Otomatik Portakal romanının yarattığı etki

Teknolojik gelişmeler o denli bir boyuta ulaşmış, markete bile gitmeden meskenden oturduğumuz yerden ya da yurt dışından sipariş vererek alışveriş yapmaya, bankaya gitmeden meskenden dünyanın öbür ucuna para göndermeye, akıllı telefonu kredi kartı üzere kullanmaya kadar dijitalleşme günlük hayatımızın çabucak her alanına o kadar hükümran olmuştur ki, hata işleyenler de adeta bu duruma ayak uydurarak bilinen kabahat sürece yolları yerine farklı formüller geliştirmeye başlamışlardır.

Örneğin, artık hırsızlık hatası konuta girerek, mağdurun cebine el sokularak değil, internet üzerinden mağdurun banka hesabı hacklenerek, dolandırıcılık hatası saadet zincirleri yahut çiftlikbanklar vasıtasıyla, sahtecilik cürmü da bilgisayar kullanılarak, photoshop vs. yolları ile çok daha kolay bir biçimde ve profesyonelce işlenmektedir.

Görevi berbata kullanmak

Güveni berbata kullanma kabahati da artık günümüzde klasik işlenme formları dışında, üstteki olumsuz gelişime paralel bir biçimde, yeni ve farklı birtakım prosedürlerle -örtülü çıkar transferi suretiyle- işlenmektedir.

Örtülü kar transferi suretiyle işlenen inancı berbata kullanmanın bu çeşidinde halka açık şirketlerin yöneticileri, konumları gereği kendilerine emanet edilen şirket malvarlığı yahut karını arttırmak yerine, örtülü/hileli birtakım süreçlerde bulunarak azaltmakta yahut artmasını engellemektedirler.

Eserde son yıllarda geniş bir uygulama alanı bulan ve her geçen gün öteki ekonomik hatalarda olduğu üzere farklı işleniş biçimleriyle karşılaşılan Sermaye Piyasası Kanunu'nda, Türk Ceza Kanunu'ndaki itimadı berbata kullanma cürmünün nitelikli hali olarak düzenlenen Örtülü Kar Transferi cürmü ve işlenme metotları derinlemesine ele alınmaktadır.


Filme uyarlandı

Yazarın en çok okunan ve bilinen romanı Otomatik Portakal, Anthony Burgess’un ününe ün kattı. 1962 yılında yayınlanan roman adeta şok tesiri yarattı.

Ünlü direktör Stanley Kubrick tarafından 1971’de sinemaya de çekilen Otomatik Portakal tüm vakitlerin en sarsıcı romanlarından. Cockney lisanında (İngiliz argosu) bir deyiş vardır. Uqueer as as clockwork orange. Bu deyiş, olabilecek en yüksek derecede gariplikleri barındıran kişi manasına gelir.

Bu çok sevdiğim lafı, yıllarca bir kitap başlığında kullanmayı düşünmüşümdür. Bir de natürel Malezya’da ‘canlı’ manasına gelen orang sözcüğü var.

"Tam da anlatmak istediğim durum"

"Kitabı yazmaya başladığımda, rengi ve kokusu güzel bir meyvenin kullanıldığı bu deyişin, tam da anlatmak istediğim duruma, Pavlov kanunlarının uygulanmasına dayalı bir öyküye çok düzgün oturduğunu düşündüm."

Sert mizahi üslüp

Eleştirel bir lisanla romanını kaleme alan Burgess, Alex isimli ana karakter üzerinden hikayesini anlatıyor. Burgess, siyasi otoritenin sert dayatmalarını ve siyasi hegemonyanın gitgide şiddetlenen temposunu sert ve mizahi üslupla yeriyor.

İletişim için:

Kitap@ensonhaber.com.tr