Osmanlıda Sanat anlayışı

Osmanlıda Sanat eğitimi, Osmanlıda Sanat, Osmanlıda Sanat hakkında data

İslam sanatının bariz niteliklerinin başında Tevhit düşüncesi kazanç Yaratıcının tekliği ilkesi en belirleyici unsurdurBu düşüncenin ön yargılarla anlaşılması güçtürİslam sanatı soyut, görülenin kopya edilmesi ya da kopya edilenden rasyonel gerçeklerle vazgeçilmesinden çok çerçevesi vahiyle çizilmiş tefekküre dayalı bir üslûptadır Diğer Taraftan bu çerçeve, sadece süsleme unsurları ile yok, mimari gibi öteki sanat unsurlarını da kuşatırİslam sanatı vakit içerisinde akımlarının etkisi ile değişen anlama ve yaklaşımları kendi içinde kesin hatlarıyla reddetmese de kurallı tanımlanabilir esneklikler üreterek kabullenme yoluna gidememiş,nispeten içine kapanmıştır

Temelde İslam sanatı ile bambaşka yaklaşımlar bildiren Türk sanatı Selçuklular döneminde yakınlaşmaya başlamış,Arap kültüründen taşıdığı izlerle içine kapanan İslam sanatı simgelere yüklediği manaları soyutlaştırarak yansıtan Herzamanki Türk sanatı ile etkileşim içerisine girmiştirSanatın bir çok alanında Selçuklular ile başlayan bu beraberlik Osmanlı İptarotorluğu ile zirveye çıkmıştırEtkisini her alanda hissettiren Osmanlı İmparatorluğu sanatsal gelişim ve değişimlere duyarsız kalmamış,planlı ve sistemli olarak kendi içinde büyüyüp çoğalan eşsiz bir sanat ortaya koymuşturNitelikleri ile İslam sanatı ve Alışılmış Türk sanatının bir sentezi olan Osmanlı sanatı imparatorluk ihtişamı içerisinde o atmosfere paralel eserler ortaya koymuşturSanatın tüm dallarında sadece kendine has değerler bütünü içersinde etkisini göstermiş ve kendi coğrafyası içinde olduğu gibi bu coğrafya dışarıya kalan toplulukları da etkisi altına almıştır

Osmanlı sanatı, İslam dünyasında gelişmiş, çeşitlenmiş temel ilkeleri izler öte yandan, bu ilkeler Osmanlı beğenisine uyarlanmış, İmparatorluğun geniş coğrafyasının ve komşularının sanatsal gelişmişliklerini yorumlayarak beslenerek, Osmanlı sarayının kendine özgü çoğulculuğuyla koşut bir biçimde özgün bir sanat dili oluşturmuştur Kurumlaşmış bir örgütün üyesi olarak saraya tabi sanatçıların hazırladıkları eserler içinde hayat bulan araştırmalar, bilhassa 16 yüzyılın ortalarında lüzum üslup, gerekse konu bakımından öteki İslam ülkelerinin sanatından en ince ayrıntısına kadar ayrılmıştır

17 yy sonlarına doğru İmparatorluğun askeri,siyasi,ekonomik ve kültürel gerçeklikler sanatına da yansımış,bu tarihlerden itibaren başlayan ve cumhuriyet tarihi ile ivme kazanan bir gerileme içerisine girmiştirBilinçsiz,kontrolsüz bir kopyalama ve bitmiş süreci içerisine giren sanat diğer alanlarda da kendini göstermiş,Osmanlı İmparatorluğunun varisi konumunda ama Türkiye Cumhuriyeti Devleti Milli Sanat politikasından uzaklaşmış ,neticesinde elle tutulur nitelikleri ile fark edilir bir kavrama yakalayamamıştırKendi coğrafyası açık havada olgunlaşan akımları sorgulamadan kopya eden sanatçıların elinde toplumsal olgulardan uzaktan ,kültürel etkilerden yoksun bir kavrama olarak tanımlanabilecek bu kavrayış resimde,müzikte,mimaride,edebiyatta kendini hissettirmiş,geleneksel sanatından tamamen uzaklaştırılmıştır

Yakın tarihe dek Osmanlı İmparatorluğuna karşın sistematik olarak devam ettirilen karalama ve görmezden gelme politikası neticesinde bütün yönleriyle geçmişinden habersiz bir toplum geleneksel yapısından yoksun bir sanat anlayışı ortaya çıkmıştırGeleneksel yapısından uzakta olmakla birlikte o yapıyı reddeden ve biçimsel değişikliklere zorlayan bu anlama süreç içerisinde kendini iyiden iyiye hissettirmiş hatta zamanla “Osmanlı ibaresi içeren tüm olgulara karşısında planlı bir cepheleşmeye içten gitmiştir

Geleneksel olan her ne varsa reddedilen,geçmişe karşısında bitmez tükenmez bir kinle bilinçli bir grubun etkisinde bilinçsiz kitleleri peşinden sürükleyen bu cereyan günümüz Türkiyesinde siyasal,ekonomik ve toplumsal belirsizliği tutarsızlığı hatta kontrollü bir gerilemeyi hedeflemektedir *