2. Dünya Savaşı sonrasında başlayan ve dünya başkanı olmak hedefiyle ABD ile Sovyetler Birliği ortasında yaşanan Soğuk Savaş devri, sonrasında pek çok garip olaya ve muahedeye sahne olmuştur. Bilhassa o periyot ve sonrasında tam bir kapalı kutu olan Sovyetler Birliği, batılı ülkelerle çok içli dışlı olmayıp kendi kendine yeten bir ülke olmaya çalışıyordu.
Bugün sizlere yeniden bu garip mutabakatlar sonucu ortaya çıkmış bir olaydan bahsedeceğiz. ABD'li içecek firması Pepsi'nin Sovyetler Birliği pazarına girip nasıl dünyanın en büyük 6. Denizaltı filosu ve donanmaya sahip olduğuna birlikte bakalım. Sonrasında Pepsi'nin bu donanmayla ne yaptığına da bakacağız. Merak etmeyin, yanıt "Coca-Cola'ya savaş açtı" biçiminde ilerlemeyecek.
Sovyetler Birliği'ne Pepsi'nin gelmesi
1959 yılında Sovyetlerin Amerikan kültürünü yakından tanıması için bir fuar düzenlendi. "Amerika Tanıtım Fuarı" ismiyle düzenlenen Moskova'daki aktifliğe ABD Lider Yardımcısı Richard Nixon da katıldı. Bu fuarda pek çok ABD eseri Sovyet halkına tanıtıldı. Bu eserlerden biri de Pepsi'ydi. Devrin Sovyet önderi Nikita Khrushchev, Pepsi'nin tadına baktı ve çok beğenmedi. Her ne kadar o an çok beğenmemiş olsa da Pepsi birkaç yıl sonrasında Sovyet topraklarına girecek ve yerini sağlamlaştıracaktı.
Tarihler 1972'yi gösterdiğinde Pepsi'nin başında bulunan Donald Kendall, ABD Lideri olan Nixon'la bir ortaya gelerek Sovyetler Birliği'ne Pepsi satmanın yollarını aramaya başladı. Nixon da yaptığı görüşmelerin akabinde Sovyetler Birliği'ni ikna etti. Bu devasa ülke her ne kadar ikna edilmiş olsa da hala kapalı bir pazardı. Bu sebeple de rublenin dışarı çıkması; kısaca dolara çevrilmesi yasaktı. Birinci periyotta tahlil, Sovyetler Birliği devletinin denetiminde üretilen Stolichnaya votkasını takas etmekle çözüldü. Pepsi, Sovyetlere ihraç ettiği içeceklere karşılık votka alıyor ve bunu ABD pazarında satıyordu. Pepsi'nin yaptığı bu mutabakat, Sovyet pazarında satılan birinci ABD eseri olmalarını sağladı.
Pepsi'nin kolasına karşılık donanma takası
Yıllar 1989'a geldiğinde işler ilginçleşmeye başladı. Bu süreçte Pepsi'nin Sovyetler Birliği'nde bulunan fabrika sayısı 20'ye çıkmış ve şirketin bu ülkedeki yeni muahedesinin hacmi 3 milyar dolara ulaşmıştı. Ödemenin bu kadar yükselmesi kimi ödeme meseleleri oluşturuyordu. Esas sorun, bu ödemenin votkayla yapılamaz olmasıydı. Sovyetler Birliği, bu noktada yeni bir ödeme prosedürüne geçti. Soğuk savaş devrinde Sovyetler Birliği tarafından üretilen çok sayıda askeri araç vardı. Bu noktada donanmaya da çok önemli ölçüde yatırımlar yapılmıştı. Soğuk savaş sonrası bunları elinde tutmakta zorlanan Sovyetler Birliği de Pepsi'ye olan borcunu ödemek için donanmayı kullanmaya karar verdi. Tam bir savaş filosu olarak nitelendirebileceğimiz bu ödemeye nazaran Sovyetler Birliği, Pepsi'ye 17 denizaltı, 1 kruvazör, 1 fırkateyn ve 1 muhrip verdi.
Esasında bir içecek firması olan Pepsi ise bu donanmayı İsveç'te bulunan bir geri dönüşüm firmasına satarak paraya dönüştürdü. Bu mutabakatın yapıldığı devirde Pepsi'nin başındaki isim olan Donald Kendall, bu takasla ilgili açıklamada ABD'yi maksat göstererek "Sovyetlerin silahsızlandırılmasını sizden daha süratli yapıyoruz!" demişti.
Bu garip olay sayesinde bir müddetliğine Pepsi, o periyot için dünyanın en büyük 6. denizaltı filosuna sahip olmuştu. Bugün sizlere Pepsi'nin Sovyetler Bİrliği macerasını anlattık. Pekala sizler bu stil içeriklerin daha fazla gelmesini istiyor musunuz? Niyetlerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: 1, 2, 3, 4
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.