özürlüler Idaresi Başkani Dr. Mehmet Aysoy: Yasa Engelleri Aşti

özürlüler Idaresi Başkani Dr Mehmet Aysoy: Yasa Engelleri Aşti mehmet aysoy Özürlülüğün önlenmesi ve özürlülerin sorunlarını çözmeye yönelik düzenlemeler getiren yasa nihayet çıktı Gerçi bu yasanın kabulü bu dek kolay bir girizgahla anlatılamaz Bürokrasideki dirençler göz ününe alınırsa uygulaması, yasanın çıkarılmasından daha basit olmayacak Bugüne gelinmesinde kuşkusuz en büyük uğraş Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı Dr Mehmet Aysoy'a ait Bunun için böylece fazla şeyi göze aldı Bundan sonrası ise bize düşüyor Özürlü meselesi bundan böyle bütün toplumun sahip çıkması ve başarması gereken bir imtihan Bu sınavın zor fakat zorunlu sorularını Aysoy'a sorduk Özürlüler yasası nihayet çıktı, neler hissediyorsunuz? Özürlüler konusunda temel bir kanunun çıkmış olması çok mutluluk verici Oysa özürlülüğün sorunları çok temelde kanunlarla basit bir şekilde baş edilebilecek bir şey yok Lakin bu kanunlar bir politika aracı olarak pozitif bir sürece yöneltiyor, devleti ve toplumu İki yıla yaklaşan bir vakit sırf bununla uğraştık hemen hemen Bürokrasinin her köşesinde sıkıntılarımız oldu Açıkçası çıktığı esas dek inanamadım Özürlülere yasa dışlamak bu değin zor muydu? Özürlülerin her konusu baskı Gecenin ortasında, Meclis'in ortasında yasanın çıkması uzayınca bir özürlü arkadaşımız �Biz hem özürlü hem lanetlenmiş insanlar mıyız?' diye bağırdı Onlar artık kendilerini sorgulamaya başlamışlardı Bu bizim onlara asla vermememiz gereken bir duyguydu Bir hayır işlerken insanları bu dek incitmemek gerekirdi diye düşünüyorum Asıl sorun yasanın olmayışı mı, zihniyet mi? Ilk Önce bir zihniyet sorunu var ülkenin Sosyal politika ile ilgili alanlara yabancı bir ülkede yaşıyoruz doğrusu Böyle olduğu için de bir yasası yoktu özürlülerin Hepimizin ayıbıydı bu Karşılaştığınız en büyük can sıkıntısı neydi? Mevzuatımızda ve bürokraside homojen bir vaka olarak anlaşılıyor özürlülük Halbuki özürlülük fazla ayrı cinsten bir vaka Her özür grubuna öbür takviye hizmetlerinin sunulması gerekiyor Ana hedefimiz bu Bu ülkede sosyal hizmetlerde ulus tekeli var, devlet tekeli var Sosyal hizmetler genel müdürlüğü sosyal sorunların bütününe çözüm üretmeye çalışıyor Bu 1950'lerde terk edilen bir durumdu Ve bizim ayrıca sosyal hizmetlerdeki bu tekel yapıyı almamız gerekiyordu, ayrıca de dünyada oluşmuş standartlarda sektör kuracak yapılanmayı sağlamamız gerekiyordu Yeni sosyal hizmet yapılanmasını, yeni bir anlayışı ayrıntısıyla anlatmamız gerekiyordu Sonuçta, üstteki çatıda, en üstte olmayan bir sosyal hizmet politikasını alttan özürlüler kanunuyla kurmaya çalıştık Temelde ne getiriyor yasa? Bu kanunda iki birim var; özürlülerin ülkemizdeki sorunları her yerde tanımlanıyor, ve istihdam, eğitim, sıhhat ve özürlülüğün önlenmesi gibi akla gelebilecek tüm alanlarda esas esaslar konuluyor Bu esaslar doğrultusunda var olan yönetmelik düzenleniyor Özürlülerin yaşadığı sorunların bütününe bir yaklaşım getiriliyor Lakin bu bir başlangıç Bundan Böyle ulus idaresi merkezli olmayan, daha fazla gönüllü kuruluşlar ve özel sektörü önceleyen hizmet sunumları bizim ülkemizde de olacak Özürlüler için en büyük sorunlardan biri idareli hür Bu süreçle bu sorun çözülebilecek mi? Kamuda ya da özel sektörde gerekli istihdam yapılmadığında bunun artık önemli fiziksel bir yaptırımı olacak Türk Canice Kanunu'na yerleştirdiğimiz ayrımcılık maddesine en çok direnci özel sektör gösterdi Son belli başlı dek hem AK Parti'yi ayrıca CHP'yi etkisi altına almaya çalıştı Ama hamdolsun bu delinmeden geçti Çünkü istihdam ayrımcılıkla ilgili bir şey Ama özürlülerle ilgili istihdamın artırılamamasının nedeni özürlülerin vasıfsız olması Biz bu vasıflandırmayla ilgili bölümlere yoğunlaştık İşkur'a ve belediyelere bu konuda yetki verdik Biz iş edindirdiğimiz sürece özürlüleri daha kolay işe yerleştirebileceğiz Onlar için bir meslek sahibi edinmek tam bir hayat Iş, bütün hür anlamına geliyor Kendilerini gerçekleştirme anlamına geliyor Laf konusu yasa özürlülerin gündelik hayatlarını nasıl etkileyecek? Bütün halk binalarına ve belediyelerin hizmet verdiği alanlara azami 7 yıl içinde ulaşılabilirliğin sağlanmasıyla ilgili vakit koyduk Ve bugünden itibaren yeni ruhsat verirken mutlaka özürlü konusuna uyarı etmeleri gerekiyor Bunu yapmadıkları süre sorumluluk sahibi hale gelecekler, çünkü bu kanunun müeyyidesi var Başlıca büyük kasaba belediyeleri bu konuda hazırlık içindeler zaten İnsan hakları içinde özürlü hakları nasıl yer tutuyor? Bütün dünyada bundan böyle özürlülerle ilgili politikalar ayrımcılıkla mücadele kanunlarıyla yürütülüyor Nasıl fakat halk, dil, din vs ayrımcılığı yapılamayacaksa bunlara üstelik özürlülüğü ekledik Özürlülük konusunu ayrımcılık içine içeri almamak istedi bürokrasi Bu konuda büyük uğraş verdik Bu kanunun motorunun ayrımcılık olduğunu düşünüyoruz Diğer halde ekonomik katkılar haricen iyi maksat mektubundan öteye geçmezdi bu kanun Özürlüler için özel düzenlemeler gerektiğini düşünenler var, bu dürüst bir tercih mi? Bu son derece tehlikeli bir durum Bir ara, �özürlüye özel mezar' tarzında haberler bile çıkmıştı ya da �görme özürlü parkı'ndan söz eden haberler Biz her alanın özürlüye uygun düzenlendiği vakit bu nesil özel ayrımlara lüzum olmadığını düşünüyoruz Doğrudan bir özürlüler hukukundan söz etmiyorum İnsan haklarının aşağıda özürlülük konusunu belirginleştiriyoruz derhal Bu konudaki ayrımcılık takibini de Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı peşine düşüp takip edecek Cinsiyet ayrımcılığıyla ilgili sorunu kim peşine düşüp takip ediyorsa, özürlülükle ilgili ayrımcılığı da o peşine düşüp takip edecek Bizim hedefimiz ötekileştirmemek Özürlük olgusunun hiçbir biçimde ötekileşmesini istemiyoruz Özürlüye özel uygulamalarla bugüne dek özürlülerin toplumdan dışlandığını biliyoruz Özürlü otobüsü, özürlü parkı ve özürlü mezarına değin giden çarpık bir politika bu Hemen ise her düzenlemede, her yapılan faaliyette özürlülerin dikkate alınmasından laf ediyoruz Onun için de bu yasada mümkün olduğunca özel düzenlemeler yapmamaya gayret ettik Farkında Olan olmamak, değil bundan böyle Bu konudaki �duyarsızlık', �sorumsuzluk', �bilmiyorum' bahane olmaktan çıkacak bundan böyle Bu ahali bu toplumda yaşıyor Özürlü oranı %12 Yarın bu yükselecektir yaşlanmayla paralel olarak Özürlülük olgusunu kendi kültürümüz içerisinde tam yerleştireceğiz Kolayla ya da cebren Bu yasa, bu süreci açıyor Peki bir zihniyet devrimine de yol açabilecek mi? Anında olabilecek bir şey yok tabii Fakat özürlülük konusundaki yaklaşımları değiştirecek Yalnızca devletin yaklaşımını yok, tüm vatandaşların Meselenin bundan başka özürlülüğün önlenmesi boyutu var� Bu, işin gerçekten püf noktası Özürlülüğün nedeni nedir diye sorduğumuzda, insanların %47'si akraba evliliği diyor, %40'lara yakını sefalet diyor Bakın özürlülük, yoksulluğun ürünü yok Doğrudan akraba evliliğinin sonucu da değil Akraba evlilikleri fazla cüzidir özürlü doğumda Lakin özürlülük bir durumdur Bizim özürlü doğma oranlarımız AB ülkeleriyle aynı Fakat doğumdan sonra özürlü olma oranlarında artış var Özürlülük tüketilebilecek bir vaka yok, değil edilemez Esas mesele O insanların bizlerle benzer ortamda yaşayabilmelerini karşılamak Burada sorumluluk daha çok özürlü olmayanlara düşüyor nasıl olursa olsun� Muhakkak Özürlülerin sorunlarını özürlü olmayanlar çözecek Özürlüler bu toplumda bizim değin yaşama hakkı olan halk Onlara minik bir şey vererek konfor kazandırdık zannetmeyelim Örneğin uzun vakit 1600 CC motor tartışması oldu 1600 üstündekileri Maliye Bakanlığı lüks kabul etti Özürlüler 1600'e dek ÖTV ve KDV indirimi alabiliyorlar Daha büyüğü lükse giriyormuş Bunun özürlü için lüks olmadığını anlatmaya çalıştık En son, tartışma nereye geldi biliyor musunuz, özürlü bir arkadaşımız takma ayaklarını çıkardı, �Bunları siz alın, mercedesimi de size veriyorum' dedi Toplumun diğer kesimleri için lüks olarak tanımlanan şeyler o halk müziği için gereklilik hemen şimdi bir zihniyet devriminden bahsetmiştik Anlattıklarınızdan bunun basit olmayacağı anlaşılıyor� Bu marjinal bir konu yok, bu lüks bir konu değil, bu özensiz davranılacak bir konu yok Bu konudaki duyarlılığın tek bir göstergesi var, çözüm üretme gayreti Onun dışındaki her şey lafı güzaf Özürlü mü diyelim, engelli mi diyelim tartışmaları da onların sorunlarına çözüm üretecek şeyler değil Kayda Değer olan meslek yerine getirmek Maalesef bu toplum özürlü çocuğu olan aileleri yalnızlaştırıyor Çünkü özürlüye nasıl davranacağını bilmiyor ırk Türkiye'deki en büyük sorun okullardaki bütünleştirme Olağan eğitim alabilen bir özürlüyü normal bir sınıfa koyuyoruz, okul aile birlikleri toplanıyor, çocuklarımızın psikolojisi bozuluyor diyor bize Bu toplum burada hemen şimdi Düşünebiliyor musunuz, biz özürlülerin topuma bütün katılımından söz ediyoruz, aileler kalkıp bizim çocukların psikolojisi bozuluyor diyor Buna kimsenin hakkı yok Özürlülük ne bir hastalıktır, ne de utanılacak bir şeydir Siz bu davranışınızla o özürlü çocuğun ailesini yıkıyor, öldürüyorsunuz Kendi çocuğunuzu öne hariç tutmak için o çocukları değil sayıyorsunuz Üstelik bunlar eğitimli aileler Bu sorunları biz lüks semtlerde yaşıyoruz Artık bunlardan laf etmememiz gerekiyor Yani o çocuklar hayatları baştan başa hiç mi özürlü görmeyecekler Bunun adını �duyarlılık' veya �kendi çocuklarına özen' diye koyanlar var bu ülkede Bu resmi olarak bir dışlama ve bir ayrımcılık Özürlü çocuklar kendi arkadaşlarıyla, kendi kardeşleriyle okula gitmeyi yargı ediyorlar ve gidecekler Bu haliyle biz ulaşılamaz bir toplumuz Kadın, yaşlılar ve özürlüler için ulaşılamaz bir toplum Biz bu kanunla yalnızca özürlülerle ilgili konuları düzenlemiyoruz, bir politika ve zihniyet oluşturmaya çalışıyoruz Benim bu kadar heyecanla konuşmama neden olan şey de bu Yasa neler getiriyor? İşe alım sürecinin hiç bir aşamasında özürlülerin aleyhine uygulamalara gidilemeyecek Hiç bir gerekçeyle özürlülerin eğitim alması engellenemeyecek Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde özürlü olduklarını sıhhat raporu ile kanıtlayan ve bakacak kimsesi bulunmayanlara aylık bağlanacak Sosyal güvenliği olmayan 18 yaşından küçük şeker hastalarının insülün ve öteki ilaç giderleri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'ndan karşılanacak İşitme özürlülerin eğitim ve iletişimlerinin sağlanması için Türk Dil Kurumu Türk sinyâl dili sistemioluşturacak Bütün kamu kurum ve kuruluşlarına ait resmi yapılar, yol, kaldırım, yayalara ait geçidi, park ve spor alanları gibi umuma açık birimler ve toplu nakliye araçları, 7 sene içinde özürlülere yerinde ülkü getirilecek Özürlüler tek evleri için ödenti ödemeyecekalıntı