Paranoyanın Tam Tersi 'Pronoya' Sende Var mı? Test Et, Öğren

Bazı kavramlar kullanılışı prestijiyle şahısların hayat ideolojisine, ferdî görüşlerine nazaran hal alıp yanlış anlaşılmalara yol açabiliyor. Bunlardan biri de pronoya. Pronoya halk ortasında paranoyanın tam aykırısı olarak bilinir. Bu kavramı oburunun hayallerini ve umutlarını kullanıp çıkar elde etmek manasına gelen umut tacirliği için kullananlar olduğu üzere başına gelen her şeyin "Allah'ın uygun gördüğü durum, alın yazısı, yazgı" durumunu tabir eden bir kavram olan takdiriilahi için kullananlar da mevcut.

"Aslında pronoya ne, paranoya ile ortasındaki fark ne, kendimizde olup olmadığını nasıl öğrenebiliriz?" üzere soruların yanıtlarını gelin birlikte bulalım.

Paranoya, Yunancada 'dümdüz delilik' manasına gelir


Dilimizdeki karşılığı ise 'kuruntu' olarak geçer. Psikoloji biliminde bir hastalık olarak tanımlanması ise 1863 yılında gerçekleşir. Psikolojide tarifi şu biçimde yapılır:

“Sistemli, inatçı, kalıcı zulüm yahut görkemlilik kuruntuları ve kuruntulu kıskançlık, kuşkuculuk, güvensizlik, kavgacılık vb. özelliklerle tanımlanan ve net, dengeli düşünme eşliğinde gelişen psikotik bir bozukluk”

Yani anahtar sözler şunlardır: kıskançlık, şüphecilik, güvensizlik

Pronoya, 1982 yılında Sosyolog Fred Goldner tarafından ortaya atılan bir sözdür.


Goldner Toplumsal Sorunlar (Social Problems) isimli yapıtında bu sözün tarifini şu formda yapar: "Herkesin size yardım etmek için dışarı çıktığına dair garip, değişmeyen his."

Goldner bu hissin akademisyenler ve iş dünyasındaki insanlar ortasında daha yaygın olduğunu düşünür. Aslında biraz derine indiğimizde pronoya, olmayan bir şeyin olunmasına inanılmasıdır; yani bir çeşit paranoyadır. Burada dikkat edilmesi gereken, düşünülen yardımın bir yaratıcı tarafından değil beşerler tarafından yapıldığıdır.

Yani anahtar sözler şunlardır: şüphesizlik, herkesin sizin tarafınzda olduğuna dair mutlak inanç.

Pronoya Testi

Aşağıda bulunan 5 unsurdan en az 3'ünün sizde bulunması, sizde pronoyanın varlığına işaret ediyor olabilir.

1. Daha yeni tanıştığım insanları bile arkadaşım olarak gördüğüm olur. Tanıdığım herkes benim arkadaşımdır.


2. Kimsenin bilerek ve isteyerek bana kötülük yapacağına inanmam. Zira herkes benim uygunluğumu düşünür, kimse kötülüğümü düşünmez. Onların hepsi aslında benim yeterliliğim için uğraşıyorlar, bana yardım etmek istiyorlar.


3. Bir şey hakkında iyi düşünürsem bir müddet sonra o şey zaten âlâ olur. Düzgün düşünerek her sorunun üstesinden gelebiliriz.


4. Kimse gerimden konuşmaz, konuşan olsa dahi kesinlikle düzgün konuşur. Zira neden makûs konuşsunlar ki?


5. Kibar davranan beşerlerle aramda çok güçlü bir bağ varmış üzere hissettiğim olur. Bu bazen yanlış anlaşılmalara da yol açar.


Pronoyanın varlığı halinde ne yapmalısınız?

Psikolojide bir sorun, fakat sizin toplumsal hayatınızda işlevselliğinizi engelliyorsa (iş yerinizde, okulda, meskende vs. bu yüzden meseleler çıkıyorsa) tedavi edilmesi gereken bir sorun olarak görülür. Bu türlü bir durumun varlığında katiyetle ruh sıhhati uzmanlarından yardım talep etmelisiniz.

Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6