Periodontoloji

Dişler, yumuşak doku içerisinden geçerek dış muhite açılan vücutdaki tek mineralize yapıdır. Bir kısımları mikroorganizma içeren ağız boşluğu ile direk ilişkideyken öteki kısmı bağ dokusu ve kemik içine sıkıca gömülmüştür. Dişeti hastalıkları(periodontal hastalıklar), dişi çevreleyen ve destekleyen dokuları etkileyen bir enfeksyon illetidir. Umumiyetle ağrısız seyreder ve belirtileri hasta tarafından güç farkedileceği için tabibe geç müracaat edilir.

Sağlıklı dişeti: Portakal kabuğu imajında, açık pembe renkte ve matdır. Sağlam ve sert manzaralıdır. Sıradan fırçalama ve ip tasarrufuyla kanamaz. Bu sağlıklı dişetlerinin hastalanmasına çoklukla aşağıda sıralanan etkenler sebep olur.
Periodontal hastalıklarda primer etken mikrobiyal dental plaktır. Mikrobiyal dental plak tükrükten çökelir, başlangıçta hastalık yapmaz gelgelelim birikimi çürüğe neden olur.

Gingivitis: Enfeksiyonun yalnızca dişetlerini etkilediği bir hastalıktır. Gingivitiste en kıymetli belirti, fırçalama sırasında yahut zaten oluşan dişeti kanamasıdır.
Dişetleri; al, şiş, parlak yüzeyli ve yumuşak bir kıvam alır. Temel sebebi ağız bakımı ve fırçalamanın zayıflığıdır.
Sistemik illetlere, ilaç tasarrufuna, ailevi illetlere, travmaya, yanlışlı diş tedavilerine ve yabancı cisim reaksiyonlarına bağlı olarak da gelişebilir.
Ağız hijyeni eğitimi, diş ve kök yüzeyi ariliği (detartraj), yanlışlı restorasyonların düzeltilmesi ve anti-plak ajanların kullanılması ile külliyen düzgünleşir.

Kronik Periodontitis: Dişi çevreleyen destek dokuların enfeksyonu ve yıkımıdır. En sık görülen periodontitis tipidir. Erişkin yaştaki bireylerin birçoklarında mevcuttur. Yavaş ilerler, belirtileri geç ve çetin farkedilir. Belirtileri: koyu kırmızı-morumsu dişeti rengi, dişeti çekilmesi-büyümesi, dişlerde aralanma, uzama, dönme, sallanma, fonksyon bozukluğu, dişler arasına ve cepler içine yiyecek artıklarının dolması, abse oluşumu, ağız kokusu ve estetik bozukluklar formundadır. Başlangıcı cerrahi olmayan metotlarla tedavi edilebilir. İlerlemiş durumlarda operasyon kaidedir. Gerilim, sigara tasarrufu, diabet ve bağışıklık sistemi illetleri tedaviye cevabı tesirler.

Apseler: Dişetine batan yabancı unsurlar yahut tahrişler sonucu dişetinde apse meydana gelir, bu dişeti apsesidir. O yerde al renk, şişlik ve hassasiyet görülür. Etken ortadan kaldırılırsa birkaç günde zaten güzelleşir. Gargara güzelleşmeyi hızlandırır. İleri kemik erimesi olan ve tedavi edilmemiş vakalarda ise periodontal cep içindeki bakteri sayısının artması ile derin dokuları etkileyen periodontal apseler meydana gelir. Dişte sallanma, künt zonklayıcı bir ağrı, derin dişeti cebi, ateş, halsizlik ve şişlik görülür. Acil tedavisi antibiyotik ve drenajdır, daha sonra kronikleşince cerrahi tedavi uygulanır.

Dişeti çekilmelerinin nedenleri:
-Diş serisindeki bozukluklar,
-Yüksek frenilum irtibatları (dudak bağlantısı)
-Kronik travma (tırnak yeme, günahlı fırçalama, diş sıkma, gıcırdatma)
-Enflamasyon (gingivitis, periodontitis)
-Hatalı diş tedavisi (kron-köprü, dolgu)
-Hatalı ortodontik tedavi
-Yaşlılık
Tedavisi cerrahidir.

Dişeti illetinin belirtileri:

-Dişlerimizi fırçalarken oluşan kanama. Bilinmelidir ki sağlıklı diş eti kanamaz. Sağlıklı dişetinde fakat bir irritasyonla kanama oluşturulabilir.fakat sigara damarlarda büzülmeye sebep olarak kanamayı azaltır yada köstekler.eğer sigara kullanıyorsanız diş etlerinde kanama semptomunu göremeyebilirsiniz.
-Kırmızı, şiş,ödemli ve hassas dişetleri
-Sürekli beğenilmeyen ağız kokusu
-Dişlerden kolaylıkla ayrılabilen, uzaklaşan ve çekilen dişetleri
-Dişler ve dişetleri arasında iltihabi akıntı
-Sallanan yahut giderek birbirinden uzaklasan dişler
-Dişler arasında aralıkların oluşması yahut mevcut aralıkların artması
-Kök yüzeylerinin açığa çıkması

*Bununla bir arada, periodontal hastalık hiç bir bulgu vermeden de ileri safhalara ulasabilir. Bu nedenle sistemli aralıklarla diş tabibine gitmek son radde değerlidir.

Dişeti iltihabının neden olduğu diş kayıpları, çürüklerin neden olduğu diş kayıplarından çok daha ziyadedir.

Dişeti Marazı sebepleri

Genetik faktörler

Diş taşı oluşumun temel sebebi tükrük yapısıdır ve genetik yapıyla aktarılmaktadır. tükrük yapımız diş taşı oluşumuna müsait ise nizamlı olarak diş taşları temizletilerek diş eti sıhhati korunmalıdır.

Yapılan araştırmalara nazaran %30 orantısında genetik bir yatkınlık vardır. Başkaca ağız bakımının makûs olması ile dişeti marazının gelişme mümkünlüğü 6 kat daha artar.

Sigara
Hepimizin bildiği üzere sigara kanser, akciğer, kalp marazları üzere bir çok kıymetli rahatsızlıklara sebep olur. Tüm bunların dışında diş eti rahatsızlığının en kıymetli bulgusu olan kanamayı köstekler ve marazın daha süratli ve sinsi ilerlemesine neden olur.

İlaç tasarrufu
Veladet denetim hapları, anti-depresanlar, kalp ilaçları ağız sıhhatinizi tesirler. Bu yüzden bu ilaçlardan birini kullanıyorsanız lütfen diş doktorunuzu ikazınız ve ağız hijyeninize ayrıyeten ehemmiyet veriniz.

Hormonal değişiklikler
Hamilelik, puberte, menapoz, mensturasyon üzere hormonal değişikliklerin ağır olduğu periyotlarda ağız hijyeninize başkaca ihtimam göstermeniz gerekmektedir. Dişetleriniz bu devirlerde daha hassas olur, bu dönmelerde tükrük yapınız değişip taş oluşumuna yatkınlık artabilir . bu devirlerde diş taşı aklığı sıklaşabilir. Dişeti illetine yatkınlık artar.

Gerilim
Hipertansiyon, kanser üzere pek çok rahatsızlığın nedenlerinden biri olmasının yanında dişeti marazlarının da risk faktörlerindendir. Araştırmalar göstermiştir ki periodontal hastalıklarda dahil olmak üzere gerilim vücudun enfeksiyonla savaşını zorlaştırmaktadır.

Diş sıkmak ve gıcırdatmak
Diş ve dişeti arasındaki kuvvetin azalmasına neden olarak periodontal doku yıkımına sebep olurlar. Dişetlerindeki çekilmenin bir sebebi de diş sıkmaktır. Kesinlikle gece plağı takılarak bu sıkmanın durdurulması gerekir.

Beğenilmeyen beslenme
Vücudun, immun (bağışıklık) sisteminin zayıflamasına ve buna bağlı olarak, diş eti enfeksiyonu da dahil olmak üzere enfeksiyonlarla savaşının zorlaşmasına neden olur.

Diabet, şeker illeti
Diabet hastaları periodontal (dişeti) enfeksiyon açısından yüksek risk öbeğine girerler. Kesinlikle rutin dişeti denetimlerini bir dişeti eksperine (periodontolog) yaptırarak ağız hijyenlerine ayrıyeten itina göstermelidirler.
Berbat yapılmış kuron köprü ve dolgular;
Dişetine basan ve taşkın yapılmış dolgu, kuron ve köprüler dişetlerinde mesele oluşturur.

Dişeti Illetleri Sonucu Diş Kaybı

Dişeti marazları dişeti iltihabı ile başlar; hastalık ilerledikçe dişleri destekleyen vesair dokularla birlikte alveol kemiğinde de hasar meydana gelir.

Böylelikle diş ve dişeti arasında “periodontal cep” oluşur. Periodontal cepler infeksiyonun oluşmasını kolaylaştırdığı üzere marazın ilerlemesine de neden olabilir. Hastalık ilerledikçe dişler sallanmaya başlar ve tedbir alınmazsa diş kaybedilebilir.

Dişeti Illetleri Nasıl Önlenir

Dişeti illetlerinin önlenmesinde öncelikli vazife kişinin kendisine düşmektedir. Kişi dişlerini sağlıklı bir durumda korumak için günlük ağız bakımını akıllıca ve nizamlı yapmalıdır. Yani dişler tertipli olarak fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır. Dişlerin üzerindeki bakteriyel plak uzaklaştırılmalıdır. Dişhekimine sistemli aralıklarla gidilmeli, denetim ve tedavi ikazları dikkate alınmalıdır.