Otizm, Dan Protokolü ve Öğrenme

Otizm, Dan Protokolü ve Öğrenme Otizm genel olarak ilişki kuramama, sosyal iletişim yokluğu, göz kontağı kuramama, dil gelişiminde güçlükler ve 'stimming' (öz uyarım) olarak bilinen tekrarlayıcı davranışlar olarak karakterize olan bir hastalıktır Lakin birçok geleneksel hekim otizmli çocukları rahatsız eden mide barsak sistemi, bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlarla ilişkili sorunlarda yerinde laboratuar testleri istememektedir Niçin? Otizmin trafik kazaları gibi bir vaka olduğunu ve bunun nedenininde; Arızalı vasıta, bozuk yol, alkollu araç göstermek, yanlış sollama, sürücü hataları olduğunu kabul edelim Nasılki trafik kazalarının sonucu ölümlü, hasarlı, maddi hasarlı vs oluyorsa ve bunların yukarıda sanılan bozuk yol, sürücü hatası vs gibi bir nedeni varsa otizminde sosyal, hissi, iletişimsel, davranışsal gelişim farklılığınında mutlaka bir nedeni var İşte yapılan araştırmalarda hedef bu nedenleri bulmaya niyetlenmek, nasılki bozuk yollar onarılıyorsa, alkollu vasıta kullananların ehliyeti alınıyorsa, yanlış kullanımlara aleyhinde ahali uyarılıyorsa hatta yaptırımlar uygulanıyor, cezalar kesiliyorsa, otizminde nedenlerini bulup onlar üstünde çalışmak kasıt bu Psikiyatri, tıbbın Ruh Hastalıklarını İncelemesi, Teşhisi, tedavisi ve önlenmesi konularında yoğunlaşan uzmanlık alanıdır Psikiyatri eğitimi Psikopataloji, noroloji, norofizyoloji, psikoloji, psikanaliz, genetik, sosyal bilimler ve ulus ruh sağlığı gibi konuları kapsar Bir çok açıdan klinik psikoloji ile benzer alanı kapsasa da psikiyatri, daha fazla tibbi model eğilimidir Yani davranış bozukluklarının, hafıza hastalığının vb FİZYOLOJİK, ORGANİK nedenlerini ön planda miktar Tanımlama bu iken acaba uygulamada yapılanlar bunlar mı? Hiç kimsenin bir hap yutup normale dönme umudu değil, bizler sanıldığı gibi geri zekalı ebeveynler değiliz Elbetteki özel eğitimin önemi yadsınamaz ama çocuğumda gluten casein allerjisi varsa, asithtml' class sözcükamino asit testleri bozuksa, kanında ağır metaller normalın 20 kat fazlası dolaşıyorsa onu o durumdamı bırakmalıyız Herşey bir yana otistik çocukların sağlıklı ve nitelikli bir hayat için çare hakları olduğunu düşünüyorum Buna itirazı olan var mı? Benimde casein gluten alerjim var ve beni nasıl etkilediğini biliyorum peki çocuğumuzu o halde kendi halinemi bırakmalıyız, konuşamadığı için testlerdeki sonuçları görmezlikten mi gelmeliyiz Pahalıymış, bu dek gülünç bir görmedim, burada istenecek şey devletin bu testlerde vs ailelere yardım olması Her aile kendi olanaklarıyla birşeyler yapmaya çalışıyor neden çünkü kimse birlik olamıyor, cümbür cemaat nedenini bilemese de birbirine karşı Ben kızımın deneme sonuçlarını şuraya koysam anlarsınız ne seslenmek istediğimi Yurt dişindaki ağabeyim doğruca gidip çoğu testi ve tedaviyi orada yaptırabiliyorum ve aylıklarımızı son kuruşuna dek bu işlere kullanıyoruz neden? Çünkü barsağındaki mantarı arttığında nasıl acı çektiğini görüyorum, günlerce tuvalete çıkamayıp kıvranıyor, acı arttıkça agrasifleşiyor Ne vakit birileri bir şey olmaz canım diyip görmez tarafımızdan diyetini bozacak şeyler verse hiperaktivitesinin nasıl arttığını, davranışlarının nasıl bozulduğunu görüyorum Diyeti onu dünyaya döndürüyor gibi, dikkatini toplamasına o kadar fazla asistan oluyor ki Peki bunların nedenlerini bilip tedbir alarak yok etme olanağım varken risperdal verip uyutup, etkisizleştirmeli miyim? Bu mudur? Kendi deneyimlerim, çocuğumun davranışsal ve bilişsel semptomlarının uygun biyomedikal tedavilerle bariz şekilde geliştiğini bana gösterdi DAN! protokolü karşısına eğitimin konmasını anlayamıyorum ben Bunlar beraber götürülmesi gereken şeyler Duyu bütünlemesi, özel eğitim (aba, rdi vs) DAN! protokolü Hem Dan protokolü her çocuğun kendisine özel bir tedavidir ve çocuğun deneme sonuçlarına göre yapılır Ben Dan protokolü uygulayıcısıyım peki eğitim aldırmıyor muyum? Hala günde 4 saat özel eğitim alıyor, grupları saymıyorum Ama 1 yıldır uyguladığım DAN protokolünden fazla daha iyi neticeler aldığımda bir reel Ben bir ebeyen olarak bu hafta sonu istanbulda yapılacak 1 Milletlerarası Otizm Konferansına gideceğim Dünyada bu konuda uzman çok değerli insanların ağzından kulak vermek için bazı şeyleri Gelişmeleri öğrenmek lüzum hele hele bu iş iş olarak yapılıyorsa Yeri gelmişken öğrenme konusundada bir araştırmaya yer vermek istiyorum; ÖGRENME İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR (Hiç eğitim almamış olanların bir beceriyi gösterebilmeleri üzerine) Birinci araştırma KURTÇUKLAR üstünde yapılmıştır Kesin bir grup özdeş kurtçuk alınmıştır Bunlardan bir grubuna güneş ışığından korkmama öğretilmiştirgüneş ışığından korkmamayı öğrenen bu grubun asap sistemi elektron mikroskopaltında indenmiş, merkezi sinir sisteminin belirlenmiş bölgelerinde yeni akson vedendritlerin oluştuğu gözlenmiştir Bu bölgedeki biyokimyasal yapı alınıp, hiç güneşe çıkmamış ikinci grup kurtçuğa enjekte edilmiştir Bu enjekte edilen grup güneşe çıkarıldığında, birınci grubun gösterdiği korkma davranışlarını göstermedikleri gözlenmiştir onların merkezi sinir sistemi elektron mikroskopaltında incelendiğinde, birinci grubun merkezi sinir sisteminde oluşan yapınınaynısının, ikinci grupta da oldugu bulunmuştur Hiç güneşe çıkmayan üçüncügrubun merkezi sinir sistemi elektron mikroskop aşağı incelendiğinde, birinci veikinci grup kurtçuk!arda görülen dendirit ve aksonların bu grupta bulunmadığı saptanmıştır Ikinci araştırma lllionis Üniversitesinde William Greanough tarafından özdeşfareler üzerinde yapılmıştır Bir grup fare Magnetoensefalografi denilen bir araca baglanıyor Bu araç, beynin haritasını çıkarmada kullanılıyor ve öğrenme esnasında,beynin hangi bölgesinde elektrik akımlarınn yoğunlaştıgını ve bilginin hangi bölgeye kodlandıgmı gösteriyor Birinci grup fareler, bu araca bağlandıktan sonra,bir labirentte hiç hata yapmadan yiyecegi bulma öğretiliyor Ortalama 20 hatadansonra, hiç kusur yapmadan bu fareler yiyecegi buluyorlar Magnçtoensefalografi yardımıyla belirlenen öğrenmenin kodlandığı alan açılıyor Elektron mikroskopaltında her bir farenin bu bölgesi incelendiginde, yeni dendirit ve aksonlarınoluştuğu gözleniyor Bu bölgede oluşan biyokimyasal yapı alınıp, hiç labirente girmeyen ikinci grup fareye enjekte ediliyor Bu ikinci grup fare aynı labirente bırakılıyor Sıradan üç hatadan sonradan yiyeceği buluyorlar Onların da beyin yapısı incelendiginde, birinci grup farenin beyin yapısındaki dendirit ve aksonların aynısı bulunuyor Hiç labirente girmeyen farelerin beyin yapısında ise, bu özelliklere rastlanmıyor NETICE: Tüm bu verilere dayanarak öğrenmeyi, maddesel uyarımlar sonucu beyindeoluşan biyokimyasal bir süreç olarak tanımlayabiliriz, Öğrenmeyi böyle elealdığımızda, gelecekte bütün mektep sistemlerinin değişebilecegini söyleyebiliriz Bununiçin insanın genetik yapısının tüm boyutlarıyla bilinmesi, hangi somut uyarıcılarınhangi nesil öğrenmelere neden oludugunun açık seçik saptanması, biyokimyasaldeğişmelerin neler oldugunun, nasıl etkile,diklerinin belirlenmesi, insan yapısının tüm haritasının çıkarılması gerekmektedir Kaynaklar Eğitimin Biyoteknolojik Temelleri Doç Dr Veysel Sönmez