paslanmaz çelik niçin paslanmaz?

paslanmaz çelik niçin paslanmaz? &quotÇelik ile demir arasında çok eksik bir fark vardır Saf demir bir bakır kadar yumuşaktır Onun içine yüzde 2'ye değin karbon katılması ile olağanüstü bir mukavemet, sertlik ve mekanik özellikler elde edilir ancak, adı artık çeliktir Demirin bol olması, kolay ve ucuz elde edilmesi sebebiyle çeliğin de kullanımı çok yaygındır Ancak çelikte de, demirde olan bir kuvvetsiz nokta vardır Paslanma, öteki bir deyişle oksidasyon Günlük hayatımızda kullanılan eşyaların paslanması sonucu her yıl dünyada milyonlarca dolar boş yere gitmektedir Bu kaybın büyük bir kısmı demir ve çeliğin paslanmasından dolayıdır Paslanmayı özet olarak demirin havadaki oksijen ile birleşmesi olarak tanımlayabiliriz Gerçekten bu elektro kimyasal bir reaksiyondur böylece malzemenin bir yerinde başlayan paslanma boyanın altından geçerek öteki bir yerde ortaya çıkabilir Yalnızca demir ve çelik değil öteki metaller de paslanır Örneğin, alüminyum, prinç, bronz gibi Ancak onlarda araç gereç ile oksijenin birleşmesinden oluşan fazla ince katman, daha oluşur oluşmaz malzemenin hava ile temasını keserek koruyucu bir rol oynar, paslanmanın ilerlemesini önler Bu tabaka o kadar incedir ancak, malzemenin rengi adeta değişmeyen Demirdeki paslanmanın özelliği onun ve oksijen atomlarının boyutlarındaki büyük farktan nedeniyle yüzeyde sağlam bir birleşme olamaması, paslanmanın malzemenin içine nüfuz etmesi, yalnızca gösterme değil mukavemetin de bozulmasıdır Paslanmada havadaki nemin de etkisi büyüktür Reaksiyondaki su miktarı pasın rengini de belirler böylece pasın rengi siyah veya çok koyu kahverengi olabildiği gibi sarımtırak da olabilir Paslanmanın hızını artıran faktörlerden bir diğeri de tuzdur O da bu elektrokimyasal reaksiyonun hızını arttırır Kışın kar nedeni ile yollarına tuzlu dökülen yerler ve deniz kenarlarında paslanma daha çabuk olur Paslanmaz çelikten önce, paslanmayı önlemek için araç gereç boyanıyor veya galvaniz kaplanıyordu Bu çözümler de bilhassa afiyet ve yiyecek sektöründe başka sorunlar yaratıyordu Birincil paslanmaz çeliği Harry Brearley, 1913 yılında raslantı keşfetti Tüfek namluları için çeşitli metalleri birleştirerek deneyler yaparken bazılarının paslanmaya karşısında dirençli olduklarını fark etti Her büyük buluşta olduğu gibi, o da bunu sanayicilere kabul ettirebilmek için uzun bir çaba verdi Krom gibi bazı metaller, atom boyutlarının birbirine yakın olmasından nedeniyle oksijenle fazla kolay ve süratli birleşirler Kalınlığı birkaç atom olacak değin fazla ince fakat fazla sağlam bir katman oluştururlar Başka tepkime olmaz Bu katman zedelense bile baştan oluşur Krom kesin bir oranda çeliğe katılırsa tekrar benzer durum olur, çelik artık paslanmaz Paslanmaz çeliğin içinde yüzde 1030 krom vardır Bu orana ve eklenecek nikel, titanyum, aliminyum, bakır, sülfür, fosfor ve yarı elemanlara yan olarak tatbik yeri değişir