Perakende Sektörü Yerli Tüketiciden Umudunu Kesti: 'Yüzümüzü Turiste Döneceğiz'

Perakende dalı kurdaki rekor artışlar sonrası 2022'ye büyük belirsizliklerle giriyor. Yaz döneminde hazır giyside yıllık artırımların yüzde 70'i bulacağını söyleyen BMD Lideri Sinan Öncel, vatandaşın besin dışı harcamaları kısacağını, bu yüzden yüzlerini turiste döneceklerini söyledi. AYD Lideri Prof. Dr. Hüseyin Altaş ise, 'Borçların lakin faizi ödenebiliyor. Günü döndürmenin peşindeyiz' diye konuştu.




Sözcü gazetesinden Gamze Bal'ın haberine nazaran, salgın nedeniyle 2020’yi kapanmalarla geçiren perakende kesimi 2021’den de umduğunu bulamadı. Bu yıl dışarıda ham husus, içeride kur kriziyle üretim planlaması yapmakta zorlanan kesim, 2022’ye de Türk lirasının tarihi paha kayıplarının yarattığı yıkımlarla giriyor.

'Herkes üretim adedini düşürme eğiliminde'



Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, “Kurdaki rekor artışlar sonrası üretim planlaması yapmakta zorlanıyoruz. Herkes üretim adedini düşürme eğiliminde. Zira yeni üretilecek eserlerde maliyet çok yüksek olacak” dedi.

“Perakendeci geçmiş dönemden kalan mallardan, stoklardan satış yapacaktır” diyen Öncel, “Vatandaşın tüketimi de daha çok besin ve elektroniğe kaydı. Talep elastikiyeti olan eserde tüketici çabucak vazgeçer. Hazır giysi geri planda kalacak üzere gözüküyor. Kira, yeme içme, ısınma üzere zorunlu muhtaçlıklar öne çıkacak” diye konuştu.

'Turist odaklı olacağız'



Öncel, dün de sozcu.com.tr’ye yaptığı bir açıklamada, “Dolar/TL’nin 17’ye geldiği noktada pek çok eserde fiyatlar artık vatandaşın alamayacağı düzeylere ulaşacaktır. Besin dışı harcamalarda büyük düşüş bekliyoruz” demiş ve şöyle devam etmişti:

'Borç ödemesi için malını ucuza verecekler olacaktır lakin onların da sermayeleri eriyecek. Şu an bütün firmaların sermayeleri eriyor. Sermayesi eriyen firmaların da iktisada katkısı yok.”

2022’de dövizdeki dalgalanmaların artık son bulmasını umut ettiklerini söz eden Öncel, “Tüketici önümüzdeki sene frene basacak. Umarım turist harcamalarıyla açığı kapatırız. Fiyatları vatandaşın alım gücüne nazaran belirlediğimiz için turistlere ucuz geliyor. Bizler de yüzümüzü turistlere döneceğiz, turist odaklı olacağız” diye konuştu.

Yaz dönemine yüzde 70 artırım



ÜFE ile TÜFE ortasında açılan makasın perakendeci aleyhine işlediğini, artan maliyetleri yeteri kadar eser fiyatlarına yansıtamadıklarını söyleyen Öncel, şöyle devam etti:

“Bu yıl ortalama yüzde 20-30 zam yapılabildi. Yeni mallar geldi, öteki türlü maliyetler karşılanamazdı. Ham unsur maliyetleri önemli biçimde artmış durumda. 2022 yaz döneminde, 2021 yaz dönemine nazaran ortalama yüzde 70 fiyat artışları görülüyor. Lakin hangi firma ne kadarını yansıtır, muhakkak değil.”

'Yatırımcının 13 milyar dolarlık birikmiş borcu bulunuyor'



Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Lideri Prof. Dr. Hüseyin Altaş ise, yaptığı değerlendirmede, “Perakendecinin önemli manada ham unsur temininde yaşadığı zahmetler, son vakitte kurdaki artışlar derken hayli sıkıntı bir yılı geride bıraktık” dedi.“Bizi en çok zorlayan şey, dövizle borçluluk” diyen Prof. Dr. Altaş, “Kiraları dövizle alamıyoruz ancak kredi borçlarımız dövizle devam ediyor. Bu da önemli manada zorluyor bizi. Gelir ve giderlerimizde bir orantısızlık var. AVM yatırımcısının 2021 Aralık prestijiyle yaklaşık 13 milyar dolarlık birikmiş borcu bulunuyor” diye konuştu.Alkaş, AVM yatırımcısının bankalardan borçların yapılandırılmasını talep ettiklerini söz etti.Prof. Dr. Altaş, “Yatırımcı artık o denli bir hale geldi ki, yatırımın döngüsünü, yıl hesabını bıraktı. Günü döndürmenin, faizi ödemenin peşindeyiz şu an. Borçlu AVM’ler kira gelirleriyle borçlarının faizini ödeyebiliyor” değerlendirmesinde bulundu.

Prof. Dr. Alkaş ayrıyeten, 2021’e dair AVM giriş çıkış sayıları ve 2022 kestirimleri hakkında da bilgi verdi.



2021 AVM giriş sayılarının 2019 ile çabucak hemen tıpkı olduğunu belirten Alkaş, “Pandemi öncesi periyot olan 2019’da 6.5 milyon kişi olan giriş sayıları 2021’de 7 milyon olması gerekirken tıpkı halde devam etti. Yaklaşık 12-13 AVM açılmış bu süreçte lakin yeni açılanlarla birlikte lakin yakaladık 2019’u. Halbuki artış olmalıydı, günlük 500 bin daha fazla giriş olmalıydı” dedi.

Bunda hem pandeminin hem de iktisadın hissesi olduğunu lisana getiren Alkaş, cirolara ait ise şunları söyledi:

“2021’de yapılan cirolar 2019 ile kıyaslandığında artış var fakat bu artış enflasyondan arındırıldığında  durum farklı. Bir de hangi enflasyon? Artık herkes tartışıyor. Münasebetiyle çekirdek enflasyonla kıyasladığımızda çabucak hemen birebir gitti cirolar 2019 ile. Fakat gerçeklik farklı, kayıplarımız daha büyük.”

Prof. Dr. Alkaş, 2022’nin de 2021 ile tıpkı olmasını beklediklerini söyleyerek “Büyümeyiz, stabil kalırız diye düşünüyorum” formunda konuştu.