Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Anal Fistül Nedir?
Makat bölgesi insan bedeninde küçük bir bölge olmasına karşın, makat fistülü bölgede çok daha farklı hareketlilik göstermektedir. Perianal Fistül nedeni ile ilgili maalesef ki hastalar olarak rastgele bir muhafaza yahut önlem alamıyoruz.
Açıklamak gerekirse, bağırsağın son kısmı olan makat bölgesindeki iç kaslar, düz yahut istemsiz olarak çalışan kaslardan meydana gelmektedir. Dış kas katmanı ise, dışkı esnasında dışkıyı tutmayı sağlayan vazifesi üstlenerek istemli ve çizgili kas liflerinden oluşmaktadır. Tabi ki her iki kasın da dışkılama ve gaz tutma için üstlendikleri rolleri epeyce değerlidir.
Makat kanalının cilt dokusu ile buluştuğu noktada ter bezleri ve kıl oluşumları mevcuttur. Perianal apse, makat bölgesinde yer alan iç kastaki seat glandler denilen ter bezlerinin iltihaplanmasına sebep olur. Ya da bir diğer örneklendirme verecek olursak şayet bizim o bölgeyi, yani makat bölgesi içerisinde yer alan dokuları zorlamamızdan kaynaklı olarak çatlaklar oluşuyor ve dışkılama esnasında pak bir yapı oluşmadığından bölgede makatta apse ile karşılaşılıyor.
Bedende toplanan iltihabın bağışıklık sistemi tarafından atılmaya ve yok edilmeye çalışılması sırasında cilde yakın bir bölgeden bu oluşan perianal apse enfeksiyonu dışarıya atılır. Belirttiğimiz bu bezlerin iltihaplanmasıyla bağırsak ile cilt dokusu ortasında tünel oluşumu izlenir ve bu halde istenmeyen kanal oluşarak bir yol belirlenmiş olur. Bunun sonucunda hastada fistül rahatsızlığı ortaya çıkar. Bu halde “ Fistül nedir ?” sorusunun yanıtı yanıtlanabilir.
Anal Fistül Belirtileri
Fistül belirtileri, aslında çok spesifiktir. O bölgede yani makatın kenarında anüste şişlik, dolgunluk ve bazen de koku halinde belirti verebilir. Anal fistülün oluşumu sonrası ilerleyen günlerde hatta haftalar içerisinde lekelenmeler ile birlikte sarı iltihaplanmalar belirtiler ortasında yer alabilir.
Birbirini tetikleyerek ortaya çıkan bu belirtileri şu formda sıralayabiliriz:
-
Makat üzerinde bulunan anal fistüle bağlı kanal girişi, -
Makatta iltihaplanma, -
Tuvalet esnasında görülen şiddetli ağrı, -
Perianal Fistül nedeniyle oluşan apseye bağlı makûs koku, -
Dışkı çıkışı sırasında kan görülmesidir.
Makat fistülü, aslında ekseriyetle makat çatlağı yani anal fissür hastalığının tedavisinin ertelenmesine bağlı olarak görülür. Kabızlık ya da kronik ishal üzere durumlar nedeniyle bölgede oluşan çatlakların tedavi edilmemesi enfeksiyona yani iltihaplanmaya neden olur. Bu makatta apse oluşumu durumuyla birlikte Perianal Fistül oluşmaktadır.
Makatta apsenin oluşması ve bu apsenin cilt dışına gerçek direne olarak, cilt üzerine boşalması durumu bizatihi ortaya çıkan fistül kanalı ile oluşur. Genel olarak kabızlık ve ishal üzere bölgenin tahribatına (makat çatlağı, makat apsesi) yol açan durumlardan kaçınmamız perianal fistül hastalığından korunmamızı sağlayabilir. Elbette ki her kabızlık ve ishal sonucunda fistül oluşmayabilir. Lakin genel manada o bölgenin travmasından ya da makatta apse kaynaklı olarak görülmektedir. Bunun dışında bağırsak hastalıklarına bağlı olarak da görülebilir. Crohn, ülseratif kolit ve makat bölgesindeki kanser üzere hastalıklardan da kaynaklanabilmektedir.
Anal Fistül Tanısı Nasıl Koyulur?
Makat fistülü (anal fistül) rahatsızlığının tanısı ekseriyetle uzman bir genel cerrahın uyguladığı ayrıntılı rektovajinal muayene ya da anal bölge muayenesi sonucunda konulmaktadır. Anal fistülün dışarıya çıkan kısmı uzman tabibin yaptığı fiziki muayene sırasında anal bölgenin kıyısında net bir biçimde görülebilir.
Rektovajinal fistül için teşhis evresinde kullanılan birçok yol bulunmaktadır. Lakin her teşhis basamağında olduğu üzere öncelik hastanın anamnezinin (hasta öyküsünün) sağlıklı bir şeklide alınması gerekir. Rahatsızlığın ne vakit başladığı, ağrı şiddeti, daha evvel geçirilen atak olup olmadığı üzere sorular Fistül tedavisi biçimini, teşhis koyarken kullanılacak metodu etkileyebilir. Bu yüzden sorulara hakikat karşılıklar verilmeli ve tabip eksiksiz bilgilendirilmelidir. Anamnez tamamlandıktan sonra sıra, kesin teşhis için kullanılan prosedürlere gelir. Bunlardan kimileri;
-
Mavi boya (metilen mavisi) testi: Rektovajinal fistül tanısı koyabilmek için kullanılan metotlardan biri olarak kullanılır. -
Anoskop Muayenesi: Anoskop makat rahatsızlıklarında teşhis koymak için kullanılan alettir. Anoskop ile yapılan muayeneye anoskopi denilir. Rektovajinal fistüller makatla kontaklı olabileceği için makat fistülü kanalının başka ucu tabip tarafından anoskop muayenesiyle belirlenebilir. -
Rektoskopi: Rektoskopi süreci endoskopi aygıtı yardımıyla yapılır. Anoskop 10 cm e kadar görüntüleme imkânı sağladığı için kâfi olmayan durumlarda doktor tarafından rektoskopi istenebilir. Retrofleksiyon özelliği sayesinde makat fistülü hastalığına eşlik eden hemoroid (basur) yahut anal fissür (makat çatlağı) rahatsızlıkları da rektoskopi sayesinde saptanabilir. -
Sigmoidoskopi: Sigmoidoskopi rektoskopiden sonraki basamaktır. Yeniden endoskopi aygıtıyla yapılan bu süreçte kalın bağırsağın yarısına kadar inceleme yapılır. -
Kolonoskopi: Yapılan araştırmalara nazaran iltihabi bir bağırsak hastalığı olan crohn hastalığı anal fistül ve rektovajinal fistül oluşumunda hayli tesirlidir. Bu yüzden doktor şüphelendiği bulgularda ayırıcı teşhis için kolonoskopi isteyebilir. -
Fistülografi: Fistülografi sırasında fistül ağzından kontrast husus enjekte edilir. Sonrasında hastaya röntgen çekilerek ilacın dağılımına nazaran fistülün yapısı hakkında bilgi sağlanır.
Perianal Fistül rahatsızlığında, ameliyatlı ya da ameliyatsız cerrahi formüller tedavi olarak karşımıza çıkmaktadır. Klasik ameliyatlar hastalarda, “makat kaslarımı kaybedecek miyim yahut konforum eskisi üzere olabilecek mi?” üzere soruları düşündürmektedir. Makat fistülü hastalığına yakalanan biri, toplumsal hayatta büyük kasvetler çekmektedir. Bu nedenle tedavinin nasıl ve hangi usul ile yapıldığı büyük değer taşımaktadır. Kıymetli olan makat bölgesindeki kaslara olabildiğince ziyan vermemektir. Şayet kaslara ziyan verilmeden tedavi edilir ise; hasta kendi hayatına rahatlıkla dönüş sağlar ve kısa müddette düzgünleşme gözlemlenir. Bu yüzden tedavi prosedürünün seçimi ve tanısı, Perianal Fistül rahatsızlığında büyük kıymet taşımaktadır.
Anal Fistül Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Ameliyatlı ya da ameliyatsız olması fark etmeksizin, hem perianal fistül tedavisi öncesi hem de perianal fistül sonrası düzgünleşme etaplarını düşünüp bu hastalıktan kurtulma konusunda daima kararsızlık ve çekinceler yaşayan hastalar, ne yazık ki bu süreci uzatarak tedaviyi ertelemektedir. Tedavi sürecini ertelemenin oluşturabileceği sonuçlardan biri olarak; kolay makat fistülü diye tanımladığımız bir fistül çeşidinin, komplike yani kalın bağırsağın etrafını neredeyse saran bir fistül çeşidine dönüşüp hasta için çok daha yorucu olabilecek bir tedavinin uygulanmasına sebebiyet vermesini örnek gösterebiliriz. Bilhassa komplike fistüllerin klasik fistül ameliyatı usulüyle yapılan cerrahi tedavisinde “sfinkter” ismi verilen ve dışkıyı tutmayı sağlayan makattaki kasların ziyan görme ihtimali epeyce yükselebiliyor.
Ayrıyeten makatta apse nedeniyle bedendeki artış gösteren enfeksiyona bağlı olarak kimi hastaların yüksek ateş ve halsizlik üzere durumlarla karşılaşabileceği unutulmamalıdır.
