Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Derin dimağ stimülasyonu, dimağın derinliklerindeki milimetrik boyuttaki kişisel yerlerin daima uyarılması (DBS) manasına gelmektedir. Bu süreç, bir dimağ cerrahisi ameliyatı olup, dimağın derin yerleşimli görünür çekirdeklerinin düşük voltajlı elektrik akımı üreten elektrodlarla uyarılması esasına dayanır. Bu cerrahi tedavi, parkinson marazı, esansiyel tremor, distoni üzere hareket bozukluklarında, kronik ağrı tedavisinde ve obsesif kompülsif, major depresyon üzere psikiyatrik marazların tedavisinde kullanılmaktadır. DBS sayesinde dimağın elektrik aktivitesi dimağın şahsi çekirdeklerinde denetimli bir biçimde değiştirilebilmekte ve tedavi sağlanmaktadır; istenmeyen tesirler gelişirse de dimağa zarar vermeden ve kalıcı tesir bırakmadan sistemin çıkarılması mümkündür. Elverişli hastalara uygulandığında, kaliteli hayat müddetinin arttığı, ilaçlara bağlı yan tesirlerin azaldığı, mali yükün de değerli nispette azalıp hastaların konforlu hayat geçirmelerine kıymetli ek yaptığı son yıllardaki çalışmalarda ortaya konmuştur. Dimağın derin duyusal ve hareket merkezi olan talamus’un (Thalamus) VIM çekirdeği, subtalamik çekirdek (STN), ve bazal ganglia ismiyle anılan çekirdek topluluğunun bir kısmı olan globus pallidus interna (Gpi) hala tedavide maksat olan ana noktalardır.
Parkinson illeti Ekseriyetle elli yaş sonrası erkeklerde daha sık görülen nöro-dejeneratif bir hastalık olup, dimağda dopamin isimli hormonu üreten dimağ hücrelerinin vefatıyla ortaya çıkar. Substantia nigradaki bu hücrelerin kaybolması hareketten sorumlu çekirdek kümesi bazal gangliaya kâfi dopaminerjik sinyalin ulaşmamasına neden olur ve bu durum da dimağ kabuğunun uyarıcı tesirini azaltır ve titreme (tremor), harekette yavaşlama (bradikinezi) istikrar bozulması, adalelerde sertleşme (rijidite) üzere şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olur. Parkinson illetinde ilaç tedavisi, L-dopa ve onu salgılatan ya da birebir etkiyi gösteren (agonist) ilaçlardır. DBS cerrahisi ise ilaç tedavisine uygun karşılık veren ama ilaçların yan tesirlerini tolere demeyen, önemli psikiyatrik marazı ve bunaması (demans) olmayan hastarda düşünülmelidir. DBS cerrahisi, münasip seçilmiş hastalarda parkinson bulgularında önemli orantıda azalmayı ve hayat kalitesinde sarih düzelmeyi sağlamaktadır.
Hasta seçimi ve cerrahi öncesi prosedür Nöroloji kompetan hekimi tarafından birinci muayene ve kıymetlendirme ve sonrasında Levodopa ilaç tesirinin, hasta ilaç altındayken (ON zamanı) ve ilaçsızken şikayetlerin kıymetlendirilmesi (OFF zamanı). Daha sonra cerrahiye müsait hastaların dimağ cerrahisi eksperiyle birlikte kıymetlendirilmesi ve detaylı dimağ MR tetkiki yapılması ve nöropsikiyatrik kıymetlendirme. Bütün bulguların ve hastanın son olarak dimağ cerrahisi, nöroloji ve psikiyatri uzmanınca kıymetlendirilmesi ve cerrahi tedaviye karar verilmesi.
DBS cerrahi süreci
Münhasıran son on yıl içinde MR teknolojisi ve nörokılavuzlama tekniklerindeki gelişmeler milimetrik boyuttaki dimağ içi çekirdeklerin 1 milimetreden az nispette sapmayla nişan alınmasını ve elektrodların çok daha itimatla dimağ içi yerleştirilmesini (elektrod implantasyonu) sağlayabilmektedir. Cerrahiden evvel hastaya detaylı MR çekimi ve imgelerin kılavuz yapacak makinaya yüklenmesi sağlanır ve münasip amaçlar bu MR imgeleri üzerinde üç boyutlu olarak belirlenir.
Cerrahi süreç sırasında hasta umumide lokal sedo-analjeziyle daha nadir durumlarda da umum anestezi ile uyutulur ve anestezi derinliği, hareketleri denetim edebilmek ve titreme, sertlik üzere şikayetlerin kaybolduğunu anlamak ve hastayla konuşmak için hengam zaman azaltılır. Kafatasında yarım santimetrelik bir burr hole yani delik açılarak münasebetli rotada (trajectory) 2 milimetrelik çubuk halindeki elektrod ilerletilerek münasip dimağ çekirdeği nişan alınır ve sahih bölgede olunduğu hem eş vakitli MR imajlarından hem de nörofizyolojik olarak mikroelektrod kayıtlarına bakılarak denetim edilir. Mikroelektrod kayıtlama, her bir dimağ çekirdeğinin hususî frekanslarda elektrik dalgası üretmesi prensibine dayanır ve münâsib çekirdek içinde olunduğundan emin olunmasını sağlar.
Elektrod elverişli çekirdeğe yerleştirildikten sonra vesair ucu kuvvet üreten Pil’e yani battery’ye bağlanır ve bu pil gögüs ortamında cilt altına konarak gizli bir sistem elde edilmiş olur. Pil ayarı dışarıdan kablosuz olarak yapılır.
Parkinson illeti Ekseriyetle elli yaş sonrası erkeklerde daha sık görülen nöro-dejeneratif bir hastalık olup, dimağda dopamin isimli hormonu üreten dimağ hücrelerinin vefatıyla ortaya çıkar. Substantia nigradaki bu hücrelerin kaybolması hareketten sorumlu çekirdek kümesi bazal gangliaya kâfi dopaminerjik sinyalin ulaşmamasına neden olur ve bu durum da dimağ kabuğunun uyarıcı tesirini azaltır ve titreme (tremor), harekette yavaşlama (bradikinezi) istikrar bozulması, adalelerde sertleşme (rijidite) üzere şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olur. Parkinson illetinde ilaç tedavisi, L-dopa ve onu salgılatan ya da birebir etkiyi gösteren (agonist) ilaçlardır. DBS cerrahisi ise ilaç tedavisine uygun karşılık veren ama ilaçların yan tesirlerini tolere demeyen, önemli psikiyatrik marazı ve bunaması (demans) olmayan hastarda düşünülmelidir. DBS cerrahisi, münasip seçilmiş hastalarda parkinson bulgularında önemli orantıda azalmayı ve hayat kalitesinde sarih düzelmeyi sağlamaktadır.
Hasta seçimi ve cerrahi öncesi prosedür Nöroloji kompetan hekimi tarafından birinci muayene ve kıymetlendirme ve sonrasında Levodopa ilaç tesirinin, hasta ilaç altındayken (ON zamanı) ve ilaçsızken şikayetlerin kıymetlendirilmesi (OFF zamanı). Daha sonra cerrahiye müsait hastaların dimağ cerrahisi eksperiyle birlikte kıymetlendirilmesi ve detaylı dimağ MR tetkiki yapılması ve nöropsikiyatrik kıymetlendirme. Bütün bulguların ve hastanın son olarak dimağ cerrahisi, nöroloji ve psikiyatri uzmanınca kıymetlendirilmesi ve cerrahi tedaviye karar verilmesi.
DBS cerrahi süreci
Münhasıran son on yıl içinde MR teknolojisi ve nörokılavuzlama tekniklerindeki gelişmeler milimetrik boyuttaki dimağ içi çekirdeklerin 1 milimetreden az nispette sapmayla nişan alınmasını ve elektrodların çok daha itimatla dimağ içi yerleştirilmesini (elektrod implantasyonu) sağlayabilmektedir. Cerrahiden evvel hastaya detaylı MR çekimi ve imgelerin kılavuz yapacak makinaya yüklenmesi sağlanır ve münasip amaçlar bu MR imgeleri üzerinde üç boyutlu olarak belirlenir.
Cerrahi süreç sırasında hasta umumide lokal sedo-analjeziyle daha nadir durumlarda da umum anestezi ile uyutulur ve anestezi derinliği, hareketleri denetim edebilmek ve titreme, sertlik üzere şikayetlerin kaybolduğunu anlamak ve hastayla konuşmak için hengam zaman azaltılır. Kafatasında yarım santimetrelik bir burr hole yani delik açılarak münasebetli rotada (trajectory) 2 milimetrelik çubuk halindeki elektrod ilerletilerek münasip dimağ çekirdeği nişan alınır ve sahih bölgede olunduğu hem eş vakitli MR imajlarından hem de nörofizyolojik olarak mikroelektrod kayıtlarına bakılarak denetim edilir. Mikroelektrod kayıtlama, her bir dimağ çekirdeğinin hususî frekanslarda elektrik dalgası üretmesi prensibine dayanır ve münâsib çekirdek içinde olunduğundan emin olunmasını sağlar.
Elektrod elverişli çekirdeğe yerleştirildikten sonra vesair ucu kuvvet üreten Pil’e yani battery’ye bağlanır ve bu pil gögüs ortamında cilt altına konarak gizli bir sistem elde edilmiş olur. Pil ayarı dışarıdan kablosuz olarak yapılır.
