iltasyazilim
FD Üye
Öznel Düşüncecilik Hakkında Bilgi
Objektif varlığı insansal bilincin ürünü sayan düşüncecilik anlayışı
Öznel düşüncecilik tarihsel süreçte dağıtılmış biçimlerde ileri sürülmüştür: Şüpheciliği (kuşkuculuğu) yöntem olarak kullanan bütün Yunan düşünürleri, öncelikle Protagoras edinmek üzere anında bütün sofistler, öncelikle Pyrrhon ve Anesidemos olmak üzere tüm şüpheciler, öznel düşünceciliğe düşmekten kaçınamamışlardır Bunun nedeni de tüm şüphecilerin; duyumların, nesnelerin niteliklerini yansıttığı olgusunu yadsımalarıdır Usçuluğun (rasyonalizmin) kurucusu Fransız düşünürü Rene Descartes ’ın metafiziği, nesneyi, insan zihninin bir tasarımı saymakla baştan sona öznel düşünceci bir öğretidir Fiziğinde özdekçi olan Descartes, metafiziğinde düşüncecidir
İngiliz düşünürü özdeksizci Berkeley, öznel düşünceciliğin Fichte ve Mach ’la birlikte üç büyük ve tipik temsilcilerinden biridir Objektif gerçekliği yadsıyan ve tek gerçekliğin insan duyumlarından ibaret olduğunu savunan İngiliz düşünürü David Hume ’un, Alman düşünürü İmmanuel Knat ’ı hazırlayan kuşkucu öğretisi de açık bir öznel düşünceciliktir Öznel düşünceci öğretilerden bundan başka Fransız düşünürü Auguste Comte ’un olguculuğudur Değişik öznelci öğretilerde çeşitli adlar aşağıda ileri sürülen ‘algılama ’ların olguculuktaki yeni adı ‘olgu ’dur Olgucular, ‘olgular ’ sözünden ‘algılar ’ı anlarlar Onlara kadar bize araçsız olarak verilen tek veri ‘olgular ’ benzeyen deyişle algılarımız ve duyumlarımızdır Bilim bunlarla yetinmeli, başkaca bilgiler edinme isteğine boşuna kapılmamalıdır Buysa tarafsız dünyadan kopmayı ve kendi bilinci içine kapanmayı, eş deyişle öznel düşünceciliğe düşmeyi dile getirir
20 yüzyılın yaygın öğretisi ‘varoluşçuluk ’ da emin bir öznel düşünceciliktir Heidegger ’e göre ‘ ’âlem ancak içinde insan bulunduğu oranda vardır ’ ’ Demek ki objektif gerçekliği yaratan insandır ve insansız nesnel realite yoktur Papaz Berkeley de meşhur özdeksizciliğinde bir de bir şey söylemiş değildir Varoluşçulara tarafından özgürlük, bireyin toplumdan ve onun objektif yasalarından sıyrılışı demektir Yeniolguculuk, yenigerçekçilik, uyumsuzluk felsefesi, hayat felsefesi vb gibi daha öyle fazla örnekleri yer alan öznel düşüncecilik de tarafsız düşüncecilik gibi, bilimdışı bir varsayımdır Bundan Başka de tekbencilik gibi bir saçmada temellenir S325
Platon: Dialektik (idea öğretisi, metafizik) (Macit Gökberk)
Platon felsefesinin çıkış noktası Sokrates felsefesidir daha sonra Sokrates ’i ve Sofistleri aşarak kendi idea felsefesine ulaşmıştır Fakat bu hiçbir süre tamamlanmış bir doğma olmamıştır Platon ’un dini bir renk taşıyan ruh ve ruhun ölümsüzlüğü anlayışının kökleri orphikPythagorasçı öğretidir Ebedi ruh birçok defalar yeryüzüne gelmiş ve Hades ’e (öbürdünya) geri dönmüştür Yeryüzünde(doğada) her şey birbirine alt olduğu için, ruh, bunlardan birini görünce, bir araştırma ile ötekilerini de anımsayabilir ve bulabilir Öğrenmek, eskiden tanıdık bir şeyi her tarafta hatırlamaktan, bilince çıkarılmasından diğer bir şey değildir Ruhun ölümsüzlüğünü tanıtlama çabaları, Platon ’u doğa problemlerini ele almaya götürmüştürs56
Ona kadar idea, birliği olan, kendi kendisiyle hep benzer kalan hakiki asıl varlıklardır İdea birliktir, bölünemez, değişmeyen, öncesizsonrasız olarak kendi kendisine eşittirs57 İdealar nesnelerin Kutsal ilk örnekleridir Her şeyin gerçek nedeni Nous ’tur Nous her şeyi ‘iyi ’ye, her şey için ‘en iyi ’ olana kadar düzenler S62 Nous(Evrensel Hafıza) ya da Tanrı yeryüzündeki nesneleri bu birincil örneklere tarafından yaratmıştır Nesneler ideaların birer yansımaları, kopyaları, resimleridirler ve asıl olan yok geçici olandırlar Duyularüstü İdealar dünyası esas, duyulur dünyadaki nesneler ise bunların yansımalarıdır sadece
Ayrıca ideaları hem de duyulur dünyayı, iyi ideası (Demiourgos) Tanrısal Fikir (Nous) iyi olduğu için yaratmıştır Demiourgos kosmosu yaratırken, başlangıçta ruhunu oluşturmuştur Bu ruh hem evreni hareket ettiren ilkedir ayrıca de onun egemenidir Hem onun içindedir keza de onu çevreler, evrenin matematik biçiminin kendisidir o Burada Pythagorasçı öğretinin etkileri açık olarak görülür Buradaki büyük değeri olan belli başlı akıl ‘Evrenin matematiksel bir düzeni olduğu ’ ’ düşüncesidir Duyulur dünyayı, amorf tüm cisimsel formlara bürünen, ilk madde olan uzayın(topos) içinde, bir ereğe kadar tek bir eksiksiz, yetkin ve iyi olarak yaratmıştır Doğa, oluş halinde bir dünya olduğu için, öncesiz değildir, meydana gelmiştir Evren(kosmos) yetkin olunca aklı ve ruhu da olacaktır *
Objektif varlığı insansal bilincin ürünü sayan düşüncecilik anlayışı
Öznel düşüncecilik tarihsel süreçte dağıtılmış biçimlerde ileri sürülmüştür: Şüpheciliği (kuşkuculuğu) yöntem olarak kullanan bütün Yunan düşünürleri, öncelikle Protagoras edinmek üzere anında bütün sofistler, öncelikle Pyrrhon ve Anesidemos olmak üzere tüm şüpheciler, öznel düşünceciliğe düşmekten kaçınamamışlardır Bunun nedeni de tüm şüphecilerin; duyumların, nesnelerin niteliklerini yansıttığı olgusunu yadsımalarıdır Usçuluğun (rasyonalizmin) kurucusu Fransız düşünürü Rene Descartes ’ın metafiziği, nesneyi, insan zihninin bir tasarımı saymakla baştan sona öznel düşünceci bir öğretidir Fiziğinde özdekçi olan Descartes, metafiziğinde düşüncecidir
İngiliz düşünürü özdeksizci Berkeley, öznel düşünceciliğin Fichte ve Mach ’la birlikte üç büyük ve tipik temsilcilerinden biridir Objektif gerçekliği yadsıyan ve tek gerçekliğin insan duyumlarından ibaret olduğunu savunan İngiliz düşünürü David Hume ’un, Alman düşünürü İmmanuel Knat ’ı hazırlayan kuşkucu öğretisi de açık bir öznel düşünceciliktir Öznel düşünceci öğretilerden bundan başka Fransız düşünürü Auguste Comte ’un olguculuğudur Değişik öznelci öğretilerde çeşitli adlar aşağıda ileri sürülen ‘algılama ’ların olguculuktaki yeni adı ‘olgu ’dur Olgucular, ‘olgular ’ sözünden ‘algılar ’ı anlarlar Onlara kadar bize araçsız olarak verilen tek veri ‘olgular ’ benzeyen deyişle algılarımız ve duyumlarımızdır Bilim bunlarla yetinmeli, başkaca bilgiler edinme isteğine boşuna kapılmamalıdır Buysa tarafsız dünyadan kopmayı ve kendi bilinci içine kapanmayı, eş deyişle öznel düşünceciliğe düşmeyi dile getirir
20 yüzyılın yaygın öğretisi ‘varoluşçuluk ’ da emin bir öznel düşünceciliktir Heidegger ’e göre ‘ ’âlem ancak içinde insan bulunduğu oranda vardır ’ ’ Demek ki objektif gerçekliği yaratan insandır ve insansız nesnel realite yoktur Papaz Berkeley de meşhur özdeksizciliğinde bir de bir şey söylemiş değildir Varoluşçulara tarafından özgürlük, bireyin toplumdan ve onun objektif yasalarından sıyrılışı demektir Yeniolguculuk, yenigerçekçilik, uyumsuzluk felsefesi, hayat felsefesi vb gibi daha öyle fazla örnekleri yer alan öznel düşüncecilik de tarafsız düşüncecilik gibi, bilimdışı bir varsayımdır Bundan Başka de tekbencilik gibi bir saçmada temellenir S325
Platon: Dialektik (idea öğretisi, metafizik) (Macit Gökberk)
Platon felsefesinin çıkış noktası Sokrates felsefesidir daha sonra Sokrates ’i ve Sofistleri aşarak kendi idea felsefesine ulaşmıştır Fakat bu hiçbir süre tamamlanmış bir doğma olmamıştır Platon ’un dini bir renk taşıyan ruh ve ruhun ölümsüzlüğü anlayışının kökleri orphikPythagorasçı öğretidir Ebedi ruh birçok defalar yeryüzüne gelmiş ve Hades ’e (öbürdünya) geri dönmüştür Yeryüzünde(doğada) her şey birbirine alt olduğu için, ruh, bunlardan birini görünce, bir araştırma ile ötekilerini de anımsayabilir ve bulabilir Öğrenmek, eskiden tanıdık bir şeyi her tarafta hatırlamaktan, bilince çıkarılmasından diğer bir şey değildir Ruhun ölümsüzlüğünü tanıtlama çabaları, Platon ’u doğa problemlerini ele almaya götürmüştürs56
Ona kadar idea, birliği olan, kendi kendisiyle hep benzer kalan hakiki asıl varlıklardır İdea birliktir, bölünemez, değişmeyen, öncesizsonrasız olarak kendi kendisine eşittirs57 İdealar nesnelerin Kutsal ilk örnekleridir Her şeyin gerçek nedeni Nous ’tur Nous her şeyi ‘iyi ’ye, her şey için ‘en iyi ’ olana kadar düzenler S62 Nous(Evrensel Hafıza) ya da Tanrı yeryüzündeki nesneleri bu birincil örneklere tarafından yaratmıştır Nesneler ideaların birer yansımaları, kopyaları, resimleridirler ve asıl olan yok geçici olandırlar Duyularüstü İdealar dünyası esas, duyulur dünyadaki nesneler ise bunların yansımalarıdır sadece
Ayrıca ideaları hem de duyulur dünyayı, iyi ideası (Demiourgos) Tanrısal Fikir (Nous) iyi olduğu için yaratmıştır Demiourgos kosmosu yaratırken, başlangıçta ruhunu oluşturmuştur Bu ruh hem evreni hareket ettiren ilkedir ayrıca de onun egemenidir Hem onun içindedir keza de onu çevreler, evrenin matematik biçiminin kendisidir o Burada Pythagorasçı öğretinin etkileri açık olarak görülür Buradaki büyük değeri olan belli başlı akıl ‘Evrenin matematiksel bir düzeni olduğu ’ ’ düşüncesidir Duyulur dünyayı, amorf tüm cisimsel formlara bürünen, ilk madde olan uzayın(topos) içinde, bir ereğe kadar tek bir eksiksiz, yetkin ve iyi olarak yaratmıştır Doğa, oluş halinde bir dünya olduğu için, öncesiz değildir, meydana gelmiştir Evren(kosmos) yetkin olunca aklı ve ruhu da olacaktır *