Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Özbek Hanlığı hakkında genel veri
Özbek Hanlığı hakkında veri
Özbek Hanlığı ilgili veri
Özbek Hanlığı genel veri
Özbek Hanlığı kuruluşu
Özbek Hanlığı kurucusu
Özbek Hanlığı (14281599)
Altın Ordu Devleti'ne 13121340 yılları arasında hükümdar olan Özbek Han'dan nedeniyle, bu günkü Özbekistan'da yaşayan Türklere Özbekleradı verilmiştir Bölgede İslamlığı yayan ve kuvvetlendiren Özbek Han olmuştur Timur'un ölümünden (1405) daha sonra imparatorluk parçalanmaya başlamıştı Özbekler, Aral Denizi'nin ve Seyhun Irmağı'nın kuzeyinde düzensiz halde idiler Özbekler 1428'de Sibir şehrinde (bu günkü Tobolsk'un Hemen batısındaki Tura'da ) Ebül Hayr'ı Han bildiri ettiler Ebül Hayr, Batu'nun kardeşi Şiban (Şeyban) soyundan geliyordu Onun için Özbeklere Şibanîler, Şeybaniler ya da Şibanoğullarıda denir
Ebül Hayr, 14031431'de Harezm'i, daha sonra Sırderya kıyısındaki Sığnak, Arkuk, Suzak, Akkurgan, Özkent kalelerini ele geçirdi Sığnak'ı kendisine merkez yaptı Isık Göl civarındaki Özkent'e dek tüm bölgeye başat olduÜlke 1457'de Oyratlar ve Kalmukların saldırısına uğrayınca karışıklıklar çıktı Bunun üstüne halkın bir kısmı (Kazaklar), Çağatay Hanı Esen Buğa'nın yanına çekildiler Ve ülkenin doğu bölgesine yerleşerek buradaki Kırgızlarla karşılaştılar Bunlara sonradan (KırgızKazaklar) denmiştir
Ebül Hayr, 1468'de KırgızKazakları itaat altına elde etmek için yaptığı bir savaşta yenildi ve aynı sene içinde öldü Onun oğlu Muhammed Şibanî Han az önce on yedi yaşındaydı Mücadeleye devam etti Çevresinde fazla eksik zorlama bulunmasına karşın Kazak Barunduk Han'ı yendi, ama Kazak Canıbek Han'ın oğullarına yenildi Bütün kuvvetlerini kaybettiği için Çağatay hükümdarı Mahmud Han'ın hizmetine girdi Devrin ünlü alimlerinden olan Mevlana Muhammed Hıtayî'den ders aldı İlim sahibi ve iyi bir şair oldu Günümüze ulaşan Türkçe ve Farsça şiirleri vardır
1487'de Çağatay hükümdarı Mahmud Han Muhammed Şibanî'ye Türkistan şehrini ikta (dirlik) olarak verdi Timuroğulları arasındaki anlaşmazlıklardan yararlanan Muhammed Şibanî, 1500'e doğru Maveraünnehir'i ele geçirdi ve hükümdarlığını ilan ettiMuhammed Şibanî hükümdarlığını bildiri ettikten daha sonra arka arkaya seferler yaptı ve başarı kazandı 1503'te Akşi'de yapılan bir savaşta Çağatay Hanı ile Uygur bölgesi emirini yendi Bunun sonucu olarak Taşkent ve Sayram bölgelerini ele geçirdi
Hüseyin Baykara'nın ölümünden daha sonra Harezm'i 1506 ve 1507'de Belh ve Herat şehirlerini de zaptetti Maveraünnehir, Fergana, Horasan ve Batı Türkistan'ı aldı Ama 1510'da Safevilerle yaptığı savaşı kaybetti ve öldü
Muhammed Şibanî öldüğü süre başkent Semerkant idi Buhara, Taşkent gibi büyük şehirlerde hanedan mensubu valiler vardı Taht kavgası yüzünde ülke az kalsın parçalanacaktı Yarım yüzyıl süren kargaşalıkta ülke tekrar dağılmadan kalabildi Nihayet 1560'ta II Abdullah Han 38 sene iktidarda kaldı ve Özbekistan'a aydınlık bir tayin yaşattı Şairdi Türkçe, Farsça ve Arapça şiirler yazmıştır Bilginleri de himaye etmiştir
II Abdullah Han, Safevî Hükümdarı Şah Abbas'a yenilince Özbek Hanlığı büyük bir sarsıntı geçirdi Bu sırada Abdullah Han öldü (1598) ve Horasan Safevîlere geçti Taşkent ve çevresini Kırgızlar işgal ettiler Öteki bölgelerde başka hanlıklar kuruldu ve Özbek Hanlığı'na, Şîbanilere akraba olan Canoğulları 'Cânîler) hâkim oldu
16 yüzyıldan itibaren minik hanlıklara bölünen Türk illeri, Rusların saldırılarına ve işgallerine uğradı 11865 yıllarında Ruslar, Türkistan içlerine doğru ilerlemeye başladılar 1868'den sonradan Özbek Hanlığı'nın yerini bölge Buhara Hanlığı benzeri egemen bir şekilde devam etti Nihayet 1924'de Rusya, bu bölgedeki Türk illerini minik küçük sosyalist cumhuriyetlere ayırdı
Özbek Edebiyatı 20 yüzyılın başına dek Çağatay Edebiyatı olarak anılıyordu Artık 'Özbek Edebiyatı' denilmektedir Türk Edebiyatının zengin bölümlerinden birini oluşturur Özbekler ülkeyi İslâmî eserlerle doldurmuşlardı *
Özbek Hanlığı hakkında veri
Özbek Hanlığı ilgili veri
Özbek Hanlığı genel veri
Özbek Hanlığı kuruluşu
Özbek Hanlığı kurucusu
Özbek Hanlığı (14281599)
Altın Ordu Devleti'ne 13121340 yılları arasında hükümdar olan Özbek Han'dan nedeniyle, bu günkü Özbekistan'da yaşayan Türklere Özbekleradı verilmiştir Bölgede İslamlığı yayan ve kuvvetlendiren Özbek Han olmuştur Timur'un ölümünden (1405) daha sonra imparatorluk parçalanmaya başlamıştı Özbekler, Aral Denizi'nin ve Seyhun Irmağı'nın kuzeyinde düzensiz halde idiler Özbekler 1428'de Sibir şehrinde (bu günkü Tobolsk'un Hemen batısındaki Tura'da ) Ebül Hayr'ı Han bildiri ettiler Ebül Hayr, Batu'nun kardeşi Şiban (Şeyban) soyundan geliyordu Onun için Özbeklere Şibanîler, Şeybaniler ya da Şibanoğullarıda denir
Ebül Hayr, 14031431'de Harezm'i, daha sonra Sırderya kıyısındaki Sığnak, Arkuk, Suzak, Akkurgan, Özkent kalelerini ele geçirdi Sığnak'ı kendisine merkez yaptı Isık Göl civarındaki Özkent'e dek tüm bölgeye başat olduÜlke 1457'de Oyratlar ve Kalmukların saldırısına uğrayınca karışıklıklar çıktı Bunun üstüne halkın bir kısmı (Kazaklar), Çağatay Hanı Esen Buğa'nın yanına çekildiler Ve ülkenin doğu bölgesine yerleşerek buradaki Kırgızlarla karşılaştılar Bunlara sonradan (KırgızKazaklar) denmiştir
Ebül Hayr, 1468'de KırgızKazakları itaat altına elde etmek için yaptığı bir savaşta yenildi ve aynı sene içinde öldü Onun oğlu Muhammed Şibanî Han az önce on yedi yaşındaydı Mücadeleye devam etti Çevresinde fazla eksik zorlama bulunmasına karşın Kazak Barunduk Han'ı yendi, ama Kazak Canıbek Han'ın oğullarına yenildi Bütün kuvvetlerini kaybettiği için Çağatay hükümdarı Mahmud Han'ın hizmetine girdi Devrin ünlü alimlerinden olan Mevlana Muhammed Hıtayî'den ders aldı İlim sahibi ve iyi bir şair oldu Günümüze ulaşan Türkçe ve Farsça şiirleri vardır
1487'de Çağatay hükümdarı Mahmud Han Muhammed Şibanî'ye Türkistan şehrini ikta (dirlik) olarak verdi Timuroğulları arasındaki anlaşmazlıklardan yararlanan Muhammed Şibanî, 1500'e doğru Maveraünnehir'i ele geçirdi ve hükümdarlığını ilan ettiMuhammed Şibanî hükümdarlığını bildiri ettikten daha sonra arka arkaya seferler yaptı ve başarı kazandı 1503'te Akşi'de yapılan bir savaşta Çağatay Hanı ile Uygur bölgesi emirini yendi Bunun sonucu olarak Taşkent ve Sayram bölgelerini ele geçirdi
Hüseyin Baykara'nın ölümünden daha sonra Harezm'i 1506 ve 1507'de Belh ve Herat şehirlerini de zaptetti Maveraünnehir, Fergana, Horasan ve Batı Türkistan'ı aldı Ama 1510'da Safevilerle yaptığı savaşı kaybetti ve öldü
Muhammed Şibanî öldüğü süre başkent Semerkant idi Buhara, Taşkent gibi büyük şehirlerde hanedan mensubu valiler vardı Taht kavgası yüzünde ülke az kalsın parçalanacaktı Yarım yüzyıl süren kargaşalıkta ülke tekrar dağılmadan kalabildi Nihayet 1560'ta II Abdullah Han 38 sene iktidarda kaldı ve Özbekistan'a aydınlık bir tayin yaşattı Şairdi Türkçe, Farsça ve Arapça şiirler yazmıştır Bilginleri de himaye etmiştir
II Abdullah Han, Safevî Hükümdarı Şah Abbas'a yenilince Özbek Hanlığı büyük bir sarsıntı geçirdi Bu sırada Abdullah Han öldü (1598) ve Horasan Safevîlere geçti Taşkent ve çevresini Kırgızlar işgal ettiler Öteki bölgelerde başka hanlıklar kuruldu ve Özbek Hanlığı'na, Şîbanilere akraba olan Canoğulları 'Cânîler) hâkim oldu
16 yüzyıldan itibaren minik hanlıklara bölünen Türk illeri, Rusların saldırılarına ve işgallerine uğradı 11865 yıllarında Ruslar, Türkistan içlerine doğru ilerlemeye başladılar 1868'den sonradan Özbek Hanlığı'nın yerini bölge Buhara Hanlığı benzeri egemen bir şekilde devam etti Nihayet 1924'de Rusya, bu bölgedeki Türk illerini minik küçük sosyalist cumhuriyetlere ayırdı
Özbek Edebiyatı 20 yüzyılın başına dek Çağatay Edebiyatı olarak anılıyordu Artık 'Özbek Edebiyatı' denilmektedir Türk Edebiyatının zengin bölümlerinden birini oluşturur Özbekler ülkeyi İslâmî eserlerle doldurmuşlardı *
