Oyun Teorisi Nedir ?

Oyun teorisi, sosyal problemleri açıklamak ve çözmeye yardımcı olabilecek karar verme çalışmalarında matematiksel bir yaklaşımdırÇoğunlukla rekabet ve işbirliği arasındaki tercih üzerine odaklanma eğilimindedirİnsanlar rekabet durumlarında kazanmaya ya da çıkarlarını maksimize etmeye çalışmaktadırlarBununla birlikte, hem oyunlarda hem de gerçek dünyada, bunu yapmak için bir dizi kural bulunurBazı gerçek durumlar gibi bazı oyunlarda da kazanan her şeyi alır prensibi geçerlidir; satranç böyle bir oyunun örneği olabilir Bu oyunlar doğaları gereği çok rekabetçidir ve yalnızca bir kişi kazanabilirAncak diğer oyunlarda kazanmak için iş birliği gerekirÖrneğin yeni video oyunlarının bir çoğunda , tek bir oyuncunun ilerlemesi için birden fazla oyuncu arasında takım stratejisi gerekir Gerçek dünyada, hatta düşmanlık dönemlerinde rakiplerin ortak çıkarları vardır ve bir dereceye kadar işbirliği yapmaları gerekir (Soğuk Savaş sırasında bile yoğun bir DoğuBatı karşıtlığına rağmen, Moskova ve Washington ortak bir nükleer savaş önleme hedefini gerçekleştirmek için iş birliği yapıyorlardı)
OYUN TEORİSİ NEDİR ?
Oyun teorisi, iki veya daha fazla katılımcı arasındaki stratejik etkileşimleri incelemek için analitik araçlar sağlar Karmaşık sosyal ilişkileri incelemek için basit, çoğunlukla sayısal modeller kullanan oyun teorisi, güvensiz katılımcılar arasındaki iş birliği davranışının potansiyelini ve bunlarla ilişkili riskleri gösterebilirGerçek hayatta olan durumları simüle etmek için kullanılan oyunlar genellikle beş unsur içerir:
1 oyuncular veya karar vericiler;
2 Her oyuncu için mevcut stratejiler ;
3 Oyuncuların davranışlarını düzenleyen kurallar ;
4 Sonuçlar ( her biri oyunun belirli bir noktasında oyuncular tarafından yapılan seçimlerden kaynaklanmaktadır)
5 Her olası sonucun sonucu olarak her oyuncu tarafından elde edilen kazançlar
Bu oyun, her oyuncunun her durumda, en karlı sonuca ulaşmasına yardımcı olan stratejileri kullanacağını varsayıyor
Gerçek hayat, kişilerin – bilerek veya istemeden – kendi çıkarlarını diğerlerinin zararına bile olsa koruduğu durumlarda doludur Bu ilişkileri göstermek için kullanılan oyunlarda, genellikle iki oyuncunun çıkarları çatışır; Bir oyuncu için kazanç arttıkça, diğer oyuncular için daha az kazanç elde edilir Uzlaşmacı bir sonuç elde etmek için oyuncular stratejilerini koordine etmelidir, çünkü her oyuncu kendi potansiyel kazançlarını sürdürürse paylaşılan sonuç verimsizdir Bu kavram, Mahkumun İkilemi Oyununu kullanarak aşağıda gösterilmiştir
Bu ve diğer oyunlar, karşılıklı yarar sağlayan sonuçlar üretmek için işbirliği potansiyelini göstermektedir Bununla birlikte, güvensiz katılımcılar arasında işbirliği sağlamanın zorluklarını da vurguluyorlar, çünkü her oyuncu kendi çıkarlarını korumayı cazip bulmaktadır İşbirliği, her iki oyuncunun da taviz vermesini ve bireysel maksimum kazançlarından vazgeçmesini gerektirirAncak oyuncular, uzlaşmak yerine kendi çıkarlarını maksimum yapmak isterlerse , sonunda tamamen kaybedebilirler
OYUN TEORİSİNİN FAYDALARI
Bu modeller, belirli durumlarda katılımcılara sunulan stratejik seçenekler ve muhtemel sonuçları hakkında fikir verebilir Bu görüşten hareketle, karar vericiler eylemlerinin potansiyel etkilerini daha iyi değerlendirir ve daha fazla istenen hedefleri üreten ve çatışmayı önleyecek kararlar verebilir
Oyun teorisi, stratejik seçimleri ve potansiyel kolektif sonuçları vurgulayarak, potansiyel olarak yıkıcı bir ilişkinin kontrol edilemeyen bir silahlanma yarışından ve nükleer savaştan kaçınılması da dahil olmak üzere karşılıklı yarar sağlamak üzere nasıl düzenlenebileceğini, yönetilebileceğini ve dönüşümlü olabileceğini göstermeye yardımcı oldu
OYUN TEORİSİNE ÖRNEK : TUTSAK İKİLEMİ
Tutsak ikilemi en genel anlamıyla, iki ayrı sorgu odasında bulunan tutsağın birbirlerinden habersiz olarak birbirleri adına yaptığı anlaşmalardır Bu durumun 3 olası sonucu vardır ;
? Tutsaklardan biri diğer tutsak hakkında konuşur ve diğeri susarsa, tanıklık yapan tutsak serbest kalıp, susan tutsak 20 yıl hapis cezasıyla yargılanacaktır
? Tutsakların ikisi de susarsa, delil yetersizliğinden dolayı her ikisi de 1?er yıl ceza alacaklardır
? Son ihtimal olarak her iki tutsakta konuşursa, her ikisi de 5 yıl hapis cezası alacaklardır
Mantık göz önüne alınıp bakıldığında tarafların sessiz kalıp 1?er yıl ceza alacakları düşünülürAncak mahkumlar aralarında anlaşmamışlardır ve diğerinin konuşup konuşmayacağından emin olamazlarBirinin konuşması halinde kimse 1?er yıl ceza almayacaktırAncak konuşursanız da ya serbest kalacak ya da 5 yıl hapis ile kurtulacaksınızBu durumda kişiler kendi menfaatlerini, grubun menfaatlerinden önde tuttukları sürece zararlı çıkacaklardırYani taraflar her ikisinin de menfaati için birlikte hareket edip grup çıkarlarına uygun davranmalıdırOyun teorisi de bu ana fikirden esinlenerek oluşturulmuştur
Kaynakça:
:wwwbeyondintractabilityorgessayprisonersdilemma
:wwwmuhendisbeyinlernetjohnnashvetutsakikilemi