“Taare Zameen Par (Every Child Is Special)” Türkçesi Yerdeki Yıldızlar (Her Çocuk Özeldir) olan Aamir Khan’ ın sinemasını birçoğunuz izlemişsinizdir. Sinemada harfleri ve sayıları algılamakta, öğrenmekte sorun yaşayan 8 yaşında küçük bir çocuk olan Ishaan, etrafı ve ailesi tarafından tembel ve zeka geriliği olan bir çocuk muamelesi görür. Herkes onunla alay etmekte ve onu aşağılamaktadır. Derslerinde başarısız, yaptığı işlerin birçoklarında tutarsız bir çocuktur. Okumayı ve yazmayı 3. Sınıfta olmasına karşın öğrenememiştir. Bu akademik ve toplumsal başarısızlığı sonucunda içine kapanık, depresif ruh haline bürünür. Eski ismiyle “disleksi” şuan tüm bu bozuklukların tek çatı altında toplandığı ismiyle “Özgül Öğrenme Bozukluğu” olan Ishaan, aslında zekâ geriliği olmayan yalnızca harfleri okumakta öğrenmekte zorluk yaşayan bir çocuktur. Hayatı onun hastalığını anlayıp, tedavi olması için uğraşan öğretmenle tanışınca değişmiştir. Sinema çocuğun kendini ve eksikliklerini keşfetmesi, bu eksikliklerini kapatması ile hoş bir halde biter. IMDB sıralamasında da düzgün bir yer edinen sineması izlemeyenlerin izlemesini muhakkak önerebileceğim bir yapıttır.
Nitekim de Özgül öğrenme bozukluğu olan çocukların kıssası Ishaan’a çok benzeridir. Birtakım çocuklar zekâsıyla okulun birinci birkaç yılı açıklarını muhakkak etmeseler de en fazla 5. Sınıfa kadar (10. yaşlar) bu bozuklukla başa çıkabilirler. Çabucak akabinde okumanın, sayıları anlamanın ve anladıklarını anlatmanın zorluğuyla boğuşan çocuk; okul ve toplumsal hayattaki başarısızlığına ek olarak, depresif ruh hali, davranım bozukluğu, okul reddi, düşük benlik hürmeti üzere şikâyetlerle daha da kötüleşir. Şanslı olan çocuklar öncelikle okulundaki rehber öğretmene, sonrasında çocuk ergen psikiyatristine ulaşır ve akabinde hazırlanan ferdi eğitim programları sayesinde kaybettiklerini kazanmaya başlar. Şansız olanlar ise geri zekâlı(!), okumakta gözü yok(!) üzere haksız damgalamalara maruz kalarak, erken periyotta okuldan uzaklaşıp kendi halinde hayatını sürdürmeye çalışır.
Gençlerdeki özgül öğrenme bozukluğu, beynin tesirli algılama yahut sözlü-sözsüz bilgiyi sürece yeteneğini etkileyen, kalıtsal ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile oluşan nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu bozukluk, erken çocukluk çağında başlayan, çocuğun genel entelektüel yetenekleriyle uyumlu olmayan, okuma, yazılı anlatım yahut matematik üzere akademik maharetleri öğrenmede kalıcı zorlukla karakterizedir. Özgül öğrenme bozukluğu olan çocuklar, öbür arkadaşlarından başarılı olsalar bile; belirli akademik hususlarda akranlarının düzeyine ulaşmakta birden fazla vakit zorluk yaşarlar. Özgül öğrenme bozuklukları çatısı altında toplanan bozukluklar üç başlık halinde incelenir; okuma bozukluğu, matematik bozukluğu, yazılı anlatım bozukluğu. Çocukta bu bozukluklar tek tek bulunabileceği üzere, birlikte de bulunabilir. Toplumun geneliyle karşılaştırıldığında, birinci derece akrabalarda okuma bozukluğu riski 4-8 kat, matematik bozukluğu riski yaklaşık 5-10 kat artmıştır. Özgül öğrenme bozukluğu, erkeklerde kızlardan 2-3 kat daha sık meydana gelmektedir. Özgül öğrenme bozukluğu olan ergenlerin okulu bırakma olasılıkları olağandan en az 1,5 kat daha fazladır.
Hastalığın tedavisine gelince, en değerli adım teşhis konulma evresidir. Zira erken periyotlarda konulan teşhisler sayesinde, çocuk özel eğitime yönlendirilir. Bu birebir eğitim sayesinde çocuklar ilgili mevzudaki açıklarını kapatacaklarından, geri dönüşü imkânsız problemlerle hiç karşılaşmamış olacak ve öteki yaşıtları üzere hayatları boyunca öğrenmeye devam edeceklerdir.
Haftaya görüşmek üzere, sağlıcakla kalın…