Paralel, Meridyen, Enlem, Boylam hakkında bilgi

paralel nedir, paralelin özellikleri, meridyen nedir, meridyenin özellikleri, meridyen nedir, enlem nedir, boylamın özellikleri, enlemin özellikleri

Paralel Nedir : Ekvatora paralel olarak 1°lik açı aralıklarıyla çizildiği varsayılan kutup noktalarından eşit uzaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgilere paralel denir Ekvator doğal olarak var olan bir paralel dairesidir Öteki paralel dairelerinin olduğu varsayılsa da Ekvator için bu geçerli değildir

Özellikleri:
·Açılış paraleli Ekvator'dur ve en büyük paralel dairesidir (40076km)
·Güneş ışınlarını geliş açısı birer derece aralıklarla küçülür Paralel derecesi oldukça büyük Güneş ışınlarının geliş açısı küçülür
·Dünyanın şeklinden dolayı Kutuplara gidildikçe paralel dairelerinin çevre uzunlukları azalır
·Birer derece aralıklarla geçerler
·90 tanesi Güney, 90 tanesine Kuzey Yarımküre'de elde etmek üzere toplam 180 tanedirler
·İki paralelin arasındaki mesafe baştan 111 km dir
· Uzanış doğrultuları doğu batı doğrultusundadır
·Paralel daireleri asla birbirlerini kesmez Soru
·Paralellerin derecesi kuzey ve güneye içten artar

Paralel farkı ile uzaklık hesaplanabilmesi için bize verilen merkezler benzer meridyen üstünde olmalıdır Farklı meridyen yaylarında olduğunda açı farkı ortaya çıkar ve iki paralel arası 111 km den daha pozitif olur

Paralel farkı bulunurken verilen merkezler aynı yarımkürede ise büyük olan enlem derecesinden ufak olan çıkarılır Farklı yarımkürede olurlarsa enlem dereceleri toplanır


Enlem Nedir :Yerkürede herhangi bir noktanın ekvatora olan uzaklığının açı cinsinden değeridir
·Güneş ışınlarının düşme açısı kutuplara içten küçülür Işınların atmosferdeki yolu uzar Tutulma artar ve sıcaklık ta kutuplara dürüst azalır
·Denizlerin sıcaklığı ve tuzluluğu kutuplara dürüst azalır
·Matematik iklim kuşakları oluşur aralıksız kuşaklar oluşturur
·Tarımın yükselti sınırı, Toktağan kar sınırı (Daimi kar sınırı), Orman üst sınırı kutuplara içten azalır
·Akarsuların donma süresi kutuplara içten uzar
·Gece gündüz arasındaki vakit farkı kutuplara içten artar
·Dünyanın çizgisel dönüş hızı kutuplara


Benzer Enlem Üzerindeki Merkezlerde Müşterek Özellikler

·Ekvatora ve kutuplara eşdeğer uzaklıktadırlar
·Güneş ışınlarını aynı açıyla alırlar
·Gece gündüz süreleri birbirine eşittir
·Dünyanın çizgisel dönüş hızı aynıdır
·Benzer iklim kuşağındadırlar Ama benzer iklim özelliği görülmeyebilir (özel konumdan nedeniyle)
·İki meridyen arasındaki uzaklık aynıdır


Meridyenler Nedir Ekvatoru düşey olarak kesen ve kutuplarda birleşen gerçek dışı dairelere boylam daireleri denir

Özellikleri:
·Açılış meridyeni Greenwhic' tir
·Greenwhic'in 180 batısında ve 180 doğusunda edinmek üzere 360 tane boylam yayı vardır Bütün daire olarak 180 adettir
·Aralarındaki uzaklık sadece Ekvator üstünde 111 km'dir Dünyanın şeklinden nedeniyle Kutuplara gidildikçe bu uzaklık daralır Örnek:Türkiye'de ortalama 85 km , Sırık dairelerinde 47 km dir *** Bunun sonucu olarak doğubatı yönünde benzer mesafe gidildiğinde Kutuplara yakın yerde daha artı boylam geçilirken, Ekvatorda minimum meridyen geçilir
·İki meridyen aralarında 4 dakikalık lokal saat farkı vardır
·Kutuplarda birleştikleri için meridyen yayları eşdeğer uzunluktadır
·Benzer meridyen üzerindeki tüm noktalarda lokal saat aynıdır Ayrıca 21 Mart23 Eylül günlerinde de güneş aynı anda doğar ve batar

Boylam Nedir : Herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değeridir

Özellikleri: Boylamın sadece yerel saat farklarını etkilemektedir *