Kuruluş döneminden başlamak üzere Osmanlı ordusu Karave Denizedinmek üzere iki kısımdan ibaretti
OSMANLI KARA ORDUSU
Orduu Hümâyun denilen Osmanlı Kara Ordusu, genelde iki bölüme ayrılmakta idi Bunlardan biri Kapıkulu Askerleridiğeri de Eyâlet Askerleriadini taşıyordu Bu askerî birliklerin her biri, gördükleri hizmetlere kadar kendi içinde daha minik kısımlara ayrılıp ona göre isimler alıyor Bu isimler, ocak kelimesi ile bir terkip oluşturduklarından keza bunlara ocakdeniyordu Ocağın en büyük subayına da Ocak Ağasıolağan veriliyordu
KAPIKULU ASKERLERİ
Kapıkulu denilen bu askerî birlik, Selçuklular ve diğer bir takım devletlerde oldugu gibi Hassa Orduyu meydana getirmekteydi Bu sınıfa dâhil olan askerler, devletten Ulûfeadıyla maaş alırlardı Burada kapıkelimesinin kullanılması ve devletten maaş bölge askerlere de Kapıkuluaskeri denmesinin sebebi, Kapı kelimesinden kanımca devletin anlaşılmasıydı Zira vaktiyle beri doğu ülkelerinde işler, hükümdar saraylarının kapısında görülürdü Bu sözcük grubu, Kapı müdafaasında yer alan askerler için de kullanılmakla beraber yalnızca onlara hasr edilmeyen bir kelimedir Askerler için de bu kelime kullanılıyordu İste bu sebepten dolayı devletten ücret alan askerlere Kapıkulu askerlerideniyordu
Kapıkulu askerleri ilk olarak devlet merkezinde bulunuyorlardı Fakat ülke genişleyip muhafazası için hudut boylarında kaleler inşa edilince oralarda da ikamet etmek mecburiyetinde kaldılar
Osmanlı Devleti, Rumeli taraflarında fetihler yapıp genişlemeye başlayınca devamlı bir orduya ve daha pozitif askere ihtiyaç hasıl olmuştu Bu da savaşlarda esir alınan ve askerî şartlara uygun hristiyan çocuklarının kısa bir müddet Türk terbiyesi ile yetiştirilerek yeni bir askerî sınıfın meydana getirilmesiyle karşılanmıştı İste bu teşkilât, Kapıkulu ocağının çekirdeğini teşkil etmişti Kapıkulu askerleri iki gruba ayrılmaktadırlar Bunlar:
1 Kapıkulu Piyadesi
2 Kapıkulu Süvarisi *
VE MÜSELLEMLER
Osman Bey'in ölümünden kısa bir zaman sonradan, beyliğin sınırlarının genişlemesi ve kısa bir gelecekte, daha bir genişlemeye namzed olması, Orhan Bey'i askerî, malî ve idarî düzenlemeler yerine getirmek zorunda bıraktı Aslında de beylik çerçevesinden çıkıp dinç bir devlet haline ulaşmak için, düzenli bir orduya ihtiyaç vardı Orhan Bey de bu görüşten hareketle önce orduyu ele aldı
Orhan Bey'in saltanatının ilk yıllarında askerî kuvvetler, Osman Bey zamanından öyle bambaşka değildi Fetihler arttıkça toprağa yerleşen Türkmenlerin şayisi artmış, buna yan olarak tımarlı sipahî şayisi da çoğalmıştı Kul veya Nöker denilen derslik, Osman Bey zamanında oldugu gibi yeniden ulûfe alıyordu
Fetihlerin devamı için zarurî olan ordunun organizasyonu, yani, birincil ahenkli birlikler, Bursanın fethinden daha sonra ve İznikin fethinden önce Vezir Alaaddin Pasa ile Bursa Kadısı Çandarlı Kara Halil'in (öl 1387) teklifleri doğrultusunda yapılmıştı Buna tarafından devamlı surette savaşa hazır ve atlı bir kuvvetin bulundurulması gerekiyordu Bu maksatla Türk gençlerinden meydana getirilen bu ordunun atsız askerine , atlı askerine de Müsellemnormal verildi Alaaddin Paşa'ya kadar askerî sınıfa mensup olan kimseler ile vezirler, özel bir kıyafet giyerek halktan ayırt edilmeliydi Bu sebeple, bunların giyecekleri elbise ve baslarında taşıyacakları sarığın renk ve biçimi saptandı Buna göre bunlar Ak börkgiyeceklerdi Bu Nedenle taşradaki tımarlı sipahilerden de ayrılacaklardı
Türk gençlerinden kurulan ve herkes bin birey olan bu askerî birliğin efradı Çandarlı Kara Halil kadar seçilmişti Aşıkpaşazâde'nin ifadesine tarafından birçok birey yazılmak için Çandarlı Kara Halil'e müracaat etmişti Savaş vaktinde bu gençlere önce birer, daha sonra da ikişer akça gündelik verilmesi kararlaştırıldı Savaş olmadığı zamanlarda da ziraat yerine getirmek üzere kendilerine toprak devir edildi Bunlar, vergilerden muaf tutuldular Orhan Bey zamanında hassa ordusu farzedilen yayalara ait ve müsellemler, kaç bayrak varsa pek yaya ve atlı sancağa bölünerek basına sancakbeyi tayin edildi Yaya denilen piyade sınıfının her on kişisi için bir bas (onbaşı), her yüz kişiye de daha büyük bir bas (yüzbaşı) devir edilmişti Müsellem bayağı bahşedilen atlı birliğin her otuz kişisi bir Ocakmeydana getiriyordu XV yüzyıl ortalarına değin doğrusu silahlı hizmette bulunmuş olan bu Yaya ve Müsellemler, Kapıkulu ocaklarının kurulup gelişmesiyle yerlerini onlara terk ettiler daha sonra Rumeli'deki Yürükler, Canbazlar ve Tatarların katılmasıyla Osmanlı askerî teşkilâtının geri hizmet sınıfını meydana getirdiler Bu sınıf, köprü yapımı, yol inşaatı, kale tamir ve yapımı ile hendek kazımı gibi islerde kullanıldı
Görüldüğü gibi Osmanlı Devleti'nin birincil döneminde, yani Osman Bey vaktinde beyliğin kuvvetleri iki kısımdan ibaret bulunuyordu Bunlardan biri, Türkmen aşiretlerinden sağlanan ve kendilerine hizmetleri karşılığında elde ettikleri ganimetler dışarıya tımar da verilen atlı kuvvetler, diğeri de Osman Bey'in, ücretlerini gündelik olarak verdiği şahsî askerlerdi Bunlara Nöker deniyordu oysa tamamı bağımsızlık insanlardan meydana gelmişti Orhan Gazi döneminde ise Yaya ve Müsellem alışılagelmiş ile yeni ve devamlı bir askerî birlik kurulmuştu
Bu bilgilerin ışığı aşağıda konuya bakıldığı süre Osman ve Orhan Bey'ler zamanında Osmanlı ordusu, üç gruptan teşekkül ediyordu Bunlardan biri aşiret kuvvetleri, ikincisi Nöker alışılagelmiş verilen ve daha sonra azabadini alan şahsî askerler ki bir çeşitlilik hassa orduyu meydana getiriyorlardı Üçüncüsü de biraz önce kuruluşlarından bahsettiğimiz Yayalara Ait ve Müsellem ordusu idi
Kuruluş döneminden başlamak üzere Osmanlı ordusu Karave Denizedinmek üzere iki kısımdan ibaretti
OSMANLI KARA ORDUSU
Orduu Hümâyun denilen Osmanlı Kara Ordusu, genelde iki bölüme ayrılmakta idi Bunlardan biri Kapıkulu Askerleridiğeri de Eyâlet Askerleriadini taşıyordu Bu askerî birliklerin her biri, gördükleri hizmetlere kadar kendi içinde daha minik kısımlara ayrılıp ona göre isimler alıyor Bu isimler, ocak kelimesi ile bir terkip oluşturduklarından keza bunlara ocakdeniyordu Ocağın en büyük subayına da Ocak Ağasıolağan veriliyordu
KAPIKULU ASKERLERİ
Kapıkulu denilen bu askerî birlik, Selçuklular ve diğer bir takım devletlerde oldugu gibi Hassa Orduyu meydana getirmekteydi Bu sınıfa dâhil olan askerler, devletten Ulûfeadıyla maaş alırlardı Burada kapıkelimesinin kullanılması ve devletten maaş bölge askerlere de Kapıkuluaskeri denmesinin sebebi, Kapı kelimesinden kanımca devletin anlaşılmasıydı Zira vaktiyle beri doğu ülkelerinde işler, hükümdar saraylarının kapısında görülürdü Bu sözcük grubu, Kapı müdafaasında yer alan askerler için de kullanılmakla beraber yalnızca onlara hasr edilmeyen bir kelimedir Askerler için de bu kelime kullanılıyordu İste bu sebepten dolayı devletten ücret alan askerlere Kapıkulu askerlerideniyordu
Kapıkulu askerleri ilk olarak devlet merkezinde bulunuyorlardı Fakat ülke genişleyip muhafazası için hudut boylarında kaleler inşa edilince oralarda da ikamet etmek mecburiyetinde kaldılar
Osmanlı Devleti, Rumeli taraflarında fetihler yapıp genişlemeye başlayınca devamlı bir orduya ve daha pozitif askere ihtiyaç hasıl olmuştu Bu da savaşlarda esir alınan ve askerî şartlara uygun hristiyan çocuklarının kısa bir müddet Türk terbiyesi ile yetiştirilerek yeni bir askerî sınıfın meydana getirilmesiyle karşılanmıştı İste bu teşkilât, Kapıkulu ocağının çekirdeğini teşkil etmişti Kapıkulu askerleri iki gruba ayrılmaktadırlar Bunlar:
1 Kapıkulu Piyadesi
2 Kapıkulu Süvarisi *
