iltasyazilim
FD Üye
hızlı ve paralel irtibat hakkında bilgi
DOĞRU AKIM DEVRELERİ
Hızlı devre: Hızlı devrede akımın gidebileceği yalnızca bir yol vardır;eğilim kaynağın bir ucundan çıkarParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıyükten (çıktıdan) geçerek kaynağın değişik ucuna döner Metal iletkenli bir devrede bu akım kaynağın olumsuz kutbundan pozitif kutbuna doğru fazla yavaş elektron akışından oluşur Bir Takım benzeri iletkenli aygıtlarda mesela transistörlerde ve sözde geçirgen diotlarda fazla yüklerde karşıt yönde hareket eder Bu “geleneksel diye adlandırılan ve artıda eksiye dürüst aktığı varsayılan akımla çakışır
En kolay içten akım devrelerinden biri olan el feneri süratli devreye örnek verilebilir Böyle bir anlatmak için devre bileşenlerinin fiziki görünüşlerini aynı çizimlerin yer aldığı resimsel bir şekil kullanılabilir Elektrikçilerin ve teknisyenlerin yeğledikleri bir yöntemde benzer simgelerden oluşan bir çizim kullanmaktır;böyle bir çizimdeParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk temas her simgeParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı temas bir elektriksel bileşeni temsil eder
El fenerinde elektrik kaynağıParalel ve seri bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk temas her birinin emk ’sı 1Paralel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantı5 Volt olan ve devreye 3 Volt karşılayan süratli bağlanmış iki kuru pildir3 Voltluk bir ampul devrenin çıktısını oluşturur ve kaynak ile çıktı (tartma) arasına sürgülü bir anahtar bağlanır Bu durumda içine kuru pillerin konulduğu tüp biçimindeki metal karoser iletim yolunu oluşturur Anahtar açıkkenParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve süratli bağlantıakım geçmediği için ampul yanmaz Ancak anahtar kapalı iken devre tamamlanır ve devreden eğilim geçerek ampulü yakar Akıntı ampulün flamanını ısıtarak akkor hale gelmiş haline getirir;bu durumda ampul ısının yanı sıra ışıkta yayar
Böyle bir devreden geçen akımParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıampulle hızlı bağlanmış bir amperölçer ile ölçülürse kızgın flamanın direnci om yasası ile hesaplanabilir Bu yasa dürüst akıntı elektrik devresindeki üç nicelik aralarında bağıntı kuran bir denklemdir Bu denklemde voltaj(gerilim) V ileParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıakım şiddeti I ile direnç R ile gösterilirse buna kadar Om yasası birbiri ile benzeşen kıymetli olan 3 biçimde yazılabilir:
V I*R R VI I VR
Örneğin el fenerinin 3Vluk kaynakktan aldığı akım 01 A ise ampulün R direnci 30W olur Voltaj iki pile bağlanmış bir voltmetre ile ölçülebilir Ampulün direnci ampule bir ohmmetre bağlanarak anahtar açıkken ölçülebilirSoğuk dayanıklılık denilen bu bedel 30W mun fazla aşağı bulunur Çünkü flaman yüksek bir sıcaklığa ulaştığında dayanıklılık önemli ölçüde artar
Sık rastlanan bir başka seri devre örneğide yılbaşı ağaçlarını süslemede kullanılan minik ampuller bağlanan ışık telidir Böyle düzenlemenin sakıncası bir ampul sönerse elektriksel yolun kopması ve bütün ışıkların sönmesidirDaha iyi bir düzenleme söndüğü süre kısa devre oluşturan yani akıma direnci sıfır olan ampuller kullanılmasıdır Bu ampullerden biri sönerse diğeri yanmayı sürdürür Kirchhoff yasası sebebiyle kalan ampullerin tümünde daha fazla voltaj vardır ve devreden daha çok eğilim geçer Çünkü Kirchhoff yasasına göre işlenmiş bir devredeki voltaj düşüşlerinin toplamı uygulanan emk ya eşdeğer almak zorundadır Seri bağlanmış bir devreye Ohm yasası uygulandığında bütün hızlı dirençlerin toplam direnci R dir Böyle bir devrede tüketilen toplam zorlama ampullerin her birinde harcanan ayrı olarak güçlerin toplamıdır
Paralel devre: Paralel bağlanmış bir devrenin ayırıcı özelliğiParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıbütün çıktıların (ya da yüklerin) kaynakla benzer voltajda ve birbirinden bağımsız olarak çalışmasıdır Yani çıktıların biri devreden çıkarılırsa öbürleri bundan aldırmaz Otomobillerde kullanılan elektrik sistemiParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıDA Paralel devresine örnek verilebilir; bu sistemde akünün sağladığı 12 V ’luk voltaj benzer anda ateşleme sistemine farlara park lambalarına radyoya ve klimaya elektrik enerjisi sağlar
Paralel bir sisteme diğer bir tartı (çıktı) eklenirse cereyan için yeni bir yol oluşturur Ve bu nedenle kaynaktan gelen toplam cereyan artar Bu Kirchhoff ’un eğilim yasasının bir uygulamasıdır; laf konusu yasaya göre herhangi bir noktadan devreye giren akımların toplamı o noktadan çıkan akımların toplamına eşittir Başka bir dayanıklılık Paralel bağlandığında paralel devrenin birleşik direnci belirgin biçimde azalır Hızlı devrede olduğu gibi paralel devrede de toplam baskı ayrı ayrı güçlerin toplamından oluşur
Otomobilin elektrik sistemi gibi içten akımlı bir Paralel devredeParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri temas tüm rezistörler veya yüklerParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı bağlantı parelel dallarla müşterek bir zor kaynağına bağlanır Her yük benzer voltajdadır; lakin direncine alt olarak bambaşka miktarda akım çeker
SeriParalel Devre: Hızlıparalel devrelerParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı bağlantı bazı bileşenlerin birbirleriyle paralel bağlandığıParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı temas paralel birleşimlerinse başak bileşenlerle seri halde bulunduğu devreler olarak tanımlanabilir Kaynağa süratli bağlanmış bir anahtar ve bir sigorta ya da devre kesici ile paralel bağlanmış bir fazla bileşen böyle bir devre oluşturur
Kompleks Devreler: Sadece hızlı ya da yalnızca paralel bileşimlerden oluşan bölümlere ayrılabilen bir devreye “Karmaşık Devre denir Bir direncin ölçülmesinde kullanılan Wheatstone köprüsü adındaki devre buna iyi bir örnektir Bu devreParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk temas temel olarak bir karenin dört kenarını oluşturanParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı bağlantı birbirine bağlanmış dört rezistörden oluşur Çapraz köşelerin ikisine bir voltaj kaynağı öbür ikisine ise belirli bir direnci olduğu bilinen bir galvanometre bağlanır Fakat köprü devresi dengede olduğunda galvanometreden hiç akım geçmediğinde devre süratli paralel bileşimidir Toplam direnci bulmak amacıyla böyle bir devreyi tahlil etmek için özel teknikler gereklidir
Otomobilin ateşleme sisteminde veya resim makinesinin fotoflaşında olduğu gibi dürüst akıntı devrelerine indükleçler ve kondansatör bağlanabilir Böyle uygulamalarda kayda değer olan geçici tepkidir; çünkü içten akıntı bakımından bir kondansatör (sürekli durum koşullarında) açık devre demektir ve bir indükleç içinden geçen eğilim akıcı olmadıkça hiçbir etki göstermez Lakin indüktans ve kapasitansın etkileri dalgalı eğilim devrelerinde fazla daha önemlidir Çünkü dalgalı akımda voltaj ve eğilim aralıksız değişmektedir
Bir üretecin iki ucu geçirgen bir telle birleştirilipParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve süratli bağlantıdüzeneğe bir lamba yerleştirilirseParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk bağlantıüretecin olumsuz () kutbundan çıkan elektronlar pozitif (+) kutba giderler Kurulan bu tertibat bir elektrik devresi denir
lamba
anahtar
üreteç
*
DOĞRU AKIM DEVRELERİ
Hızlı devre: Hızlı devrede akımın gidebileceği yalnızca bir yol vardır;eğilim kaynağın bir ucundan çıkarParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıyükten (çıktıdan) geçerek kaynağın değişik ucuna döner Metal iletkenli bir devrede bu akım kaynağın olumsuz kutbundan pozitif kutbuna doğru fazla yavaş elektron akışından oluşur Bir Takım benzeri iletkenli aygıtlarda mesela transistörlerde ve sözde geçirgen diotlarda fazla yüklerde karşıt yönde hareket eder Bu “geleneksel diye adlandırılan ve artıda eksiye dürüst aktığı varsayılan akımla çakışır
En kolay içten akım devrelerinden biri olan el feneri süratli devreye örnek verilebilir Böyle bir anlatmak için devre bileşenlerinin fiziki görünüşlerini aynı çizimlerin yer aldığı resimsel bir şekil kullanılabilir Elektrikçilerin ve teknisyenlerin yeğledikleri bir yöntemde benzer simgelerden oluşan bir çizim kullanmaktır;böyle bir çizimdeParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk temas her simgeParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı temas bir elektriksel bileşeni temsil eder
El fenerinde elektrik kaynağıParalel ve seri bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk temas her birinin emk ’sı 1Paralel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantı5 Volt olan ve devreye 3 Volt karşılayan süratli bağlanmış iki kuru pildir3 Voltluk bir ampul devrenin çıktısını oluşturur ve kaynak ile çıktı (tartma) arasına sürgülü bir anahtar bağlanır Bu durumda içine kuru pillerin konulduğu tüp biçimindeki metal karoser iletim yolunu oluşturur Anahtar açıkkenParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve süratli bağlantıakım geçmediği için ampul yanmaz Ancak anahtar kapalı iken devre tamamlanır ve devreden eğilim geçerek ampulü yakar Akıntı ampulün flamanını ısıtarak akkor hale gelmiş haline getirir;bu durumda ampul ısının yanı sıra ışıkta yayar
Böyle bir devreden geçen akımParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıampulle hızlı bağlanmış bir amperölçer ile ölçülürse kızgın flamanın direnci om yasası ile hesaplanabilir Bu yasa dürüst akıntı elektrik devresindeki üç nicelik aralarında bağıntı kuran bir denklemdir Bu denklemde voltaj(gerilim) V ileParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıakım şiddeti I ile direnç R ile gösterilirse buna kadar Om yasası birbiri ile benzeşen kıymetli olan 3 biçimde yazılabilir:
V I*R R VI I VR
Örneğin el fenerinin 3Vluk kaynakktan aldığı akım 01 A ise ampulün R direnci 30W olur Voltaj iki pile bağlanmış bir voltmetre ile ölçülebilir Ampulün direnci ampule bir ohmmetre bağlanarak anahtar açıkken ölçülebilirSoğuk dayanıklılık denilen bu bedel 30W mun fazla aşağı bulunur Çünkü flaman yüksek bir sıcaklığa ulaştığında dayanıklılık önemli ölçüde artar
Sık rastlanan bir başka seri devre örneğide yılbaşı ağaçlarını süslemede kullanılan minik ampuller bağlanan ışık telidir Böyle düzenlemenin sakıncası bir ampul sönerse elektriksel yolun kopması ve bütün ışıkların sönmesidirDaha iyi bir düzenleme söndüğü süre kısa devre oluşturan yani akıma direnci sıfır olan ampuller kullanılmasıdır Bu ampullerden biri sönerse diğeri yanmayı sürdürür Kirchhoff yasası sebebiyle kalan ampullerin tümünde daha fazla voltaj vardır ve devreden daha çok eğilim geçer Çünkü Kirchhoff yasasına göre işlenmiş bir devredeki voltaj düşüşlerinin toplamı uygulanan emk ya eşdeğer almak zorundadır Seri bağlanmış bir devreye Ohm yasası uygulandığında bütün hızlı dirençlerin toplam direnci R dir Böyle bir devrede tüketilen toplam zorlama ampullerin her birinde harcanan ayrı olarak güçlerin toplamıdır
Paralel devre: Paralel bağlanmış bir devrenin ayırıcı özelliğiParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıbütün çıktıların (ya da yüklerin) kaynakla benzer voltajda ve birbirinden bağımsız olarak çalışmasıdır Yani çıktıların biri devreden çıkarılırsa öbürleri bundan aldırmaz Otomobillerde kullanılan elektrik sistemiParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri bağlantıDA Paralel devresine örnek verilebilir; bu sistemde akünün sağladığı 12 V ’luk voltaj benzer anda ateşleme sistemine farlara park lambalarına radyoya ve klimaya elektrik enerjisi sağlar
Paralel bir sisteme diğer bir tartı (çıktı) eklenirse cereyan için yeni bir yol oluşturur Ve bu nedenle kaynaktan gelen toplam cereyan artar Bu Kirchhoff ’un eğilim yasasının bir uygulamasıdır; laf konusu yasaya göre herhangi bir noktadan devreye giren akımların toplamı o noktadan çıkan akımların toplamına eşittir Başka bir dayanıklılık Paralel bağlandığında paralel devrenin birleşik direnci belirgin biçimde azalır Hızlı devrede olduğu gibi paralel devrede de toplam baskı ayrı ayrı güçlerin toplamından oluşur
Otomobilin elektrik sistemi gibi içten akımlı bir Paralel devredeParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve seri temas tüm rezistörler veya yüklerParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı bağlantı parelel dallarla müşterek bir zor kaynağına bağlanır Her yük benzer voltajdadır; lakin direncine alt olarak bambaşka miktarda akım çeker
SeriParalel Devre: Hızlıparalel devrelerParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı bağlantı bazı bileşenlerin birbirleriyle paralel bağlandığıParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı temas paralel birleşimlerinse başak bileşenlerle seri halde bulunduğu devreler olarak tanımlanabilir Kaynağa süratli bağlanmış bir anahtar ve bir sigorta ya da devre kesici ile paralel bağlanmış bir fazla bileşen böyle bir devre oluşturur
Kompleks Devreler: Sadece hızlı ya da yalnızca paralel bileşimlerden oluşan bölümlere ayrılabilen bir devreye “Karmaşık Devre denir Bir direncin ölçülmesinde kullanılan Wheatstone köprüsü adındaki devre buna iyi bir örnektir Bu devreParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk temas temel olarak bir karenin dört kenarını oluşturanParalel ve çabuk bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve hızlı bağlantı birbirine bağlanmış dört rezistörden oluşur Çapraz köşelerin ikisine bir voltaj kaynağı öbür ikisine ise belirli bir direnci olduğu bilinen bir galvanometre bağlanır Fakat köprü devresi dengede olduğunda galvanometreden hiç akım geçmediğinde devre süratli paralel bileşimidir Toplam direnci bulmak amacıyla böyle bir devreyi tahlil etmek için özel teknikler gereklidir
Otomobilin ateşleme sisteminde veya resim makinesinin fotoflaşında olduğu gibi dürüst akıntı devrelerine indükleçler ve kondansatör bağlanabilir Böyle uygulamalarda kayda değer olan geçici tepkidir; çünkü içten akıntı bakımından bir kondansatör (sürekli durum koşullarında) açık devre demektir ve bir indükleç içinden geçen eğilim akıcı olmadıkça hiçbir etki göstermez Lakin indüktans ve kapasitansın etkileri dalgalı eğilim devrelerinde fazla daha önemlidir Çünkü dalgalı akımda voltaj ve eğilim aralıksız değişmektedir
Bir üretecin iki ucu geçirgen bir telle birleştirilipParalel ve süratli bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve süratli bağlantıdüzeneğe bir lamba yerleştirilirseParalel ve hızlı bağlanmış elektrik devreleri Nasıl Yapılır? Paralel ve çabuk bağlantıüretecin olumsuz () kutbundan çıkan elektronlar pozitif (+) kutba giderler Kurulan bu tertibat bir elektrik devresi denir
lamba
anahtar
üreteç
*