Paratonerin İcadı

Daha önce hiç 100 amerikan doları 100$ gördünüz mü bilmem* Görmeyenler için söyleyeyim çoğu para biriminde olduğu gibi 100$ ın bir yüzünde de bir portre vardır Portre Amerikalılar için paha biçilmez biri olan Benjamin Franklin ’e aittir* Franklin* yayımcı, yazar, kaşif, bilim adamı ve diplomat gibi çoğu sıfata sahiptir* Bu yazıda onun hakkında yok, onun nasıl araç keşfettiğinden ve keşfettiği* araçtan bahsedeceğim* Franklin 1746 ’da Boston, Massachusetts ’de ilk olarak diğer bilim adamlarının elektrik üzerine yaptığı deneylerle karşılaştı* Hızlıca evindeki minik laboratuvara dönen Franklin evinin civarda bulduğu objelerden yaptığı makineleri kullanmaya başlar* Bir deney esnasında Ben ’e tesadüfen elektrik çarpar* Franklin 1747 yazını elektrikle alakalı birkaç deney yaparak geçirir* Elde ettiği bütün sonuçları ve ilerki deneyler hakkındaki fikirlerini Londra ’daki arkadaşı bilimadamı Peter Collinson ’a mektupla iletir* Ben o temmuzdan itibaren elektriği camlı ve sakızlı “vitreous, resinous diye betimlemek yerine artı ve olumsuz diye açıklama etmeye başlamıştır* Franklin 1749 baharında elektrik pili kavramını mektupla Collinson ’a bildirmiştir* daha sonra şimşek ve* elektrik arasında benzerlikler olduğunu ileri süren Franklin yıldırımın elektrik olduğuna inanan bilimadamlarına bu durumun kanıtlanması gerektiğini söylüyordu* 1750 ’de yıldırımın elektrik olduğunu kanıtlama isteğine ek olarak Franklin insanları, binaları ve öteki yapıları yıldırımdan koruma fikrine kapılıverdi* Bu zihin gelişerek onun paratoneri buluş etmesine vesile oldu* 1752 Haziran ’ında* Philadelphia ’ya da uçurtma ile yaptığı deneyde yıldırımın elektrik olduğunu ispatlayan Franklin yaptığı deneylerin birikimiyle paratoneri buluş etmiş sonra devlet binasına paratoneri* yerleştirmştir* Ayrıca bu dönemde Philadelphia kentinde kullanılan yıldırımsavar sayısı takriben 400 adet idi
Yıldırımsavar nedir?
Paratoner* havadaki elektrik yükünü toprağa aktarmayı amaçlayan araçtır* Yıldırımlar çevredeki en yüksek objeye düşerler ,bu yüzden paratonerler binaların en yüksek noktasına konurlar* Genelde bakırdan yapılan bir çubuk düşük gerilimli kablolarla toprağa aktarılır Binalarda toprağa aktarılan elektrik gemilerde ise denize aktarılır Yıldırımsavar ve toprağa ulaşan iletkenler yıldırımın oluşturduğu akımı saptırarak binaya dağılmasını önler, akımın güvenli bir şekilde çubuk ve kablolarla toprağa ulaşmasını sağlar