Petrol Fiyatları Alev Aldı: Savaşın Boyutu Büyüdükçe Rusya Köşeye Sıkışıyor!

Rusya'nın Ukrayna ile yaşadığı kriz mühletince pandemi sonrası düşüşe geçen petrol fiyatları yine bir yükseliş eğilimine dönmüştü. Krizin savaşa dönmesi ile tansiyon tavan yaparken iki ülkenin de petrol üreticisi olması da fiyatlardaki ralli de tesirli olmuştu. 

Küresel güç devleri de Rusya'dan bir bir çekilme kararı alırken, yaptırımlarla köşeye sıkışan Rusya ne yapacak dikkatle izleniyor. 

Petrol ise ralliye devam ediyor! 


Petrol yılbaşından bu yana yüzde 28 yükseldi!



Savaşın 6. gününde NYMEX'de Batı Teksas petrolünün varil fiyatı 3 dolar artışla 98,72 dolar/varil olurken, ICE'de Brent petrolünün varil fiyatı 4 dolar artışla 101,97 dolar/varil oldu.

Şubat’ta yaklaşık 8 yılın tepesine çıkan ve ayı 100 dolar üzerinde kapatan Brent petrol, Mart ayına da yükselişle başladı. Dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından olan Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması ve Batı’nın da Rusya’ya ağır ekonomik yaptırımlar uygulamasıyla fiyat, son ayda yaklaşık %10 artış gösterdi.

Pandemi başındaki sert düşüş sonrası yükseliş trendine giren petrol, ortadan geçen 23 ayın yalnızca 5 ayında düşüş yaşadı. 18 ayı yükselişle kapatan petrol fiyatları yılın birinci iki ayında da %28 yarar sağladı.

Petrol fiyatlarında istikrar için neye gereksinim var?



Investing'den Necdet Erginsoy analizine göre, yaklaşık 2 yıllık yükseliş trendindeki ana etken yüksek talebe rağmen düşük arz oldu. Son haftalarda ise jeopolitik riskler fiyatları yükseltiyor. Rusya’nın Batı’nın yaptırımlarına petrol başta olmak üzere güç üzerinden bir karşılık verip vermeyeceği ve göz dağı verdiği nükleer silahları kullanıp kullanmayacağı en büyük tasa konusu. Öte yandan ABD'nin küresel ham petrol stoklarını devreye koyması da olasılıklar ortasında.

Yakın vadede hem talebin devam etmesi ve lojistikteki sıkıntılar hem de jeopolitik riskler nedeniyle petrol fiyatlarının yükselişine devam etmesi beklenirken 100 – 115 dolar aralığı yakından takip ediliyor. Çok alım bölgesindeki gidişatın düzeltmeye girebilmesi içinse Rusya’nın başrolde olduğu haber akışında olumlu gelişmelere gereksinim var.

Avrupa'da gaz fiyatlarında güçlü yükseliş sürüyor



Avrupalı güç şirketlerinin Rusya'dan çekileceklerini duyurmaları, Rusya'ya yaptırımların gelişmelere bağlı olarak petrol ve gaz arzını da amaç alabileceği telaffuzları Avrupa'da gaz fiyatlarını yükseltiyor.

Yamal-Avrupa boru sınırından gaz akışının bu sabah Almanya'dan Polonya'ya yanlışsız dönmesi de fiyatlardaki yükselişte tesirli oldu.

Hollanda TTF'de Nisan teslimi doğal gaz fiyatı düne nazaran yüzde 9,4 artarak 104,5 euro/MWh düzeyine yükseldi.

İtalya Başbakanı Mario Draghi de, 'Savaş güç fiyatlarını yükseltecek, işletmeler ve hane halklarını desteklemek için yeni önlemler alacağız' açıklamasını yaptı.

Enerji şirketleri yatırımlarını çekiyor!



30 yıldan fazla müddettir Rusya'da faaliyet gösteren Batılı şirketler ülkedeki yatırım ve iştiraklerinden çekilme kararlarını açıklamaya başladı.

Rusya'nın en büyük yabancı yatırımcılarından bp, Rus petrol devi Rosneft'teki yüzde 19,75 payını elden çıkaracağını ve bu kararın maliyetinin toplamda 25 milyar doları bulacağını açıkladı.

Norveç merkezli güç şirketi Equinor ise ülkedeki ortak teşebbüslerden çıkacağını ve yeni yatırımları durdurduğunu açıklayan ikinci şirket oldu.

Shell de Sakhalin-II sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisindeki yüzde 27,5 payını, Salym Petroleum Development ve Gydan güç teşebbüsündeki yüzde 50'şer payını elden çıkaracağını, Gazprom ve ilgili kuruluşlardaki ortak teşebbüslerinden ise ayrılacağını duyurdu.

Kuzey Akım 2 doğal gaz boru sınırı projesiyle de ilişiğini bitirmeyi planlayan Shell'in geçen yıl sonu prestijiyle Rusya'daki mevcut duran varlık pahası 3 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.

Gözler Rusya'da faaliyet gösteren petrol ve gaz şirketlerinde!



Söz konusu üç petrol ve doğal gaz şirketinin akabinde gözler Rusya'da faaliyet gösteren ve dünyanın en büyük şirketleri ortasında yer alan ExxonMobil, Chevron, Total, Vitol, Wintershall Dea, Eni ve Trafigura'ya çevrildi. Bilhassa bp ve Shell'in ülkedeki yatırımlardan çıkmasının öbür şirketler üzerinde de baskı oluşturduğu ve bu istikamette kararların hızlanabileceği öngörülüyor.

Piyasa bedeli açısından dünyanın en büyük ikinci petrol ve gaz şirketi olan ExxonMobil'in, Rusya'daki en büyük direkt yabancı yatırımlardan Sakhalin-1 doğal gaz ve petrol üretim alanında Exxon Neftegas şirketiyle yüzde 30 payı bulunuyor.

Şirket, Rusya'nın farklı kentlerinde yaklaşık bin bireye istihdam sağlıyor.

Alman şirket üç ortak teşebbüsle faaliyet gösteriyor



Almanya merkezli Wintershall Dea, Rusya'daki üç alandaki yatırımıyla ülkenin en büyük dördüncü gaz üreticisi pozisyonunda yer alıyor.

Şirket, Achimgaz ortak teşebbüsünde Gazprom ile yüzde 50'şer pay, Achim Development ortak teşebbüsünde yüzde 25 pay ve Yuzhno-Russkoye alanında yüzde 35 payla faaliyet yürütüyor.

Fransız TotalEnergies, Rus Novatek'te yüzde 19,4 paya sahip



Fransız güç devi TotalEnergies'in ise Rusya'nın en büyük bağımsız doğal gaz üretici şirketi Novatek'te yüzde 19,4 payı bulunuyor.

TotalEnergies, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırganlığını kınadığını, bundan sonra Rusya'da yeni güç projelerine finansman sağlamayacağını duyurdu.

Total yaptığı açıklamada, Rusya'nın askeri saldırganlığının sonuçlarından acı çeken Ukrayna halkı ile dayanışma içinde olduğunu belirtirken, yaşananlardan acı çekecek Rus halkı ile de dayanışma içinde olacaklarını belirtti.

Rusya'da 1991'den beri faaliyet gösteren TotalEnergies, ülkenin en kıymetli yatırımlarından Yamal LNG tesisinde yüzde 50,1 payı bulunan Novatek'in akabinde yüzde 20 payla ikinci büyük yatırımcı olarak öne çıkıyor.

TotalEnergies, Termokarstovoye petrol ve gaz alanı geliştirmek için kurulan ortak teşebbüs Tefneftegas'da yüzde 49, Gyda yarımadasındaki Arctic LNG projesinde yüzde 21,6 ve Kharyaga petrol alanında yüzde 20 hisseye sahip bulunuyor.

Fransız şirket Rusya'da farklı bağlı kuruluşları üzerinden batarya tahlilleri, LNG ticareti ve elastomer sürece alanlarında faaliyet gösteriyor.

ABD'li Chevron da Rusya'nın yüzde 24 hisse sahibi olduğu Hazar Boru Çizgisi Konsorsiyumu'nda Chevron Neftegaz Inc. şirketiyle yüzde 15 hisseye sahip bulunurken, Chevron Oronite ve Chevron Lummus Küresel LLC şirketleri Rusya petrol kesiminin farklı alanlarında faaliyet gösteriyor.

İtalyan Eni, iki projede Rosneft ile ortak



İtalyan güç şirketi Eni, ülkeyle iş münasebetlerini geliştiren birinci Avrupalı şirketlerden biri olarak öne çıkıyor.

Eni'nin gaz tedarikinin yaklaşık yüzde 30'u Rusya'dan sağlanırken, şirketin Barents Denizi ve Karadeniz'de olmak üzere iki arama projesinde Rosneft ile iştiraki bulunuyor.

Rusya'nın en büyük ikinci petrol üreticisi pozisyonundaki PJSC Lukoil'in hissedarları ortasında ise sırasıyla yüzde 1,66 ve yüzde 1,1 payla ABD'li yatırım şirketleri Vanguard ve Blackrock, yüzde 0,91 payla ise Norveç merkezli yatırım bankası Norges Bank Investment Management yer alıyor.

İsviçre merkezli emtia ticaret şirketi Trafigura da Rosneft'in Arktik'teki petrol projesindeki yüzde 10 payıyla Rusya'daki değerli yatırımcılardan biri olarak öne çıkarken, Vitol'un Rusya'da petrol ticaretinde yatırımları bulunuyor.