Otobüsçüler biletlere yüzde 20 zam yaptı

Yeni olağana dönüşle birlikte salgın maliyetlerinin fiyatlara yansıtıldığını bildiren Merkez Bankası, otobüs ve uçak biletleriyle kuaför, yiyecek içecek ve turizm hizmetlerinde aylık fiyat artışlarının salgın öncesi periyottaki aylık artırımların çok üzerinde gerçekleştiğini hesapladı.

Merkez Bankası, Covid-19 salgını öncesinde, salgınla birlikte meskenlere kapanılan karantina periyodunda ve ‘yeni normal' periyotta yaşanan fiyat artışlarını inceleyen bir araştırma yaptı.

Enflasyon Raporu'nda yer alan ‘Son Periyot Ünite Maliyet Gelişmeleri Üzerine Bir Değerlendirme' isimli çalışmada bilhassa yiyecek içecek, konaklama, şehirlerarası yolcu taşıma, uçakla yolcu taşıma ve kuaför-kişisel bakım hizmetlerindeki fiyat değişimi salgın öncesi, karantina periyodu ve yeni olağan devir özelinde tek tek incelendi.

HAZİRANDA ARTIRIM YAĞDI

Çalışmada fiyat değişimleri mevsim tesirinde arındırılarak yapıldığı için dönemsel karşılaştırma daha net ortaya çıktı.



Çalışmaya nazaran örneğin yiyecek içecek hizmetlerinde salgının şimdi tesirinin görülmediği Ocak-Mart 2020 devrinde fiyatlar aylık ortalama yüzde 1.1 artarken karantina uygulamalarının başladığı nisanda yüzde 0.2'ye geriledi. Yani bir evvelki ayda aylık yüzde 1.1 oranında artan yiyecek içecek fiyatları salgınla birlikte yalnızca yüzde 0.2 artırım gördü. Mayıs ayında ise hiç artırım olmadı. Lakin kısmen olağan hayata dönüldüğü haziran ayında yiyecek içecek fiyatlarına yüzde 2.5 oranında şok artırım geldi.

KAÇINILMAZ OLDU

Merkez Bankası aylık bazda görülen bu inanılmaz artırımların, salgın periyodunda işletme ve üretim maliyetlerinin artmasına karşılık iş hacminin düşmesinden kaynaklandığını, işletmelerin birinci olağan periyotta maliyetlerini fiyatlarına yansıtmak durumunda kaldıklarını belirtti. Bu periyotta işletmelerin iş hacimleri düşerken işgücü, kira ve güç üzere girdiler nedeniyle ünite maliyetlerinin yükseldiğine işaret eden Merkez Bankası, kısa çalışma ve fiyatsız müsaade üzere uygulamaların maliyet kaynaklı artırımların daha da yüksek gerçekleşmesini önlediğini bildirdi.

OTEL FİYATLARI YÜZDE 1.4 ARTTI OTOBÜS BİLETİ %20 ZAMLANDI



Konaklama hizmetleri olağan periyotta aylık ortalama yüzde 0.5 oranında artırım görürken nisanda fiyatlar yüzde 0.6, mayısta yüzde 0.1 geriye gitti, haziranda ise yüzde 1.4'lük artırım gerçekleşti. Asıl büyük artış ise şehirlerarası otobüs fiyatlarında yaşandı.

Olağanda aylık yüzde 1.4 artan otobüs biletlerinde nisanda yüzde 0.5 geriledikten sonra mayısta yüzde 8.2, haziranda yüzde 20 arttı.

Olağan periyotta aylık ortalama yüzde 0.8 zamlanan uçak biletleri de haziranda yüzde 9.4'lük artırımla karşılaştı. Kuaför ve şahsî bakım hizmetleri mayısta yüzde 6.6 rekor artırımı gördü, haziranda ise yüzde 3.1'lik artırıma oturdu.

Erdoğan Süzer/Sözcü