iltasyazilim
FD Üye
Peygamber efendimizin sünnetleri
1 hayırlı işlerde sağı, bayağı işlerde solu uygulamak
2 yemekten önce ve sonradan elleri yıkamak
3 yemeğe besmele ile açmak, allah ’ın sonsuz ikram ve nimetlerini tefekkür ederek yemek yemek, sonunda da hamd etmek
4 yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek
5 yerde bir sofra bezinin üzerinde yemek yemek ihtiyaç olduğu takdirde masada da yenilebilir
6 yemeğe sofradakiler ile beraber açılmak
7 acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği vazgeçmek
8 tabağa eksik yemek koydurtup artık bırakmamak
9 sofrada sağ dizi dikip, sol dizi yere yatırmak
10 saf ipekli ve saf altın ümmeti muhammed ’in erkeklerine haram kılınmıştır
11 selamı yaymak selamlama, kelamdan önce gelir
12 eve girince birincil söz konut halkına selamlama belirlemek olmalıdır
13 selamla birlikte içtenlikle, tebessüm ederek musafahada bulunmak
14 musafaha ile birlikte, derin saygı, açık yüreklilik ve şefkate vesile olan kucaklaşmalar yapılabilir süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz değildir
15 musafahada önce eli uzatan çekmelidir biz çekersek buluşmadan memnuniyetsizlik manası çıkabilir
16 ilmiyle amil din adamları ile adaletli devlet başkanlarının eli öpülür, beşeri hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selamlama verilebilir, icabında eli de öpülebilir yeter oysa fitneye sebep olmasın
17 hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla ya da daha güzeliyle karşılık devretmek
18 eksik tebessüm etmek, gülünce kahkaha ile yok, tebessüm ederek gülümsemek mütebessim elde etmek
19 birçok zaman susmak, tefekkür etmek, gereklilik olunca konuşmak
20 tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak çok mühim şeyleri üç kez yinelenmek
21 konuşmaya allah ’ın adıyla açtırmak ve allah ’ın adıyla bitirmek
22 nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek bir adalet zarar olduğunda ve uhrevi meselelerde, allah ve din hakkı için hiddetlenmek
23 dürüst sözle şaka ve mizah yapmak
24 boş işler (malayani) ile iştigal etmemek
25 uyku için yatınca önce sağ tarafına uzanmak, sağ yanağını sağ avucunun içine kurmak ve o günün muhasebesini yapmak
26 yüzükoyun yatmamak
27 yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek ihlas, felak ve nas surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra tüm vücudunu sıvazlamak, bunu üç defa tekrar kötüleşmek
28 beyaz giymek
29 mest giymek
30 kundura giyerken önce sağdan açmak, çıkarırken de önce soldan hariç tutmak
31 takke ve sarıkla başı kapatıp namazı o kadar kılmak
32 soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak
33 üstünde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis yerlere girmemek
34 misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak misafir ve ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamalı
35 aksırınca sesi eksik yükseltip, “elhamdülillah aramak böyle diyene de “yerhamükellah çağırmak bize dediklerinde “yehdina ve yehdikümüllah diye cevap tahsis etmek bu üçe değin böyle mukabele biçiminde devam edebilir üç defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve karşılıklı olma gerekmez
36 esnemeyi olası olduğu değin sır olarak saklamak ağzı elle kapayarak gidermeye çaba etmek namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin, diğer hallerde ise sol elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur
37 davete icabet ve hediyeyi kabul etmek
38 kapıyı üç kere vurmak, yanıt verilmezse geri dönüp gitmek “kim o? diye sorulduğunda, “benim dememek, kendimizi açık bir şekilde tanıtmak, maksadımızı belirlemek kapının bütün aleyhinde durup içeriyi gözleme durumunda bulunmamak birazcık kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti görmekten içtinap etmek
39 ayakta bevletmemek tuvalette idrar saçıntısından, korunmak hadiste mezar azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği bildirilmiştir tuvalete gereklilik için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye karşısında dönük olmaması gerekir40 banyo yapılan yere bevletmemek çünkü vesvesenin birçok bundandır
41 insanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına, çeşme ve pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek hadiste, bunu yapanların lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir
42 kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik kullanmak buralardan ayrılan parçalar temizken ayrılmasına da uyarı etmeli ve cünüp iken buraları tıraş etmemelidir bu tür temizleme caiz olsa da sünnete uygun değildir
43 büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal kullanılmalı
44 mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak
diyanet işleri başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir hüküm mevcuttur: “misvaktan niyet dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki fena kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir bunu temin eden erek ağacından diğer fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar
45 kesin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle uyarlamak
46 cömertlik “cömert allah ’a yakın, cimri ise allah ’a uzaktır büyüklük kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır kim o dala tutunursa o dal onu cennete çeker
47 çok tefekkür etmek “tefekkür gafleti izale eder ölümü tefekkür etmek fani lezzetleri acılaştırır eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir
48 borçlanmalarda durumu yazıyla ya da bir şahitle tevsik etmek böyle bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır durumu net olarak tespit etmek lazımdır
49 bir yakını vefat eden müslüman kardeşini avunma ederek taziyede bulunmak “allah merhuma rahmet etsin şeklinde dua yapılır taziye ziyareti vasati üç gün içinde yapılır üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı hatırlatıp hüznü kazıp çıkarmak yerinde olmaz evinden cenaze meydana çıkan kimseler üzüntüden dolayı yemek hazırlayıp sofra kuramazlar bunun için vefalı komşular bir müddet bu eve yemek getirirler bu nedenle hüzünlerine ortak olduklarını sahiden göstermiş olurlar cenaze sahibi üç gün kendisine zahmetsizce erişilebilecek bir ortam hazırlar ve böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan ünlü olur
50 ölmüş kimseleri hayırla yad etmek
51 mevtanın peşinde yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak böyle yapmak kadere itiraz ve cenabı hakkın takdirini suçlamak olur hem bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur
52 sekerat halindeki hastalara “la ilahe illallah, muhammedün rasulullah biçiminde telkinde bulunmak hastanın dudaklarını pak ve ıslak bir bezle sulandırıp kurumamasını karşılamak vefat vaki olup son nefes verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir çenesinin açık kalmaması için şamata ve benzeri şeylerle başa bağlanır gözleri açık ise kapatılır
53 kabirleri ziyaret etmek gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile olur kabristanın kapısına yaklaşınca, mezar halkına el altından selam verilir “ey kabir sakinleri, esselamu aleyküm sizler bizden önce geldiniz, bizler de sizleri peşine düşüp takip edeceğiz size allah ’tan af ve mağfiret dileriz şeklinde selam açıklama edilebilir daha sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu tarafından yaklaşılır yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur kur ’lahza ve dualar okunabilir ziyaret esnasında mezarları çiğnemek mekruhtur şayet geçip gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye edilerek, geçilebilir kabir üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler ekilir kurumuş otlar ayıklanır
54 hasta akraba, dost ve arkadaşları gezmek onlara avuntu ve ümit atamak ziyareti uzun tutmamak hastanın hoşa gitmeyecek hallerini diğer yerde anlatmamak
55 sılai rahimde bulunmak “akrabayla alakayı kesen bir kimsenin bulunduğu meclise allah ’ın rahmeti inmez
56 zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye aleyhinde dönerek içmek
57 annebabaya boyun eğmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve hayır dualarını elde etmek
alıntıdır *
1 hayırlı işlerde sağı, bayağı işlerde solu uygulamak
2 yemekten önce ve sonradan elleri yıkamak
3 yemeğe besmele ile açmak, allah ’ın sonsuz ikram ve nimetlerini tefekkür ederek yemek yemek, sonunda da hamd etmek
4 yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek
5 yerde bir sofra bezinin üzerinde yemek yemek ihtiyaç olduğu takdirde masada da yenilebilir
6 yemeğe sofradakiler ile beraber açılmak
7 acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği vazgeçmek
8 tabağa eksik yemek koydurtup artık bırakmamak
9 sofrada sağ dizi dikip, sol dizi yere yatırmak
10 saf ipekli ve saf altın ümmeti muhammed ’in erkeklerine haram kılınmıştır
11 selamı yaymak selamlama, kelamdan önce gelir
12 eve girince birincil söz konut halkına selamlama belirlemek olmalıdır
13 selamla birlikte içtenlikle, tebessüm ederek musafahada bulunmak
14 musafaha ile birlikte, derin saygı, açık yüreklilik ve şefkate vesile olan kucaklaşmalar yapılabilir süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz değildir
15 musafahada önce eli uzatan çekmelidir biz çekersek buluşmadan memnuniyetsizlik manası çıkabilir
16 ilmiyle amil din adamları ile adaletli devlet başkanlarının eli öpülür, beşeri hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selamlama verilebilir, icabında eli de öpülebilir yeter oysa fitneye sebep olmasın
17 hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla ya da daha güzeliyle karşılık devretmek
18 eksik tebessüm etmek, gülünce kahkaha ile yok, tebessüm ederek gülümsemek mütebessim elde etmek
19 birçok zaman susmak, tefekkür etmek, gereklilik olunca konuşmak
20 tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak çok mühim şeyleri üç kez yinelenmek
21 konuşmaya allah ’ın adıyla açtırmak ve allah ’ın adıyla bitirmek
22 nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek bir adalet zarar olduğunda ve uhrevi meselelerde, allah ve din hakkı için hiddetlenmek
23 dürüst sözle şaka ve mizah yapmak
24 boş işler (malayani) ile iştigal etmemek
25 uyku için yatınca önce sağ tarafına uzanmak, sağ yanağını sağ avucunun içine kurmak ve o günün muhasebesini yapmak
26 yüzükoyun yatmamak
27 yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek ihlas, felak ve nas surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra tüm vücudunu sıvazlamak, bunu üç defa tekrar kötüleşmek
28 beyaz giymek
29 mest giymek
30 kundura giyerken önce sağdan açmak, çıkarırken de önce soldan hariç tutmak
31 takke ve sarıkla başı kapatıp namazı o kadar kılmak
32 soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak
33 üstünde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis yerlere girmemek
34 misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak misafir ve ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamalı
35 aksırınca sesi eksik yükseltip, “elhamdülillah aramak böyle diyene de “yerhamükellah çağırmak bize dediklerinde “yehdina ve yehdikümüllah diye cevap tahsis etmek bu üçe değin böyle mukabele biçiminde devam edebilir üç defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve karşılıklı olma gerekmez
36 esnemeyi olası olduğu değin sır olarak saklamak ağzı elle kapayarak gidermeye çaba etmek namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin, diğer hallerde ise sol elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur
37 davete icabet ve hediyeyi kabul etmek
38 kapıyı üç kere vurmak, yanıt verilmezse geri dönüp gitmek “kim o? diye sorulduğunda, “benim dememek, kendimizi açık bir şekilde tanıtmak, maksadımızı belirlemek kapının bütün aleyhinde durup içeriyi gözleme durumunda bulunmamak birazcık kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti görmekten içtinap etmek
39 ayakta bevletmemek tuvalette idrar saçıntısından, korunmak hadiste mezar azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği bildirilmiştir tuvalete gereklilik için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye karşısında dönük olmaması gerekir40 banyo yapılan yere bevletmemek çünkü vesvesenin birçok bundandır
41 insanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına, çeşme ve pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek hadiste, bunu yapanların lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir
42 kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik kullanmak buralardan ayrılan parçalar temizken ayrılmasına da uyarı etmeli ve cünüp iken buraları tıraş etmemelidir bu tür temizleme caiz olsa da sünnete uygun değildir
43 büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal kullanılmalı
44 mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak
diyanet işleri başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir hüküm mevcuttur: “misvaktan niyet dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki fena kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir bunu temin eden erek ağacından diğer fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar
45 kesin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle uyarlamak
46 cömertlik “cömert allah ’a yakın, cimri ise allah ’a uzaktır büyüklük kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır kim o dala tutunursa o dal onu cennete çeker
47 çok tefekkür etmek “tefekkür gafleti izale eder ölümü tefekkür etmek fani lezzetleri acılaştırır eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir
48 borçlanmalarda durumu yazıyla ya da bir şahitle tevsik etmek böyle bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır durumu net olarak tespit etmek lazımdır
49 bir yakını vefat eden müslüman kardeşini avunma ederek taziyede bulunmak “allah merhuma rahmet etsin şeklinde dua yapılır taziye ziyareti vasati üç gün içinde yapılır üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı hatırlatıp hüznü kazıp çıkarmak yerinde olmaz evinden cenaze meydana çıkan kimseler üzüntüden dolayı yemek hazırlayıp sofra kuramazlar bunun için vefalı komşular bir müddet bu eve yemek getirirler bu nedenle hüzünlerine ortak olduklarını sahiden göstermiş olurlar cenaze sahibi üç gün kendisine zahmetsizce erişilebilecek bir ortam hazırlar ve böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan ünlü olur
50 ölmüş kimseleri hayırla yad etmek
51 mevtanın peşinde yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak böyle yapmak kadere itiraz ve cenabı hakkın takdirini suçlamak olur hem bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur
52 sekerat halindeki hastalara “la ilahe illallah, muhammedün rasulullah biçiminde telkinde bulunmak hastanın dudaklarını pak ve ıslak bir bezle sulandırıp kurumamasını karşılamak vefat vaki olup son nefes verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir çenesinin açık kalmaması için şamata ve benzeri şeylerle başa bağlanır gözleri açık ise kapatılır
53 kabirleri ziyaret etmek gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile olur kabristanın kapısına yaklaşınca, mezar halkına el altından selam verilir “ey kabir sakinleri, esselamu aleyküm sizler bizden önce geldiniz, bizler de sizleri peşine düşüp takip edeceğiz size allah ’tan af ve mağfiret dileriz şeklinde selam açıklama edilebilir daha sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu tarafından yaklaşılır yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur kur ’lahza ve dualar okunabilir ziyaret esnasında mezarları çiğnemek mekruhtur şayet geçip gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye edilerek, geçilebilir kabir üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler ekilir kurumuş otlar ayıklanır
54 hasta akraba, dost ve arkadaşları gezmek onlara avuntu ve ümit atamak ziyareti uzun tutmamak hastanın hoşa gitmeyecek hallerini diğer yerde anlatmamak
55 sılai rahimde bulunmak “akrabayla alakayı kesen bir kimsenin bulunduğu meclise allah ’ın rahmeti inmez
56 zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye aleyhinde dönerek içmek
57 annebabaya boyun eğmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve hayır dualarını elde etmek
alıntıdır *