Paralel, Meridyen, Enlem, Boylam Nedir?

paralel nedir özellikleri, boylam nedir özellikleri, boylam nedir, enlem nedir, boylamın özellikleri

Paralel Nedir : Ekvatora paralel olarak 1°lik açı aralıklarıyla çizildiği varsayılan direk noktalarından eşdeğer uzaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgilere paralel denir Ekvator doğal olarak var olan bir paralel dairesidir Diğer paralel dairelerinin olduğu varsayılsa da Ekvator için bu geçerli değildir

Özellikleri:
Başlangıç paraleli Ekvator'dur ve en büyük paralel dairesidir (40076km)
Güneş ışınlarını geliş açısı birer derece aralıklarla küçülür Paralel derecesi büyükçe Güneş ışınlarının geliş açısı küçülür
Dünyanın şeklinden nedeniyle Kutuplara gidildikçe paralel dairelerinin çevre uzunlukları azalır
Birer derece aralıklarla geçerler
90 her birine Güney, 90 adam başına Kuzey Yarımküre'de olmak üzere toplam 180 tanedirler
İki paralelin arasındaki mesafe tekrar 111 km dir
Uzanış doğrultuları doğu batı doğrultusundadır
Paralel daireleri katiyen birbirlerini kesmez Soru
Paralellerin derecesi kuzey ve güneye dürüst artar

Paralel farkı ile mesafe hesaplanabilmesi için bize bahşedilen merkezler benzer meridyen üstünde olmalıdır Öbür meridyen yaylarında olduğunda açı farkı ortaya çıkar ve iki paralel arası 111 km den daha pozitif olur

Paralel farkı bulunurken verilen merkezler benzer yarımkürede ise büyük olan enlem derecesinden minik olan çıkarılır Farklı yarımkürede olurlarsa enlem dereceleri toplanır


Enlem Nedir:Yerkürede herhangi bir noktanın ekvatora olan uzaklığının açı cinsinden değeridir
·Güneş ışınlarının düşme açısı kutuplara doğru küçülür Işınların atmosferdeki yolu uzar Tutulma artar ve sıcaklık ta kutuplara dürüst azalır
·Denizlerin sıcaklığı ve tuzluluğu kutuplara içten azalır
·Matematik iklim kuşakları oluşur aralıksız kuşaklar oluşturur
·Tarımın yükselti sınırı, Toktağan kar sınırı (Kalıcı kar sınırı), Orman üst sınırı kutuplara içten azalır
·Akarsuların donma süresi kutuplara dürüst uzar
·Gece gündüz arasındaki süre farkı kutuplara içten artar
·Dünyanın çizgisel dönüş hızı kutuplara


Aynı Enlem Üzerindeki Merkezlerde Müşterek Özellikler

·Ekvatora ve kutuplara eşdeğer uzaklıktadırlar
·Güneş ışınlarını benzer açıyla alırlar
·Gece gündüz süreleri birbirine eşittir
·Dünyanın çizgisel dönüş hızı aynıdır
·Benzer iklim kuşağındadırlar Fakat aynı iklim özelliği görülmeyebilir (özel konumdan dolayı)
·İki meridyen arasındaki mesafe aynıdır


Meridyenler Nedir
Ekvatoru dikey olarak kesen ve kutuplarda birleşen gerçek dışı dairelere meridyen daireleri denir

Özellikleri:
·Açılış meridyeni Greenwhic' tir
·Greenwhic'in 180 batısında ve 180 doğusunda elde etmek üzere 360 tane meridyen yayı vardır Bütün daire olarak 180 adettir
·Aralarındaki mesafe sadece Ekvator üstünde 111 km'dir Dünyanın şeklinden nedeniyle Kutuplara gidildikçe bu uzaklık daralır Misal:Türkiye'de ortalama 85 km , Gönder dairelerinde 47 km dir Bunun sonucu olarak doğubatı yönünde aynı mesafe gidildiğinde Kutuplara yakın yerde daha fazla boylam geçilirken, Ekvatorda en düşük boylam geçilir
·İki boylam aralarında 4 dakikalık lokal saat farkı vardır
·Kutuplarda birleştikleri için meridyen yayları eşit uzunluktadır
·Aynı boylam üzerindeki bütün noktalarda yerel saat aynıdır Keza 21 Mart23 Eylül günlerinde de güneş aynı anda doğar ve batar

Boylam Nedir: Herhangi bir noktanın açılış meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değeridir

Özellikleri: Boylamın sadece lokal saat farklarını etkilemektedir *