Menisküsler diz ekleminde olup C biçiminde kıkırdak gibisi anatomik diz yastıklarıdır . Diz eklemini oluşturan iki büyük kemik olan femur ve tibia ortasında yer alır.. Biri medial ve oburu lateral olmak üzere her dizde 2 tane menisküs bulunur.
Menisküs foksiyonları;
Diz eklemi femur-tibia kalın kıkırdak dokuları ile kaplıdır ve bu kıkırdak dokusu sayesinde kemik yüzeyler birbirine sürtünmeden birbirleri üzerinde basitçe kayarlar. Menisküsler işte bu kıkırdak yüzeyler ortasında yer alır ve bunların birbiri ile ahengini arttıran bir yastık vazifesi görür. Bu sayede yük transferi daha geniş bir yüzeyden ve daha istikrarlı olarak transferi yapılır. Menisküslerin yokluğu yahut önemli dejenerasyonunda femur-tibia kemikleri ortasındaki eklem yüzleri birbiri ile tam uyumlu olmadığı için belirli noktalarda yük çok artacak ve başka noktalara yük dağıtılamayacaktır. Bu durumda yük binen bölgelerde erken aşınma sorunu ve kireçlenme(osteoartroz) sorunları oluşur. Dolayısı ile diz sıhhati açısından menisküslerin sağlıklı olması ve bütünlüğünü müdafaası gerekmektedir.
. Bu bilgilerin ışığında, günümüzde menisküsleri korumak ortopedistlerin ve fizyoterapistlerin birinci önceliği durumuna gelmiştir.
.
Meniskülerin parsiyel(kısmi) yırtığı varlığında uzman doktor cerrahi kararı almış ise cerrahi sonrası uygulanacak fizyoterapi ve rehabilitasyon programı bireyin spora yahut günlük hayat aktivitelerine dönmesi için çok kıymetlidir.
Cerrahi sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon Emelleri;
Ağrı ve ödem denetimi sağlamak
Diz ekstansiyon ve fleksiyon limitasyon ve kısıtlılığını önlemek
Qdc ve Hamstring kas güç ve enduransını arttırmak
Sağlıklı günlük ömür aktivitelerine dönüş sağlanması
.
Faz-1 \1. Hafta
2 saatte bir 15 dk buz
Elevasyonla birlikte ayak pompalama idmanları
Qdc NMES Uygulaması ile birlikte istemli izometrik kontraksiyon
Topuk altına havlu koyarak Qdc izometrik çalışma
Sırtüstü düz bacak kaldırma
Clam(midye) antrenmanları
Günde 3 sefer tolerasyon hududunda yürüme
.
Faz-2 \2.hafta
Faz 1 antrenmanları direnç arttırma
Dikişler alındıysa Patellar mobilizasyon ve skar doku masajı
Topuk altına yükselti koyarak dizi yatağa bastırma. Gerekirse tartıyla dayanak olarak
Dirençli DBK
Kalça kas kuvvetlendirme
Therabandla diz fleksiyon antrenmanları
Ayakta Therabandla dört tarafa adım alma antrenmanları
Yürüme eğitimi antrenmanları
.
Faz 3/3.hafta
Faz 2 antrenmanları yoğunluk arttırılarak devam
Germe idmanları
Tek bacak köprü kurma
Plank durumunda clam antrenmanları
Yüzüstü hamstring kuvvetlendirme
Küçük squat idmanları
Öne yana lunge antrenmanları
İstikrar ve Propriosepsiyon idmanları
.
Faz 4/ 4. Hafta
Faz 3 antrenmanlarına yoğunluk arttırılarak devam
Theraband ile dirençli açık kinetik qdc idmanı
Theraband ile 4 tarafa tekmeleme idmanları
5-10 cm yükseklikte basamağa öne ve yana adım alma antrenmanları
Theraband ile squat konumunda yana yürüme
Tek bacak squat idmanları (uygun açılarda)
Sabit bisiklet
.
Rehabilitasyon programı şahsa özeldir. Kişinin yaşı,kilosu,sistemik ve matabolik özellikleri fizyoterapi programında farklılıklar yaratabilir. Menisküsün yırtık biçimi ve tercih edilen cerrahi metodun hali rehabilitasyon programında yeniden farklılıklar oluşturur.
.