iltasyazilim
FD Üye
Peyami Safa
Doğum 1899İstanbul
Ölümü 15 Haziran 1961İstanbul
Meslek Gazeteci, roman yazarı
Peyami Safa, Türk gazeteci ve roman yazarı Çocukluk ve gençlik yılları epeyce sancılı geçti Bir dönem siyasetle de meşgul oldu Yazın hayatı boyunca muhtelif mecmualarda çalıştı, bu sürede Server Bedi takma ismini de kullandı Cingöz Recai isimli polisiye serisi bir döneme damga vurdu ve materyalist anlayışa karşı durdu Romanlarında psikolojik tahliller, hatalı batılılaşma ve DoğuBatı sentezi fazlaca yer edinir Romanlarının yanı sıra, fikri eserleri, polemikleri ve gazeteciliği ile de tanınır Türk edebiyatının etkili kalemleriyle şiddetli polemiklere girmiştir Entellektüel yapısıyla aşina Safa, çoğu alanda eser vermesi hasebiyle ''Ansiklopedik Yazar'' olarak anıldı Yazınsal mahsul vermede Ahmet Mithat Efendi ile yarışacak sayıda eser kaleme almıştır Safa'nın eserlerini varislerinden satın bölge Ötüken Yayınevi yayımlamaktadır ve yayınevi göre 1974 yılında adına 'Peyami Safa Roman Yarışması' düzenlenmiştir Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ve FatihHarbiye adlı eserleri günümüzde kitap listelerinde hala fazla satanlar listesinde üst sıralardadır
YAŞAMSAL
AİLE HAYATI
İsmi Tevfik Fikret göre konulan Peyami Safa, 2 Nisan 1899'da İstanbul Gedikpaşa'da doğdu Aslı Trabzonlu köklü bir aileye mensup olan şair İsmail Safa, annesi Server Bedia Hanım'dır Bir buçuk yaşındayken babası sürgünde bulunduğu Sivas'ta öldü ve ağabeyi İlhami ile birlikte annesi tarafından güç şartlarda yetiştirildi
EĞİTİM HAYATI
Ilk öğrenimine devam ederken sağ kolunda ortaya meydana çıkan kemik veremi yüzünden kendini çok minik yaşta doktorların , hasta bakıcıların ve hap kokularının aralarında buldu 1910'da başladığı Vefa İdadisi'ni bu rahatsızlık ve ailesinin geçimini sağlama zorlukları nedeniyle bırakmak zorunda kaldı Babasının yakın arkadaşlarından Abdullah Cevdet'in hediye ettiği Petit Larousse'u ezberleyerek başladığı Fransızca'sını ilerIetirken yazınsal eserlerin yanı sıra tıp , psikoloji ve felsefe kitaplarına ilgi duydu Tiyatro eğitimi edinmek için Darülbedayi imtihanlarına girdi, ama başarılı olmasına rağmen devam edemedi Savaş şartlarında geçim sıkıntısı artan annesinin yükünü hafifletmek için PostaTelgraf Nezareti'nde göreve başlatıldı Gerisinde 1917'de Boğaziçi'ndeki Rehberi İttihad Mektebi'ne muallim olarak girdi ve bir zaman Düyunı Umumiyye İdaresi'nde çalıştı
YAZIN YAŞAMI VE ÇALIŞMALARI
1918 yılında ağabeyi İlhami Safa'nın isteği üzerine öretmenlik mesleğini bırakarak ömrü boyunca sürdüreceği yazın hayatına başladı Fransızcadan çevirdiği Üç Kardeş isimli bir çocuk kitabını yayımladı daha sonra ağabey ile birlikte ''Yirminc61'i Asır' adlı akşam gazetesini çıkarmaya başladı Bu gazetede 'Asrın Hikayeleri' genel başlığı aşağıda kaleme aldığı öykülerle gazetecilik hayatına başladı İmzasını atmadan, ırk için yazmış olduğu bu öyküler alaka görünce Yahya Kemal, Ömer Seyfettin ve Faruk Nafiz gibi usta kalemler yazmaya devam etmesi konusunda yoğun mücadele gösterdi Tüm bu teşvikler sonucu öykülere imzasını atmaya başladı
Yirminci Asır'da başlayan gazetecilik hayatı Son Telgraf, Tanımlamai Efkar, Akşam, Cumhuriyet, Tarif, Tan, Ulus, Galibiyet, Milliyet, Son Havadis gibi gazetelerde sırasıyla ölümüne kadar sürdü193435 yılları arasında bir buçuk sene kadar süreyle Hafta dergisini çıkardı Arasında Yahya Kemal, Tanpınar, Nizamettin Nazif, Cahit Sıtkı ve Faruk Nafiz gibi usta kalemlerin bulunduğu bir ekiple 'Kültür Haftası' adlı haftalık dergi çıkarmaya başladı Sonrasında ise 1953'te başlayıp 196'a kadar süren 63 sayılık 'Türk Düşüncesi' dergisini yayımladı az daha her sayısı bir kitap hacmine sahip olan bu dergiyle Türk kültür hayatına kayda değer katkıda bulundu Bu çalışmaları sırasında Türk Dil Kurumu ve Türk Ocakları'nın etkin bir üyesi de olan Peyami Safa 1950 yılında CHP lisetesinden Bursa milletvekili adayı oldu fakat seçilemedi Zaten sonrasında ölümüne değin Halkçı Parti'yi destekledi
Okurlarından Nebahat Safa ile evli olan Peyami Safa oğlu 1961'de askerlik yapmış olduğu Erzincan'da ölünce dayanılmaz bir acıyla yüzleşti Oğlunun ölümünden 3 ay dek daha sonra da kendisi hayata gözlerini yumdu
ESERLERİ
Oyunu: Gün Doğuyor (1932)
Hikâyeleri: Hikâyeler (Halil Açıkgöz derledi, 1980)
Romanları: Gençliğimiz (1922), Yıldırım (1923), Sözde Kızlar (1923), Mahşer (1924), Bir Akşamdı (1924), Süngülerin Gölgesinde (1924), Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü (1925), Canan (1925), Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930), FatihHarbiye (1931), Atilla (1931), Bir Tereddüdün Romanı (1933), Matmazel Noralya'nın Koltuğu (1949), Yalnızız (1951), Biz Irk (1959)
Tahlil denemeleri: Türk İnkılâbına Bakışlar (1938), Büyük Avrupa Anketi (1938), Felsefî Bunalım (1939), Irk ve İnsan (1943), Mahutlar (1959), Mistisizm (1961), Nasyonalizm (1961), Sosyalizm (1961), DoğuBatı Sentezi (1963), Sanat EdebiyatTenkid (1970), OsmanlıcaTürkçe Uydurmaca (1970), SosyalizmMarksizim Komünizm (1971), Dinİnkılâpİrtica (1971), KadınAşkAile (1973), YazarlarSanatçılar Meşhurlar (1976), EğitimGençlikÜniversite (1976), 20 Yüzyıl Avrupa ve Biz (1976) Ders Kitapları: Cumhuriyet Mekteplerine Ahali Alfabesi (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat (IIV, 1929), Yeni Talebe Mektupları (1930), Büyük Mektup Nümuneleri (1932), Türk Grameri (1941), Dil Bilgisi (1942), Fransız Grameri (1942), Türkçe İzahlı Fransız Grameri (1948) *
Doğum 1899İstanbul
Ölümü 15 Haziran 1961İstanbul
Meslek Gazeteci, roman yazarı
Peyami Safa, Türk gazeteci ve roman yazarı Çocukluk ve gençlik yılları epeyce sancılı geçti Bir dönem siyasetle de meşgul oldu Yazın hayatı boyunca muhtelif mecmualarda çalıştı, bu sürede Server Bedi takma ismini de kullandı Cingöz Recai isimli polisiye serisi bir döneme damga vurdu ve materyalist anlayışa karşı durdu Romanlarında psikolojik tahliller, hatalı batılılaşma ve DoğuBatı sentezi fazlaca yer edinir Romanlarının yanı sıra, fikri eserleri, polemikleri ve gazeteciliği ile de tanınır Türk edebiyatının etkili kalemleriyle şiddetli polemiklere girmiştir Entellektüel yapısıyla aşina Safa, çoğu alanda eser vermesi hasebiyle ''Ansiklopedik Yazar'' olarak anıldı Yazınsal mahsul vermede Ahmet Mithat Efendi ile yarışacak sayıda eser kaleme almıştır Safa'nın eserlerini varislerinden satın bölge Ötüken Yayınevi yayımlamaktadır ve yayınevi göre 1974 yılında adına 'Peyami Safa Roman Yarışması' düzenlenmiştir Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ve FatihHarbiye adlı eserleri günümüzde kitap listelerinde hala fazla satanlar listesinde üst sıralardadır
YAŞAMSAL
AİLE HAYATI
İsmi Tevfik Fikret göre konulan Peyami Safa, 2 Nisan 1899'da İstanbul Gedikpaşa'da doğdu Aslı Trabzonlu köklü bir aileye mensup olan şair İsmail Safa, annesi Server Bedia Hanım'dır Bir buçuk yaşındayken babası sürgünde bulunduğu Sivas'ta öldü ve ağabeyi İlhami ile birlikte annesi tarafından güç şartlarda yetiştirildi
EĞİTİM HAYATI
Ilk öğrenimine devam ederken sağ kolunda ortaya meydana çıkan kemik veremi yüzünden kendini çok minik yaşta doktorların , hasta bakıcıların ve hap kokularının aralarında buldu 1910'da başladığı Vefa İdadisi'ni bu rahatsızlık ve ailesinin geçimini sağlama zorlukları nedeniyle bırakmak zorunda kaldı Babasının yakın arkadaşlarından Abdullah Cevdet'in hediye ettiği Petit Larousse'u ezberleyerek başladığı Fransızca'sını ilerIetirken yazınsal eserlerin yanı sıra tıp , psikoloji ve felsefe kitaplarına ilgi duydu Tiyatro eğitimi edinmek için Darülbedayi imtihanlarına girdi, ama başarılı olmasına rağmen devam edemedi Savaş şartlarında geçim sıkıntısı artan annesinin yükünü hafifletmek için PostaTelgraf Nezareti'nde göreve başlatıldı Gerisinde 1917'de Boğaziçi'ndeki Rehberi İttihad Mektebi'ne muallim olarak girdi ve bir zaman Düyunı Umumiyye İdaresi'nde çalıştı
YAZIN YAŞAMI VE ÇALIŞMALARI
1918 yılında ağabeyi İlhami Safa'nın isteği üzerine öretmenlik mesleğini bırakarak ömrü boyunca sürdüreceği yazın hayatına başladı Fransızcadan çevirdiği Üç Kardeş isimli bir çocuk kitabını yayımladı daha sonra ağabey ile birlikte ''Yirminc61'i Asır' adlı akşam gazetesini çıkarmaya başladı Bu gazetede 'Asrın Hikayeleri' genel başlığı aşağıda kaleme aldığı öykülerle gazetecilik hayatına başladı İmzasını atmadan, ırk için yazmış olduğu bu öyküler alaka görünce Yahya Kemal, Ömer Seyfettin ve Faruk Nafiz gibi usta kalemler yazmaya devam etmesi konusunda yoğun mücadele gösterdi Tüm bu teşvikler sonucu öykülere imzasını atmaya başladı
Yirminci Asır'da başlayan gazetecilik hayatı Son Telgraf, Tanımlamai Efkar, Akşam, Cumhuriyet, Tarif, Tan, Ulus, Galibiyet, Milliyet, Son Havadis gibi gazetelerde sırasıyla ölümüne kadar sürdü193435 yılları arasında bir buçuk sene kadar süreyle Hafta dergisini çıkardı Arasında Yahya Kemal, Tanpınar, Nizamettin Nazif, Cahit Sıtkı ve Faruk Nafiz gibi usta kalemlerin bulunduğu bir ekiple 'Kültür Haftası' adlı haftalık dergi çıkarmaya başladı Sonrasında ise 1953'te başlayıp 196'a kadar süren 63 sayılık 'Türk Düşüncesi' dergisini yayımladı az daha her sayısı bir kitap hacmine sahip olan bu dergiyle Türk kültür hayatına kayda değer katkıda bulundu Bu çalışmaları sırasında Türk Dil Kurumu ve Türk Ocakları'nın etkin bir üyesi de olan Peyami Safa 1950 yılında CHP lisetesinden Bursa milletvekili adayı oldu fakat seçilemedi Zaten sonrasında ölümüne değin Halkçı Parti'yi destekledi
Okurlarından Nebahat Safa ile evli olan Peyami Safa oğlu 1961'de askerlik yapmış olduğu Erzincan'da ölünce dayanılmaz bir acıyla yüzleşti Oğlunun ölümünden 3 ay dek daha sonra da kendisi hayata gözlerini yumdu
ESERLERİ
Oyunu: Gün Doğuyor (1932)
Hikâyeleri: Hikâyeler (Halil Açıkgöz derledi, 1980)
Romanları: Gençliğimiz (1922), Yıldırım (1923), Sözde Kızlar (1923), Mahşer (1924), Bir Akşamdı (1924), Süngülerin Gölgesinde (1924), Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü (1925), Canan (1925), Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930), FatihHarbiye (1931), Atilla (1931), Bir Tereddüdün Romanı (1933), Matmazel Noralya'nın Koltuğu (1949), Yalnızız (1951), Biz Irk (1959)
Tahlil denemeleri: Türk İnkılâbına Bakışlar (1938), Büyük Avrupa Anketi (1938), Felsefî Bunalım (1939), Irk ve İnsan (1943), Mahutlar (1959), Mistisizm (1961), Nasyonalizm (1961), Sosyalizm (1961), DoğuBatı Sentezi (1963), Sanat EdebiyatTenkid (1970), OsmanlıcaTürkçe Uydurmaca (1970), SosyalizmMarksizim Komünizm (1971), Dinİnkılâpİrtica (1971), KadınAşkAile (1973), YazarlarSanatçılar Meşhurlar (1976), EğitimGençlikÜniversite (1976), 20 Yüzyıl Avrupa ve Biz (1976) Ders Kitapları: Cumhuriyet Mekteplerine Ahali Alfabesi (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat (IIV, 1929), Yeni Talebe Mektupları (1930), Büyük Mektup Nümuneleri (1932), Türk Grameri (1941), Dil Bilgisi (1942), Fransız Grameri (1942), Türkçe İzahlı Fransız Grameri (1948) *