Parmak emme, sıradan çocuklarda rastgele bir pisko-patolojik etken olmaksızın 3-4 yaşlarına kadar görülen bir olgudur.Bebeklerin birden fazla başparmaklarını ya da sair parmaklarını emerler. Zararsız bir davranış olan parmak emmeye acilen bebeklerin tümünde rastlanmasının en önde gelen nedeni,yeni doğan bebeklerin parmak emmeyi daha ana rahminde, (uterus) öğrenmiş bulunmaları ve doğuştan sahip oldukları en güçlü reflekslerden birinin emme refleksi olmasıdır.Nitekim seçkin olarak yeni doğan kimi bebeklerin parmak ya da bileklerinde görülen kabarcıklar bunun bir sonucu olmaktır.
Validelerin büyük bir çoğunluğu parmak emmenin açlıktan kaynaklandığını düşünürler.Oysa bu emme %50'den %87'lere varan yüksek bir nispette beslenmeye bağlı olmayan yaygın bir davranış niteliğinde görülür.1 yaş evlatlarının çabucak yarısı parmaklarını emerler.9 ayda itibaren uykuyla parmak emme arasında yakın bir ilginin olduğu, uykusu gelen bebeğin parmağını ağzına götürdüğü görülür. Evladı parmak emmeden vazgeçirmek üzere yapılan uğraşlar, 3 yaşına kadar evlat tarafından dirençle karşılanır. Kimi bebekler yeni dişlerinin çıkması ,bazıları da zorlukla karşılaştıklarında utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmaklarını emerler. Umumiyetle 18. ay dolaylarında sıklaşan parmak emmenin 4 yaşına hakikat kaybolması beklenir. Araştırmalar en geç 5-6 yaşlarında sona erdiği takdirde parmak emmenin zararının olmadığını,ancak süregelmesi halinde dişlerde deformasyona neden olabileceğini kanıtlamıştır. Alt ıslatmada olduğu üzere, mütemadi parmak emme alışkanlığı da ruhsal sorun ve gerginliklerin bir sonucu olarak gelişebilir.
Ebeveynler parmağını emen evlatların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki tesirlerini düşünerek telaşa kapılabilir. Parmak emmenin alt ve üst dişleri geri ittiği akıllıcadır. Parmak emmenin dişleri ne kadar etkilediği parmak emme vadesine ve en değerlisi parmağın ağızda ki duruşuna bağlıdır. Süt dişlerinde oluşan bu değişiklik 6 yaşından sonra çıkan asıl dişleri etkilemediği işaret etmektedir.
Parmak ve emzik emme
Emme fonksiyonu yeni doğmuş çocuklarda çok kuvvetlidir. Fakat parmak emme ve lisan emme alışkanlıkları birinci 1.5 sene alışılagelmiş olmakla birlikte 2 yaşın ahir kaybolur.Ancak parmak emme, emzik emme alışkanlığı devam edecek olursa şimdi gelişmekte olan kas ve kemik yapıları üzerine basınç uygulayarak dişlerin taraf değiştirmesine yol açar. Bu durumda üst ön dişler öne alt ön dişler ise arkaya akıllıca eğilir ve alt ve üst ön dişler arasında açıklık meydana gelir.Alışkanlık bırakılırsa bu açıklık kapanır lakin 3.5 yaşından sonra kalıcılık artar. Parmak emme alışkanlığı gece uyurken de deva ederse daha tesirli olur ve bunun sonucunda üst çenede darlık (V biçiminde bir çene kavsi) meydana gelir.
Parmak emme alışkanlığı önünde ana pederin yapacağı en sağlıklı yaklaşım nedir?
Hadisesi telaşa kapılmadan sabırla karşılamak ve mütemadi ilgilenmekten kaçınarak, evlada bu alışkanlığın bebekçe bir davranış olduğunu, sairlerini gözüne güzel görünmeyeceğini kolay bir lisanla anlatmaktır. Aile içinde daima birebir alışkanlığı bahis edilerek dikkatleri evlat üzerine çekmek, bu nedenle telaşa ve gerginliği girmek ve tahlil maksadıyla evladı daima eleştirmek yanlış ana peder davranışları arasında sayılır. Mektep yaşında parmağını emme evlat, hocanın uyarısı, ana pederinin eleştirisi, velev arkadaşlarını alaylarını rağmen bu alışkanlığını sürdürür. Bu durumda evlada yapılan olumlu tavsiye ve açıklamalarla ruhsal açıdan koordinasyonunun sağlanması, sorunu ortadan kalkmasına neden olabilir. Burada kıymetli olan, bir gerileme (regression) belirtisi sayılan bu alışkanlığı oluşturan etkenlerin ana peder tarafından keşfedilerek ortadan kaldırılması.
Örneğin,yeni bir kardeşin veladeti,çocukta bu cins bir alışkanlığın başlamasına neden olabilir.Cıvıldayan, emekleyen, parmak emip tırnak yemeye başlayan evlat ,bu çeşit bebekleşme hareketleriyle kaybettiği ilgiyi kazanma savaşımına girer. Daha evvel de belirttiğimiz üzere, kardeşin doğumundan evvel evladın hazırlanması, kardeşin varlığına rağmen evladın statüsünün devam edeceği ve onun tarafının münferit olduğu konusunda evladın ikna edilmesi, kardeşin yardıma muhtaç bir yakını olması nedeniyle elbirliğiyle ona bakma gereğine evladın inandırılması ondaki gerginliği azaltır. Sonunda bu gerginlikten kaynaklanan alışkanlıklar da devranla kaybolur. Alt ıslatma benzerliği nedeniyle parmak emme de yaşla azalır.Bu mevzuda da yeniden mahsusen birinci çocukluk devrinde tedaviden kaçınılmalıdır.Okul öncesi devrindeki parmak emme ya da alt ıslatma durumunda gereksiz telaş bölgesine, vukuatın temelinde ana pederin da tesiri bulunduğu düşünülerek bilirkişilerce sabırlı ve mütemadi kimi eğitimsel tedbirler uygulanmalıdır.
Parmak emmenin giderilmesi için alınacak tedbirler
Ana ve pedere parmak emmenin birinci devirlerde zararsız bir faaliyet olduğu açıkça anlatılmalıdır. Parmak emmenin biraz evvel değindiğimiz üzere diş deformasyonlarına sebep olmadığı, bir hastalık mahiyetinde olmadığı açıkça anlatılmalıdır. Zira buna inanan anne, peder ve aile büyükleri ömür uzunluğu sürecek bu istenilmeyen alışkanlıktan evlatlarını vazgeçirmek için çok şiddetli önlemlere başvururlar. Velev evlatların parmaklarına acı biberler sürenler, dayak atanlar, ellerini kollarını arttan bağlayanlar,eline parmaklarına iğne batırıp onlar unutamayacakları acı verecek cezalar uygularlar. Bu tenkitler, azarlamalar, dayak atmalar, parmağa acı sürmeler evlatta olumsuzluğun yükselmesine neden olabilir. Ana babayı rahatsız etmek için bir davranış olarak kalmasını pekiştirebilir.(D. Çağlar-1981) Parmak emme kendi başına çocuklukta ve sonradan armonisi etkileyen bir alışkanlık değildir. Kişisel bir düzeltici önlem olmayı da gerektirmez. Lakin parmak emmeye başlayan yahut bunu alışkanlık haline getirmiş evlatlara bu alışkanlıkları terk etmeleri için iyi olmayan önlemlerin, cezaların uygulanması sonucu bir çok ahenk ve duyusal sorunların ortaya çıkmasının nedeni olabilir. Kolay bir alışkanlığı terk ettirmek için uygulanan metotlar durumla ilgisi olmayan yeni ve kronik birtakım entegrasyon bozukluklarına sebep olabilir. (D. Çağlar-1981)
Küçük yaşlarda evlatlar münasebetli halde beslenmelidir. Azık ve ana sütünün kalitesi yanında evladın azık verilirken tavrına şahsi bir mahal ve değer vermek gerekir. Evlat gerek ana göğsünden ve gerekse biberonla beslenirken validenin göğsüne onun sıcaklığını duyacak formda yaklaştırılmalıdır. Bir taraftan evlada azığı yahut göğüs verilirken başka taraftan ana evlada gözlerinden sıcak sevgi akıtmalıdır.
Evladın gevşek tutulması,hırpalanarak, azarlanarak azık verilmesi büyük bir mana taşımaz, haysiyet sahibi bir gence al zıkkımlan diye yiyecek vermenin yaptığı etkiyi yapar.(D. Çağlar-1981) . Uygar kişilerin köpekleri beslerken yaptığı içtenliği insan yavrusundan esirgerler. Mütenasip biçimde beslenme bu sorunun ortaya çıkmasında en büyük beis oluşum eder.(D. Çağlar-1981) Tahminen evlat parmak emme yahut lastik göğüs emmeden şahsi bir haz duyabilir. Bu hiçbir vakit zararlı bir alışkanlık değildir. Olağan davranışlar ve ilgiler yoluyla bu alışkanlık 1 yaşının ahir terk edilebilir.(D. Çağlar-1981) Şayet evlat yürümeye başladıktan yahut 1 yaşından sonrada bunu yapıyor yani parmağını emiyorsa bu evladın ziyade yorgun, rahatsız, mutsuz, problemli, üzüntülü olduğunun belirtisidir. Evladın durumunun incelenmesi düzeltici önlemlerin yalnız bir belirti olan parmak üzerinde değil bütün durumu düzeltmeye yöneltilmesi gerekir. Zira parmak emmenin asıl nedenleri ortadan kalkmadıkça evlat parmak emmeye devam edecektir. (D. Çağlar-1981)
Evlada elverişli dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet imkanları, oyun ortamları meşgul olmak için imkanlar sağlanmalıdır. Ana pederin iyi olmayan davranışları düzeltilmelidir. Evlatlara bu alışkanlığından ötürü şiddet hareketleri uygulanmamalı ve evlat batıl fikirlerle korkutulmamalıdır. Mükafat vaadi, evladın bunu terk etme dileğini ve gücünü harekete getirecek, çeşitli önlemler evladı harekete getirerek evladın bunu bırakmasını sağlayabilir. Evlat parmağını ağzına götürdüğü hengam uyarıcılık yapacak zararsız acı mayi sürülmesi ve geceleri velev gerekiyorsa gündüz evlada eldiven takılması, alışkanlığı sona erdirmesi için âlâ bir hatırlatıcı olabilir.
Evlada bilhassa kendi kendini denetim etmek için, isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırmak, alışkanlığı yenmek için yeterli bir hatırlatıcı olabilir. Evlat 4-5 yaşlarına geldiğinde parmağını emmeye devam ediyorsa kendisine telkinlerde bulunmak yararlı olabilir. Evlada bu yaptığının çocukça bir davranış olduğu oburlarının gözüne lâtif görünmediği onun anlayabileceği bir lisanla anlatılır. Evlatlar bu yaşlarda çoklukla büyük bir insan üzere olmaya, ebeveyni taklit etmeye özenir. Birçok vakit onlar üzere davranır. Ebeveyn evladın bu durumunu çok yeterli değerlendirmelidir. Kendilerinin parmak emmediklerini, zira bu durumun pek güzel olmadığını söylemeleri birçok hengam tesirli olabilir.(S. Gizer-1996)
Evladın erken göğüsten kesilmesinin karamsar, sadist geç göğüsten kesilmesininse inançlı ve optimist bir kişilik geliştirdiği açıklanmıştır.
Validelerin büyük bir çoğunluğu parmak emmenin açlıktan kaynaklandığını düşünürler.Oysa bu emme %50'den %87'lere varan yüksek bir nispette beslenmeye bağlı olmayan yaygın bir davranış niteliğinde görülür.1 yaş evlatlarının çabucak yarısı parmaklarını emerler.9 ayda itibaren uykuyla parmak emme arasında yakın bir ilginin olduğu, uykusu gelen bebeğin parmağını ağzına götürdüğü görülür. Evladı parmak emmeden vazgeçirmek üzere yapılan uğraşlar, 3 yaşına kadar evlat tarafından dirençle karşılanır. Kimi bebekler yeni dişlerinin çıkması ,bazıları da zorlukla karşılaştıklarında utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmaklarını emerler. Umumiyetle 18. ay dolaylarında sıklaşan parmak emmenin 4 yaşına hakikat kaybolması beklenir. Araştırmalar en geç 5-6 yaşlarında sona erdiği takdirde parmak emmenin zararının olmadığını,ancak süregelmesi halinde dişlerde deformasyona neden olabileceğini kanıtlamıştır. Alt ıslatmada olduğu üzere, mütemadi parmak emme alışkanlığı da ruhsal sorun ve gerginliklerin bir sonucu olarak gelişebilir.
Ebeveynler parmağını emen evlatların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki tesirlerini düşünerek telaşa kapılabilir. Parmak emmenin alt ve üst dişleri geri ittiği akıllıcadır. Parmak emmenin dişleri ne kadar etkilediği parmak emme vadesine ve en değerlisi parmağın ağızda ki duruşuna bağlıdır. Süt dişlerinde oluşan bu değişiklik 6 yaşından sonra çıkan asıl dişleri etkilemediği işaret etmektedir.
Parmak ve emzik emme
Emme fonksiyonu yeni doğmuş çocuklarda çok kuvvetlidir. Fakat parmak emme ve lisan emme alışkanlıkları birinci 1.5 sene alışılagelmiş olmakla birlikte 2 yaşın ahir kaybolur.Ancak parmak emme, emzik emme alışkanlığı devam edecek olursa şimdi gelişmekte olan kas ve kemik yapıları üzerine basınç uygulayarak dişlerin taraf değiştirmesine yol açar. Bu durumda üst ön dişler öne alt ön dişler ise arkaya akıllıca eğilir ve alt ve üst ön dişler arasında açıklık meydana gelir.Alışkanlık bırakılırsa bu açıklık kapanır lakin 3.5 yaşından sonra kalıcılık artar. Parmak emme alışkanlığı gece uyurken de deva ederse daha tesirli olur ve bunun sonucunda üst çenede darlık (V biçiminde bir çene kavsi) meydana gelir.
Parmak emme alışkanlığı önünde ana pederin yapacağı en sağlıklı yaklaşım nedir?
Hadisesi telaşa kapılmadan sabırla karşılamak ve mütemadi ilgilenmekten kaçınarak, evlada bu alışkanlığın bebekçe bir davranış olduğunu, sairlerini gözüne güzel görünmeyeceğini kolay bir lisanla anlatmaktır. Aile içinde daima birebir alışkanlığı bahis edilerek dikkatleri evlat üzerine çekmek, bu nedenle telaşa ve gerginliği girmek ve tahlil maksadıyla evladı daima eleştirmek yanlış ana peder davranışları arasında sayılır. Mektep yaşında parmağını emme evlat, hocanın uyarısı, ana pederinin eleştirisi, velev arkadaşlarını alaylarını rağmen bu alışkanlığını sürdürür. Bu durumda evlada yapılan olumlu tavsiye ve açıklamalarla ruhsal açıdan koordinasyonunun sağlanması, sorunu ortadan kalkmasına neden olabilir. Burada kıymetli olan, bir gerileme (regression) belirtisi sayılan bu alışkanlığı oluşturan etkenlerin ana peder tarafından keşfedilerek ortadan kaldırılması.
Örneğin,yeni bir kardeşin veladeti,çocukta bu cins bir alışkanlığın başlamasına neden olabilir.Cıvıldayan, emekleyen, parmak emip tırnak yemeye başlayan evlat ,bu çeşit bebekleşme hareketleriyle kaybettiği ilgiyi kazanma savaşımına girer. Daha evvel de belirttiğimiz üzere, kardeşin doğumundan evvel evladın hazırlanması, kardeşin varlığına rağmen evladın statüsünün devam edeceği ve onun tarafının münferit olduğu konusunda evladın ikna edilmesi, kardeşin yardıma muhtaç bir yakını olması nedeniyle elbirliğiyle ona bakma gereğine evladın inandırılması ondaki gerginliği azaltır. Sonunda bu gerginlikten kaynaklanan alışkanlıklar da devranla kaybolur. Alt ıslatma benzerliği nedeniyle parmak emme de yaşla azalır.Bu mevzuda da yeniden mahsusen birinci çocukluk devrinde tedaviden kaçınılmalıdır.Okul öncesi devrindeki parmak emme ya da alt ıslatma durumunda gereksiz telaş bölgesine, vukuatın temelinde ana pederin da tesiri bulunduğu düşünülerek bilirkişilerce sabırlı ve mütemadi kimi eğitimsel tedbirler uygulanmalıdır.
Parmak emmenin giderilmesi için alınacak tedbirler
Ana ve pedere parmak emmenin birinci devirlerde zararsız bir faaliyet olduğu açıkça anlatılmalıdır. Parmak emmenin biraz evvel değindiğimiz üzere diş deformasyonlarına sebep olmadığı, bir hastalık mahiyetinde olmadığı açıkça anlatılmalıdır. Zira buna inanan anne, peder ve aile büyükleri ömür uzunluğu sürecek bu istenilmeyen alışkanlıktan evlatlarını vazgeçirmek için çok şiddetli önlemlere başvururlar. Velev evlatların parmaklarına acı biberler sürenler, dayak atanlar, ellerini kollarını arttan bağlayanlar,eline parmaklarına iğne batırıp onlar unutamayacakları acı verecek cezalar uygularlar. Bu tenkitler, azarlamalar, dayak atmalar, parmağa acı sürmeler evlatta olumsuzluğun yükselmesine neden olabilir. Ana babayı rahatsız etmek için bir davranış olarak kalmasını pekiştirebilir.(D. Çağlar-1981) Parmak emme kendi başına çocuklukta ve sonradan armonisi etkileyen bir alışkanlık değildir. Kişisel bir düzeltici önlem olmayı da gerektirmez. Lakin parmak emmeye başlayan yahut bunu alışkanlık haline getirmiş evlatlara bu alışkanlıkları terk etmeleri için iyi olmayan önlemlerin, cezaların uygulanması sonucu bir çok ahenk ve duyusal sorunların ortaya çıkmasının nedeni olabilir. Kolay bir alışkanlığı terk ettirmek için uygulanan metotlar durumla ilgisi olmayan yeni ve kronik birtakım entegrasyon bozukluklarına sebep olabilir. (D. Çağlar-1981)
Küçük yaşlarda evlatlar münasebetli halde beslenmelidir. Azık ve ana sütünün kalitesi yanında evladın azık verilirken tavrına şahsi bir mahal ve değer vermek gerekir. Evlat gerek ana göğsünden ve gerekse biberonla beslenirken validenin göğsüne onun sıcaklığını duyacak formda yaklaştırılmalıdır. Bir taraftan evlada azığı yahut göğüs verilirken başka taraftan ana evlada gözlerinden sıcak sevgi akıtmalıdır.
Evladın gevşek tutulması,hırpalanarak, azarlanarak azık verilmesi büyük bir mana taşımaz, haysiyet sahibi bir gence al zıkkımlan diye yiyecek vermenin yaptığı etkiyi yapar.(D. Çağlar-1981) . Uygar kişilerin köpekleri beslerken yaptığı içtenliği insan yavrusundan esirgerler. Mütenasip biçimde beslenme bu sorunun ortaya çıkmasında en büyük beis oluşum eder.(D. Çağlar-1981) Tahminen evlat parmak emme yahut lastik göğüs emmeden şahsi bir haz duyabilir. Bu hiçbir vakit zararlı bir alışkanlık değildir. Olağan davranışlar ve ilgiler yoluyla bu alışkanlık 1 yaşının ahir terk edilebilir.(D. Çağlar-1981) Şayet evlat yürümeye başladıktan yahut 1 yaşından sonrada bunu yapıyor yani parmağını emiyorsa bu evladın ziyade yorgun, rahatsız, mutsuz, problemli, üzüntülü olduğunun belirtisidir. Evladın durumunun incelenmesi düzeltici önlemlerin yalnız bir belirti olan parmak üzerinde değil bütün durumu düzeltmeye yöneltilmesi gerekir. Zira parmak emmenin asıl nedenleri ortadan kalkmadıkça evlat parmak emmeye devam edecektir. (D. Çağlar-1981)
Evlada elverişli dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet imkanları, oyun ortamları meşgul olmak için imkanlar sağlanmalıdır. Ana pederin iyi olmayan davranışları düzeltilmelidir. Evlatlara bu alışkanlığından ötürü şiddet hareketleri uygulanmamalı ve evlat batıl fikirlerle korkutulmamalıdır. Mükafat vaadi, evladın bunu terk etme dileğini ve gücünü harekete getirecek, çeşitli önlemler evladı harekete getirerek evladın bunu bırakmasını sağlayabilir. Evlat parmağını ağzına götürdüğü hengam uyarıcılık yapacak zararsız acı mayi sürülmesi ve geceleri velev gerekiyorsa gündüz evlada eldiven takılması, alışkanlığı sona erdirmesi için âlâ bir hatırlatıcı olabilir.
Evlada bilhassa kendi kendini denetim etmek için, isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırmak, alışkanlığı yenmek için yeterli bir hatırlatıcı olabilir. Evlat 4-5 yaşlarına geldiğinde parmağını emmeye devam ediyorsa kendisine telkinlerde bulunmak yararlı olabilir. Evlada bu yaptığının çocukça bir davranış olduğu oburlarının gözüne lâtif görünmediği onun anlayabileceği bir lisanla anlatılır. Evlatlar bu yaşlarda çoklukla büyük bir insan üzere olmaya, ebeveyni taklit etmeye özenir. Birçok vakit onlar üzere davranır. Ebeveyn evladın bu durumunu çok yeterli değerlendirmelidir. Kendilerinin parmak emmediklerini, zira bu durumun pek güzel olmadığını söylemeleri birçok hengam tesirli olabilir.(S. Gizer-1996)
Evladın erken göğüsten kesilmesinin karamsar, sadist geç göğüsten kesilmesininse inançlı ve optimist bir kişilik geliştirdiği açıklanmıştır.