Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Birçok kişinin jurnal başına gelen birçok duruma göre kendileri hakkındaki hisleri ve düşünceleri istikrarsızlık gösterebilir Sınavdan aldığınız sonucun başarı derecesi, arkadaşlarınızın size karşısında tavırları, romantik ilişkilerinizdeki iniş ve çıkışlar gibi her koşul sizin üzerinizde geçici bir etki bırakır
Özgüven ise bu tarz durumlarla benzer olan iniş ve çıkışlardan birazcık daha bağımsız ve daha esas bir olgudur İyi bir özgüvene sahip kişilerin jurnal deneyimler aleyhinde yaşadığı inişler ve çıkışlar, kendileri hakkındaki düşüncelerini açıklanmış bir ölçüde etkiler Ama bunun tersi olarak özgüveni düşük olan kişiler için jurnal dalgalanmalar, kişinin kendisini nasıl gördüğünü manâlı derecede etkilemektedir
Eksik ve Dinç Özgüven
Özgüveni düşük olan şahısların kendileri hakkındaki düşünceleri genel olarak o lahza için neler yaptıkları ile yakından ilişkilidir Kendilerini üzecek ya da sıkacak hislere aleyhinde gelebilmek için artı dış deneyimlere (arkadaşların kendini övmesi, hürmet göstermesi vb) gereklilik duyarlar Hatta o zaman bile iyi düşünceler (iyi başarı notu veya övgü gibi) çoğunlukla geçici niteliktedir
Dinç bir özgüven ise kişinin kendine verdiği gerçek değer ve kendini kabullenmesi temeli üzerine dayanır Bu aynı zamanda kişinin dinç ve güçsüz yanlarını bilip kabul etmesi ve kendisinin dış dünya kadar kıymetli olduğunu bilmesi anlamına gelir
Özgüven Nasıl Oluşur?
Özgüven, kişinin öteki insanlarla olan deneyimleri ve aktiviteleri sonucunda oluşturduğu kendi imajının yansıması olarak gelişir Kişinin çocukluk dönemi boyunca yaşadığı deneyimler özgüvenin şekillenmesinde en manâlı paya sahiptir Artma sırasında elde edilen başarılar, başarısızlıklar ve ailenin, öğretmenlerin, ekip arkadaşlarının ve tartma verilen etraftaki bütün kişilerin kişiye tavır şekli özgüveni şekillendirir
Dinç bir özgüvene katkıda bulunan çocukluk deneyimleri şöyledir:
•********* Çocuğun sözünün dinlenmesi
•********* Çocuk ile saygılı konuşulması
•********* Çocuğa yeterli ilgi alaka gösterilmesi
•********* Çocuğun başarılarının farkına varılması ve hatalarının kabullenilmesi
Çocuğun özgüvenini azaltacak deneyimler:
•********* Sert bir şekilde eleştirilmesi
•********* Fiziki, duygusal ya da seksüel olarak kötüye kullanılması
•********* Görmezden gelinmesi ve aşağılanması
•********* Her şeyi yapması beklenmesi
İç Sesiniz Ne Söyler?
Daima üstünde düşünmediğimiz konular dahil yaşadığımız geçmiş deneyimler “iç ses formunda hayatımızı etkilemeye devam eder Her ne dek her kere bu sesi benzer şekilde duymasa da, herkese çocukluğundan gelen sürekli mesajlar aynı yollarla iletilir Sağlıklı bir özgüvene sahip olan kişiler, iç sesinden gelen mesajları genelde kabullenir ve güven tazeler Ama özgüveni düşük olanlar için iç sesten gelen bu mesajlar fazla kırıcı olup, kendi hatalarını cezalandırıcı ve kendini küçültücü özellik taşır
Düşük Özgüvenin Üç Yüzü
Düşük özgüvenin ayrım edilmesi tekrar tekrar basit olmayabilir Düşük özgüveni bildiren durumlar aşağıdaki gibidir:
Hilebaz: Mutlu ve başarılıdır fakat hata yapmaktan son derece korku duyar Aralıksız başarma ihtiyacı duyar Bunun sonucunda mükemmeliyetçilik, yarışma ricası ve her şeyi bir anda silme gibi problemlerin doğmasına yol açar
İsyankâr: İnsanların (bilhassa önemli ve dinç kişiler) kendileri hakkındaki düşünceleri ve fikirleri manâlı değilmiş gibi davranır Yeterince iyi hissetmesini engelleyecek bir hiddet ile yaşarlar Kesintisiz insanların kendilerine karşı yargılamalarını ve hükümlerini önemsemediklerini kanıtlamaya çalışırlar Bu şart, diğerlerini fazla suçlama, kuralları ve yasaları çiğneme isteği ve otorite karşıtlığı gibi problemler yaratabilir
Kurban: Aciz ve dünyanın dertleri ile başa çıkamayacak gibi davranıp, birinin gelip kendilerine yardım etmesini beklerler Kendine acıma ve önemsizliğini sorumluluk alma ve kendi hayatını değişim gibi konulara aleyhinde duyduğu korkudan kendini koruması için bir kabuk olarak kullanır durmadan kendini yönlendirmesi için birilerini ararlar ve bu durum, iddiasızlık, başarısızlık ve kişilerle iletişimde başkalarına bağımlı olma gibi problemler yaratır
Düşük kendine güvenin sonuçları:
•********* Kendine güvenin az olması birey üzerinde yıkıcı bir tahrip yaratabilir Bunlar:
•********* Üzüntü, gerginlik ve yalnızlık oluşturması
•********* Romantik ilişkilerde ve arkadaşlıklarda problemler yaratması
•********* Akademik ve meslek performansını ciddi şekilde sekteye uğratması
Kendine güveni geliştirmenin üç adımı:
Çok çabuk ve kolay bir başkalaşım süreci olması öyle mümkün değildir Oysa kişinin başta değişime inanması gerekir Bundan sonraki aşamada izlenebilecek üç adım aşağıdaki gibidir
1 Adım: *İçinizden gelen sese kulak vermeyin
Kişinin kendine güvenini arttırması için yapması gereken birincil şey kesintisiz olumsuz mesajlar gönderen iç sese meydan okumasıdır İç sesten gelen eleştiriler ve bunlarla başa çıkma yöntemlerine birkaç misal şu şekilde olabilir:
Acımasızca kırıcı olan iç tenkit: “Halk Müziği benim sunumumu iyi bulduklarını söylüyorlar oysa olması gerektiği dek iyi olduğu hiç olmadı İnsanların yüzüme gözüme bulaştırdığımı ayrım etmediğine inanamıyorum Bu konuda bütün bir dolandırıcıyım Aleyhinde duruş: “Herkes çok beğendi Belki tam anlamıyla mükemmel değildi ama bu sunum için çok çalıştım ve iyi meslek çıkardım Kendimle kibir duyuyorum
İç ses hayalci bir üslupla genelleştirme yapar: “Testten F alışım Bu derste anlatılan hiçbir şeyi anlayamıyorum Tam bir idiyot gibiyim Niçin bu dek aptalım? Artık bu derside bu okulu da bırakıp gitmeliyim Karşı duruş: “Bu testten fazla düşük anekdot aldım ama konut ödevlerimi sorunsuz bir şekilde tamamladım Anlayamadığım birkaç konu var ama daha pozitif çalışırsam onları da anlayabileceğimi düşünüyorum
İç sesten abuk subuk düşünceler çıkar: “Fazla kavgalı görünüyor Bana hiçbir şey söylemedi fakat bunu benden hoşlanmadığı için yaptığını biliyorum Aleyhinde duruş: “Çok dargın görünüyor oysa benimle bir alakası yoktur sanırım Belki de kendisine sormalıyım
İç ses kıyamet habercisi olur: “ Randevulaşma için beni aramadı Çok utangacım ve kimse beni sevmiyor Hiçbir zaman bir sevgili bulamayacağım Hep yalnız kalacağım Karşı duruş: “Sanırım benimle buluşmak istemiyor Fakat o olmazsa başkası olur Nihayetinde beni beğenip benimle ilgilenecek birileri ile belirli karşılaşacağım “
2 *Adım: Kendinize acıma etme alıştırması yapın
İç sesinizden gelen eleştirileri göz ardı etmek fazla önemli bir adımdır ancak kimsesiz tatmin edici değildir Kendinize merhamet etme alıştırması bir anlamda başkalarına karşısında olan davranışlarınızda oluşturduğunuz empatiyi kendiniz için de gerçekleştirmeniz demektir Bir arkadaşınız şiddet zamanlardan geçtiği zamanlarda, yüksek ihtimalle ona daha artı alaka gösterip desteklersiniz
Aynı muameleyi kendiniz de adalet ediyorsunuz Bilhassa kuvvet zamanlardan geçerken kendinizi değerlendirmeye odaklanmak yerine işler zora girdiğinde kendinizi anlamaya ve kendinizle ilgilenmeye çalışın İstediğiniz şeyleri yapamadığınız vakit kendinizi affedin Kendinizi tenkit etmek yerine nazik davranmayı deneyin İnsan olduğunuzu ve insanların hata yapabileceklerini aklınızdan çıkarmayın Hislerinizin farkında olarak herhangi bir durumda kötü hissettiğiniz süre, kendinizi dengeli bir şekilde bu acıyı yaşaması için özgürlük bırakın
3 * Faz: Diğerlerinden destek alın
Diğer insanlardan yardım alma konusu, bir insanın özgüvenini geliştirmesi için en güç ama en manâlı aşamalarından biridir Özgüveni düşük olan kişiler genellikle diğer insanlardan takviye istek etmezler çünkü bunu hak etmediklerini düşünürler Ama öteki insanlardan alınan yardımlar geçmiş deneyimlerden gelen olumsuz mesajlara kalkışmak için çok manâlı bir fırsattır
Litaratür:
http:wwwutexasedustudentutlc
SelfEsteem: A Proven Program of Cognitive Techniques for Assessing, Improving and Maintaining Your SelfEsteem by McKay, Matthew and Patrick Fanning
Born to Win: Transactional Analysis with Gestalt Experiments by James, Muriel and Dorothy Jongeward
Özgüven ise bu tarz durumlarla benzer olan iniş ve çıkışlardan birazcık daha bağımsız ve daha esas bir olgudur İyi bir özgüvene sahip kişilerin jurnal deneyimler aleyhinde yaşadığı inişler ve çıkışlar, kendileri hakkındaki düşüncelerini açıklanmış bir ölçüde etkiler Ama bunun tersi olarak özgüveni düşük olan kişiler için jurnal dalgalanmalar, kişinin kendisini nasıl gördüğünü manâlı derecede etkilemektedir
Eksik ve Dinç Özgüven
Özgüveni düşük olan şahısların kendileri hakkındaki düşünceleri genel olarak o lahza için neler yaptıkları ile yakından ilişkilidir Kendilerini üzecek ya da sıkacak hislere aleyhinde gelebilmek için artı dış deneyimlere (arkadaşların kendini övmesi, hürmet göstermesi vb) gereklilik duyarlar Hatta o zaman bile iyi düşünceler (iyi başarı notu veya övgü gibi) çoğunlukla geçici niteliktedir
Dinç bir özgüven ise kişinin kendine verdiği gerçek değer ve kendini kabullenmesi temeli üzerine dayanır Bu aynı zamanda kişinin dinç ve güçsüz yanlarını bilip kabul etmesi ve kendisinin dış dünya kadar kıymetli olduğunu bilmesi anlamına gelir
Özgüven Nasıl Oluşur?
Özgüven, kişinin öteki insanlarla olan deneyimleri ve aktiviteleri sonucunda oluşturduğu kendi imajının yansıması olarak gelişir Kişinin çocukluk dönemi boyunca yaşadığı deneyimler özgüvenin şekillenmesinde en manâlı paya sahiptir Artma sırasında elde edilen başarılar, başarısızlıklar ve ailenin, öğretmenlerin, ekip arkadaşlarının ve tartma verilen etraftaki bütün kişilerin kişiye tavır şekli özgüveni şekillendirir
Dinç bir özgüvene katkıda bulunan çocukluk deneyimleri şöyledir:
•********* Çocuğun sözünün dinlenmesi
•********* Çocuk ile saygılı konuşulması
•********* Çocuğa yeterli ilgi alaka gösterilmesi
•********* Çocuğun başarılarının farkına varılması ve hatalarının kabullenilmesi
Çocuğun özgüvenini azaltacak deneyimler:
•********* Sert bir şekilde eleştirilmesi
•********* Fiziki, duygusal ya da seksüel olarak kötüye kullanılması
•********* Görmezden gelinmesi ve aşağılanması
•********* Her şeyi yapması beklenmesi
İç Sesiniz Ne Söyler?
Daima üstünde düşünmediğimiz konular dahil yaşadığımız geçmiş deneyimler “iç ses formunda hayatımızı etkilemeye devam eder Her ne dek her kere bu sesi benzer şekilde duymasa da, herkese çocukluğundan gelen sürekli mesajlar aynı yollarla iletilir Sağlıklı bir özgüvene sahip olan kişiler, iç sesinden gelen mesajları genelde kabullenir ve güven tazeler Ama özgüveni düşük olanlar için iç sesten gelen bu mesajlar fazla kırıcı olup, kendi hatalarını cezalandırıcı ve kendini küçültücü özellik taşır
Düşük Özgüvenin Üç Yüzü
Düşük özgüvenin ayrım edilmesi tekrar tekrar basit olmayabilir Düşük özgüveni bildiren durumlar aşağıdaki gibidir:
Hilebaz: Mutlu ve başarılıdır fakat hata yapmaktan son derece korku duyar Aralıksız başarma ihtiyacı duyar Bunun sonucunda mükemmeliyetçilik, yarışma ricası ve her şeyi bir anda silme gibi problemlerin doğmasına yol açar
İsyankâr: İnsanların (bilhassa önemli ve dinç kişiler) kendileri hakkındaki düşünceleri ve fikirleri manâlı değilmiş gibi davranır Yeterince iyi hissetmesini engelleyecek bir hiddet ile yaşarlar Kesintisiz insanların kendilerine karşı yargılamalarını ve hükümlerini önemsemediklerini kanıtlamaya çalışırlar Bu şart, diğerlerini fazla suçlama, kuralları ve yasaları çiğneme isteği ve otorite karşıtlığı gibi problemler yaratabilir
Kurban: Aciz ve dünyanın dertleri ile başa çıkamayacak gibi davranıp, birinin gelip kendilerine yardım etmesini beklerler Kendine acıma ve önemsizliğini sorumluluk alma ve kendi hayatını değişim gibi konulara aleyhinde duyduğu korkudan kendini koruması için bir kabuk olarak kullanır durmadan kendini yönlendirmesi için birilerini ararlar ve bu durum, iddiasızlık, başarısızlık ve kişilerle iletişimde başkalarına bağımlı olma gibi problemler yaratır
Düşük kendine güvenin sonuçları:
•********* Kendine güvenin az olması birey üzerinde yıkıcı bir tahrip yaratabilir Bunlar:
•********* Üzüntü, gerginlik ve yalnızlık oluşturması
•********* Romantik ilişkilerde ve arkadaşlıklarda problemler yaratması
•********* Akademik ve meslek performansını ciddi şekilde sekteye uğratması
Kendine güveni geliştirmenin üç adımı:
Çok çabuk ve kolay bir başkalaşım süreci olması öyle mümkün değildir Oysa kişinin başta değişime inanması gerekir Bundan sonraki aşamada izlenebilecek üç adım aşağıdaki gibidir
1 Adım: *İçinizden gelen sese kulak vermeyin
Kişinin kendine güvenini arttırması için yapması gereken birincil şey kesintisiz olumsuz mesajlar gönderen iç sese meydan okumasıdır İç sesten gelen eleştiriler ve bunlarla başa çıkma yöntemlerine birkaç misal şu şekilde olabilir:
Acımasızca kırıcı olan iç tenkit: “Halk Müziği benim sunumumu iyi bulduklarını söylüyorlar oysa olması gerektiği dek iyi olduğu hiç olmadı İnsanların yüzüme gözüme bulaştırdığımı ayrım etmediğine inanamıyorum Bu konuda bütün bir dolandırıcıyım Aleyhinde duruş: “Herkes çok beğendi Belki tam anlamıyla mükemmel değildi ama bu sunum için çok çalıştım ve iyi meslek çıkardım Kendimle kibir duyuyorum
İç ses hayalci bir üslupla genelleştirme yapar: “Testten F alışım Bu derste anlatılan hiçbir şeyi anlayamıyorum Tam bir idiyot gibiyim Niçin bu dek aptalım? Artık bu derside bu okulu da bırakıp gitmeliyim Karşı duruş: “Bu testten fazla düşük anekdot aldım ama konut ödevlerimi sorunsuz bir şekilde tamamladım Anlayamadığım birkaç konu var ama daha pozitif çalışırsam onları da anlayabileceğimi düşünüyorum
İç sesten abuk subuk düşünceler çıkar: “Fazla kavgalı görünüyor Bana hiçbir şey söylemedi fakat bunu benden hoşlanmadığı için yaptığını biliyorum Aleyhinde duruş: “Çok dargın görünüyor oysa benimle bir alakası yoktur sanırım Belki de kendisine sormalıyım
İç ses kıyamet habercisi olur: “ Randevulaşma için beni aramadı Çok utangacım ve kimse beni sevmiyor Hiçbir zaman bir sevgili bulamayacağım Hep yalnız kalacağım Karşı duruş: “Sanırım benimle buluşmak istemiyor Fakat o olmazsa başkası olur Nihayetinde beni beğenip benimle ilgilenecek birileri ile belirli karşılaşacağım “
2 *Adım: Kendinize acıma etme alıştırması yapın
İç sesinizden gelen eleştirileri göz ardı etmek fazla önemli bir adımdır ancak kimsesiz tatmin edici değildir Kendinize merhamet etme alıştırması bir anlamda başkalarına karşısında olan davranışlarınızda oluşturduğunuz empatiyi kendiniz için de gerçekleştirmeniz demektir Bir arkadaşınız şiddet zamanlardan geçtiği zamanlarda, yüksek ihtimalle ona daha artı alaka gösterip desteklersiniz
Aynı muameleyi kendiniz de adalet ediyorsunuz Bilhassa kuvvet zamanlardan geçerken kendinizi değerlendirmeye odaklanmak yerine işler zora girdiğinde kendinizi anlamaya ve kendinizle ilgilenmeye çalışın İstediğiniz şeyleri yapamadığınız vakit kendinizi affedin Kendinizi tenkit etmek yerine nazik davranmayı deneyin İnsan olduğunuzu ve insanların hata yapabileceklerini aklınızdan çıkarmayın Hislerinizin farkında olarak herhangi bir durumda kötü hissettiğiniz süre, kendinizi dengeli bir şekilde bu acıyı yaşaması için özgürlük bırakın
3 * Faz: Diğerlerinden destek alın
Diğer insanlardan yardım alma konusu, bir insanın özgüvenini geliştirmesi için en güç ama en manâlı aşamalarından biridir Özgüveni düşük olan kişiler genellikle diğer insanlardan takviye istek etmezler çünkü bunu hak etmediklerini düşünürler Ama öteki insanlardan alınan yardımlar geçmiş deneyimlerden gelen olumsuz mesajlara kalkışmak için çok manâlı bir fırsattır
Litaratür:
http:wwwutexasedustudentutlc
SelfEsteem: A Proven Program of Cognitive Techniques for Assessing, Improving and Maintaining Your SelfEsteem by McKay, Matthew and Patrick Fanning
Born to Win: Transactional Analysis with Gestalt Experiments by James, Muriel and Dorothy Jongeward
