iltasyazilim
FD Üye
İşletme personellerinin işlerindeki başarılarının, iş gerekleri doğrultusunda tespitine performans değerleme veya personel değerleme denir Amaç, başarılı ve başarısız personelleri ayırt etmektir Ayırt etmenin amacı ise yüksek performanslı personelleri ödüllendirerek diğerlerine örnek göstermektir Büyük işletmelerde performans değerlemeyi insan kaynakları departmanı yapar Genellikle yılda bir kez performans değerleme yapılır
Performans değerleme sonuçlarının kullanım alanları:
*Personellere eksik ve başarılı yönlerini bildirmek,
*Ücret ve ödeme tespiti,
*Yükseltme ve iş değiştirme,
*Eğitim ihtiyacı belirleme,
*İş tasarım hataları tespiti,
*İşe alım fonksiyonunun doğruluk kontrolü
Performans değerlemenin etkin gerçekleşmesi için gerekenler:
1 İşle ilgili davranışlar değerlenmelidir İş gerekleri esas alınmalıdır Cinsiyet, siyasi görüş, etnik köken, akrabalık, memleket gibi faktörler doğrultusunda ayrım yapılmamalıdır
2 Basit ve pratik çalışılmalıdır Yöntem, açık, net ve herkesin uygulayabileceği tarzda olmalıdır
3 Her iş için ayrı başarı ölçütü belirlenmelidir Başarı ölçütleri mutlaka somut ve objektif olmalıdır
4 Değerleme sonuçları personele mutlaka iletilmelidir Yöneticilerin personel hakkında düşünceleri kesinlikle personelden gizlenmemelidir
Performans değerleme, iş özelliğine göre bireysel veya grup olarak değerleme şeklinde yapılır
Bireysel Değerleme Yöntemleri
1Boyutlandırma Çizelgesi Yöntemi: Bu yöntemde ilk amirin boyutlandırma çizelgesi doldurması istenir Çizelgedeki tüm faktörler için personel puanlanır Toplam puan personelin performans notudur Çizelgedeki faktörler işlere uymazsa, değerleme sağlıksız olur
2Kontrol Listesi Yöntemi: Değerleme yapan kişi, personelin başarısını sorgulayan ifadelerden uygun olanları işaretler Her ifadenin, önem derecesine göre puanı vardır İşaretlenen ifadelerin puanları toplanarak personelin performans notu elde edilir Başarı sorgulayan ifadeler yetersiz veya puanlar yanlışsa, değerleme sonucu yanıltıcı çıkar
Grup Değerleme Yöntemleri
Personeller birbirleriyle kıyaslanarak puanlanır Personel başarı puanı, grubun diğer üyelerinin başarısına bağlıdır
1Sıralama Yöntemi: Grup üyeleri iyiden kötüye doğru sıralanır Evvela en iyi ve en kötü personel seçilir Sonra aradakiler puanlanır Çok basit ve pratik bir değerleme yöntemidir Sıralar arasındaki başarı dereceleri açık ve net değilse yanlış değerleme gerçekleşir
2Puan Dağıtım Yöntemi: Değerleme yapacak kişiye grup üyelerine dağıtacak puan verilir Bu puan, başarı durumuna göre, ekibe dağıtılır Çok basit ve pratik bir değerleme yöntemidir
3Zorunlu Dağıtım Yöntemi: Grup normal frekans dağılımına göre sıralanır Personeller grubun yüzdelik dilimlerine ayrılarak, çok iyi, çok kötü, iyi, kötü ve normal diye sınıflandırılır Değerleme yapan kişi, grup üyelerini kıyaslarken titiz davranmalı ve uç noktalardaki puanları vermek zorunda kalır Üyeler arasında nisbi fark belirsizliği, yöntemin dezavantajıdır
Kaynakça:
Anadolu Üniversitesi – Genel İşletme – Haziran 2008
Performans değerleme sonuçlarının kullanım alanları:
*Personellere eksik ve başarılı yönlerini bildirmek,
*Ücret ve ödeme tespiti,
*Yükseltme ve iş değiştirme,
*Eğitim ihtiyacı belirleme,
*İş tasarım hataları tespiti,
*İşe alım fonksiyonunun doğruluk kontrolü
Performans değerlemenin etkin gerçekleşmesi için gerekenler:
1 İşle ilgili davranışlar değerlenmelidir İş gerekleri esas alınmalıdır Cinsiyet, siyasi görüş, etnik köken, akrabalık, memleket gibi faktörler doğrultusunda ayrım yapılmamalıdır
2 Basit ve pratik çalışılmalıdır Yöntem, açık, net ve herkesin uygulayabileceği tarzda olmalıdır
3 Her iş için ayrı başarı ölçütü belirlenmelidir Başarı ölçütleri mutlaka somut ve objektif olmalıdır
4 Değerleme sonuçları personele mutlaka iletilmelidir Yöneticilerin personel hakkında düşünceleri kesinlikle personelden gizlenmemelidir
Performans değerleme, iş özelliğine göre bireysel veya grup olarak değerleme şeklinde yapılır
Bireysel Değerleme Yöntemleri
1Boyutlandırma Çizelgesi Yöntemi: Bu yöntemde ilk amirin boyutlandırma çizelgesi doldurması istenir Çizelgedeki tüm faktörler için personel puanlanır Toplam puan personelin performans notudur Çizelgedeki faktörler işlere uymazsa, değerleme sağlıksız olur
2Kontrol Listesi Yöntemi: Değerleme yapan kişi, personelin başarısını sorgulayan ifadelerden uygun olanları işaretler Her ifadenin, önem derecesine göre puanı vardır İşaretlenen ifadelerin puanları toplanarak personelin performans notu elde edilir Başarı sorgulayan ifadeler yetersiz veya puanlar yanlışsa, değerleme sonucu yanıltıcı çıkar
Grup Değerleme Yöntemleri
Personeller birbirleriyle kıyaslanarak puanlanır Personel başarı puanı, grubun diğer üyelerinin başarısına bağlıdır
1Sıralama Yöntemi: Grup üyeleri iyiden kötüye doğru sıralanır Evvela en iyi ve en kötü personel seçilir Sonra aradakiler puanlanır Çok basit ve pratik bir değerleme yöntemidir Sıralar arasındaki başarı dereceleri açık ve net değilse yanlış değerleme gerçekleşir
2Puan Dağıtım Yöntemi: Değerleme yapacak kişiye grup üyelerine dağıtacak puan verilir Bu puan, başarı durumuna göre, ekibe dağıtılır Çok basit ve pratik bir değerleme yöntemidir
3Zorunlu Dağıtım Yöntemi: Grup normal frekans dağılımına göre sıralanır Personeller grubun yüzdelik dilimlerine ayrılarak, çok iyi, çok kötü, iyi, kötü ve normal diye sınıflandırılır Değerleme yapan kişi, grup üyelerini kıyaslarken titiz davranmalı ve uç noktalardaki puanları vermek zorunda kalır Üyeler arasında nisbi fark belirsizliği, yöntemin dezavantajıdır
Kaynakça:
Anadolu Üniversitesi – Genel İşletme – Haziran 2008