PEYGAMBER'DEN (s.a.v) ELLİBEŞ ALTIN ÖĞÜT(güncel)

PEYGAMBER'DEN (sav) ELLİBEŞ ALTIN ÖĞÜT ve ON NASİHAT


Değerli üstad Ahmed b Muhammed Tâhûn hadislerin tahricini çıkarıp şu kelimeleri de lutfetmiştir
Sunarken:
Allahû Teâla (cc) bizlere elçisi Muhammed (sav)'e Rabbinden getirip tebliğ ettiği şeylerde O'na uymayı, örnek alıp yolundan gitmeyi emretmiştir Peygamber (sav)'in sünneti sözlü ve fiili şekildedir ki bunlar dinin gayesini anlama ve tafsili hükümleri kavramada bizlere yol gösteren ışıktır Rasulullah (sav)'den sözlü ve fiili olarak sabit olan herşey Kur'an'da açık nas olarak zikredilmese dahi bizim için hüccettir Kur'an'da zikredilmediği halde bizim için delil olan hadislerden bir tanesi de Ebu Hureyre (ra)'nin rivayet ettiği şu hadistir: Bir erkek hanımı ile hanımının halasını, hanımı ile hanımının teyzesini bir nikahta birleştiremez
Sünnet Kur'an'da açık ifade edilmesede delil sayılır Allah? Teâla (cc) şöyle buyurmuştur: Rasul size hangi şeyi vermiş ise onu alınız, hangi şeyden de yasaklamış ise ondan geri durun (Haşr:7)
Bütün müslümanlara gereken şey peygamberlerinin sünnetine sarılmaları, öğrenmeleri ve müslümanlar arasında yaymak için gayret sarfetmeleridir Bu kitabın düşüncesi de bu yolda atılmış başarılı bir adımdır Zira kitaptaki hadisleri derleyen müellifAllah O'nun sevabını versinkitabı yayınlama hakkını bütün müslümanlara vermekle tüm tavsiyeleri toparlamayı ve kitaptaki nebevi tavsiye, öğüt ve yönlendirmelerdeki faideyi genelleştirmeyi uygun görmüştür Başarı Allah'tandır


Ahmet Muhammed Tâhûn
Başlarken:
Hamd Allah içindir Selam Allah'ın seçtiği kullarına ve seçtiği en değerli peygamber olan Efendimiz Muhammed (sav)'edir ki O'na Rabbinden: Biz Seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik(Enbiya:107), hükmü indirildiği gibi yine: Andolsun içinizden size öyle bir peygamber geldi ki sıkıntıya ugramanız O'na ağır gelir; size düşkün, mü'minlere şefkatli, merhametlidir(Tevbe:128), diye bildirmiştir
O ki söz ve fiillerinde bütün iyiliklere yol göstermiş, tüm kötülüklerden de uyarmıştır Allah'a çağıran, yolları aydınlatan nurdur
Elinizdeki şu Ellibeş Peygamber Tavsiyeleri'ni kardeşimiz Ustad Hamza Muhammed Sâlih Ucâc hadis kitaplarından seçip derlemiştir ki böylece mü'minlere bir hatırlatma olsun, onlara hediye yerine geçsin Allah ona yaptığı hizmetin karşılığını versin Her kişi ameline göre karşılık alır Eğer hayır ise hayırla, şer ise şerle karşılık görür
Siz ey mü'minler Rabbinizden gönderilen kitabı okuyun ve düşünüp inceleyiniz Zira size Enam Suresinde on, İsra Suresinde oniki tavsiyede bulunulduğu gibi daha pek çok yerde Kur'an'dan sizlere tavsiyeler mevcuttur Yine sizler Rasulullah (sav)'in de tavsiyelerini okuyun, inceleyin ve onlara sımsıkı yapışınız Kim Rasulun yoluna sarılırsa büyük kurtuluşa erer Kim de yüz çevirirse apaçık zarara girer
Rasul size hangi şeyi vermişse onu alınız, hangişeyden de yasaklamışsa ondan geri durunuz (Haşr:7)
Allah bizi ve sizi, Rablerinden haklarında güzellikler geçipte lutfuyla cennete girdirilen kullardan olmanız için, söz dinleyen ve sözlerin en güzeline uyanlardan kılsın Selam bütün peygamberlere olsun Hamd de alemlerin rabbi Allah'adır
Medinei Münevvere
Rabbinin Rahmetini Uman
Ahmet Abdu'l Cevvâd
öNSöZ
Hamd alemlerin rabbi Allah'adır Salat ve selam peygamberlerin en değerlisi Efendimiz Muhammed (sav)'e, O'nun ailesine ve arkadaşlarınadır
Ben hadis kitaplarında Efendimiz'in bazı sahabelere tavsiyelerini okumuştum İstedim ki bunlardan bir kısmını küçük bir kitapçıkta toplayayım Bu nedenle ellibeş tavsiyeyi şu kitaplardan faydalanarak seçtim Sahihi Buhari, Sahihi Müslim, Süneni ebi Davud, Süneni Tirmizi, EtTerğib ve'tTerhib, Riyazu'sSalihin, Kitabû'tTac, Teysirû'lVusûl
Bu tavsiyeler her ne kadar bazı sahabelere söylenmiş olsada, bütün müslümanlara da hitap eder Bunlar Allah'a ihlasla bir kul olmaya, şirkten arınmaya yöneltir Kelimeyi Tevhid ve Allah'a secde etmenin fazileti, namaz, oruç ve geceleri ihya etmenin fazileti, ilim tahsili, sadaka vermek ve Allahı tesbih etmenin faziletlerini açıklar Anne ve babaya itaate, güzel ahlaka, akraba ziyaretine, komşularla iyi geçinmeye, yemek yedirme ve fakirleri sevme gibi daha pek çok ameli salihaya da teşvik eder
Aynı manadaki bazı hadisleri de faidesinden dolayı fazladan olarak zikrettim Allah'tan amelimizin tamamının salih ve kabul olunmasını, bu amelleri kendi rızasına halis kılmasını diler, bu tavsiyelerde gelen şeylerden bizleri faydalandırmasını, onlarla amel etmeyi nasip etmesini isteriz Doğru yola götürecek olan Allah'tır Allah, Efendimiz Muhammed(sav) ve O'nun ailesine, arkadaşlarına salat ve selam etsin
Medinei Münevvere
Hamza Muhammed Sâlih Ucâc







BİRİNCİ TAVSİYE
KELİMEİ TEVHİD'İN FAZİLETİ

Ebu Hureyre (ra) tarafından şöyle rivayet edilmiştiredim ki: Ya Rasulallah, kıyamet günü şefaatinle insanların en mutlusu olan kimdir? Rasulallah (sav) şöyle buyurdu: Ey Ebu Hureyre, senin hadise olan düşkünlüğünden dolayı senden önce hiçbir kimsenin bu hadisten sormayacağını tahmin etmiştim Kıyamet günü şefaatimle insanların en mutlusu olan; ihlasla, kalbi veya gönlü ile LA İLAHE İLLALLAH, diyen kimsedir (Buhari)
Ubade Bin Samit (ra)'dan Rasulullah (sav)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: Kim tek olan Allah'tan başka ilah olmadığına, O'nun ortağının bulunmadığına, Muhammed'in kulu ve elçisi olduğuna, İsa'nın Allah'ın kulu ve eliçisi olup Meryem'e kendisinden gönderdiği ruhu olan kelimesi olduğuna, cennet ve cehennemin hak olduğuna şahadet ederse Allah onun üzerinde bulunduğu amele göre cennete koyar (Buhari, Müslim, Tirmizi) Cennetin sekiz kapısından hangisinden isterseilavesi de mevcuttur
Müslim'in diğer rivayeti ise şu şekildedir:Kim Allah'tan başka ilah olmadığına, Muhammed'in de Allah'ın elçisi olduğuna şehadet ederse, Allah ona cehennemi haram kılar

İKİNCİ TAVSİYE
TEVHİD ÜZERİNE GENEL TAVSİYELER

İbni Abbas (ra)'den rivayet edilmiştir: Bir gün Hz Peygamber (sav) terkisinde idim Bana dedi ki: Ey evlat! Ben sana bir takım kelimeler öğretiyorum; Allah'ı gözet ki O da seni gözetsin Allah'ı gözet ki karşında bulasın Bir şey istediğinde Allah'tan iste Yardım talebinde bulunduğunda Allah'tan yardım iste Şunu bil ki, bütün halk sana fayda vermek üzere birleşseler, ancak Allah'ın sana takdir ettiği kadar fayda verebilirler ve eğer bütün halk sana zarar vermek için birleşseler ancak sana Allah'ın takdir ettiği kadar zarar verebilirler Kalemler kaldırıldı, sahifeler kurudu(Tirmizi, Müsned)
Tirmizi'nin dışındaki bir rivayette ise şöyle buyurmuştur:Allah'ı gözet ki önünde bulasın, Allah'ı rahatlıkta tanı ki O da seni sıkıntıda tanısın Şunu bil ki başına gelmeyecek olan şeyin, sana isabet edeceği de yoktur ve senin başına gelecek olanın da gelmemesi yoktur Bil ki yardım ve zafer sabretmekle olur Sevinç üzüntü ile beraberdir Sıkıntı ve güçlük te kolaylıkla beraber olur

ÜÇÜNCÜ TAVSİYE
İLİM TAHSİL ETMENİN FAZİLETİ

Kubeysa b ElMuhârik (ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir: Rasulullah (sav)'in yanına gelmiştim Bana:
Ey Kubeysa seni buraya getiren nedir?, dedi
Ben de:
Yaşım ilerledi, kemiğim inceldi, sana geldim ki bana Allah'ın kendisiyle faydalandıracağı şeyleri öğretesin, dedim Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
Ey Kubeysa bir taşa, bir ağaca, bir toprak yığınına uğrasan sana mutlaka istiğfar eder Ey Kubeysa sabah namazını kılınca üç defa:Sübhanellahi'lAzim ve bihamdihide Körlükten, cüzzamdan ve felçten kurtulursun Ey Kubeysa şöyle dua et:Allahümme inni Es'eluke mimma indeke ve efid aleyye min rahmetike ve enzil aleyye min berekatikeğ Ey Allah'ım ben senin yanındakilerden isterim, bana lutfundan gönder, bana rahmetini yay, bereketinden üzerime indir (Müsned)
İşte bu değerli tavsiye ilim tahsili yapanın değerine delâlet eder
Ebu'dDerdâ (ra) tarafından rivayet edilen hadiste ise şöyle buyrulur:Kim ilim elde edeceği bir yola girerse Allah'ta ona cennete giden yolu kolaylaştırır ilim talibine yaptığı şeyden hoşnud olduklarından dolayı kanatlarını korlar Alime gökte ve yerde olanlar hatta sudaki balıklar istiğfar getirip onun için Allah'tan bağışlama dilerler Alimin Abid'e olan üstünlüğü dolunayın diğer yıldızlara olan üstünlüğü gibidir Şüphesiz alimler peygamberlerin varisleridir Muhakkak ki peygamberler ne bir dinar ne de bir dirhem miras bırakmazlar Ama onlar ancak ilmi miras bırakırlar Kim de onu alırsa büyük bir pay almış olur (Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mace, İbni Hibban, Beyhaki)
Yine bu hususta Safvan b Assâl elMurâd? (ra)'dan rivayet edilen hadiste şöyle anlatıreygamber(sav)'in yanına gelmiştim O mescidde kırmızı hırkaya yaslanmıştı
Ya Resûli Ekrem (sav) ben ilim istemek için geldim, dedim Bunun üzerine şöyle buyurdu:
İlim talibine merhaba, muhakkak ki ilim talibine melekler kanatlarını gerer, sonra da istediği şeye karşı sevgi ve muhabbetlerinden birbirine girerek dünya semasına ulaşırlar (Müsned, Taberani, İbni Hibban, Hakim)

DÖRDÜNCÜ TAVSİYE
ZORDA KALANA YARDIM ETMEK

Abdullah b Ömer(ra) tarafından Efendimiz(sav)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmişti:Müslüman müslümanın kardeşidir Ona zulmetmez, onu (başkasına da bırakıp) teslim etmez Kim karedeşinin bir hacetinde bulunursa Allah'ta onun hacetinde bulunur Kim bir müslümanı üzüntüsünden rahatlatırsa Allah'ta onu kıyamet günü üzüntülerinden rahatlatır Kim müslümanı örterse Allah'ta onu kıyamet günü örter (Buhari, Müslim)
Bu hususta Ebu Hureyre (ra) tarafından da Hz Peygamber(sav)'den şu hadis rivayet edilmiştir: Kim bir mü'mine dünya üzüntülerinden bir üzüntüden dolayı nefes aldırırsa, Allah'ta ona kıyamet günü üzüntülerinden bir üzüntüden dolayı nefes aldırır Kim sıkıntıda olana kolaylık sağlarsa Allah'ta ona dünya ve ahirette kolaylık sağlar Kim bir müslümanı örterse Allah'ta onu dünya ve ahirette örter Kul kardeşinin yardımında olduğu müddetçe Allah'ta o kulun yardımında olur Kim ilim talep edeceği bir yola girerse Allah'ta ona bununla cenneti kolaylaştırır Hiçbir topluluk yoktur ki, Allah'ın evlerinden bir evde Allah'ın kitabını okumak ve aralarında inceleyip araştırmak üzere toplansında üzerlerine sekine inmesin, rahmet onları kaplamasın, melekler onları kuşatmasın, Allah onları yanında bulunanlara anlatmasın Kimi ameli geride kor ise onu soyu (öne geçirmek için) süratlendiremez (Müslim)

BEŞİNCİ TAVSİYE
ALLAH İÇİN SECDE ETMENİN FAZİLETİ

Ma'dân b Ebi Talha (ra) anlatır: Rasulullah(sav)'in Mevlası Sevban ile karşılaştım ve ona şöyle dedim:
Bana işlediğimde Allah'ın beni cennete koyacağı bir amel söyle veya diğer bir rivayete göre;
(Allah'a en sevimli olan ameli) Bunun üzerine bir müddet sustu, sonra ben tekrar sordum, yine sustu, sonra üçüncü defa sordum şöyle dedi:
Ben bu konu hakkında Rasulullah (sav)'e sordum O da bana:Çok secde etmeye bak Çünki Allah için yaptığın her secde ile Allah seni bir derece yükseltir, senden bir hatayı da siler (Müslim, Tirmizi, Nesei, İbni Mace)
Ubâde b esSâmit (ra)'ın Rasulullah(sav)'ı şöyle derken işittiği rivayet edilmiştir:Allah için secde yapan hiçbir kul yoktur ki, Allah ona bu secde ile bir hasene(sevap) yazıp ondan da bir seyyieyi(günahı) silmesin ve onu secde ile bir derece yükseltmesin Bu sebeple secdeyi çok yapınız (İbni Mace)
Yine bu hususta Huzeyfe(ra)'ın Efendimiz'in şöyle dediği rivayet edilirAllah'ın, kendisini yüzünü yere koymuş secde eder halde iken kulunu gördüğü halden Allah'a daha sevimli gelebilecek kulun hiçbir hali yoktur (Taberani elEvsat'ta zikreder)









ALTINCI TAVSİYE
SADAKANIN FAZİLETİ

Ka'b b Ucre (ra)'dan Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
Ey Ka'b b Ucre haram kazançla beslenip büyüyen ne kan ne de et cennete giremez, cehennem ona daha uygundur
Ey Ka'b b Ucre insanlar sabahleyin iki şekilde çıkarlar;(Birisi vardır ki) nefsinin esaret zincirini çözerek çıkan bu sebeple de onu azat edendir, (diğeri) ise onu bağlıyarak çıkar
Ey Ka'b b Ucre; namaz yakınlıktır, oruç da zırhtır, sadaka ise tıpkı kırağının parlak taştan akıp gittiği gibi hataları söndürür (İbni Hibban)
Muâz b Cebel(ra) şöyle anlatıreygamber(sav) ile beraber bir seferde idik (Sonra Muaz(ra) hadisi anlatır, hadisin bir bölümü de şöyledirPeygamber (sav) dedi ki:
Ey Muaz sana hayır kapılarını göstereyim mi? Ben de:
Evet göster Ya Rasulullah, dedim Rasulullah şöyle buyurdu:
Oruç zırhtır, sadaka ise suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları söndürür (Tirmizi)
Şüphesiz sadaka sahibinden kabirlerin ateşini söndürür Ancak ve ancak mü'min Kıyamet Günü sadakasının gölgesinde gölgelenir (Taberani, Beyhaki)
Meymune b Sa'd(ra) şöyle anlatır:Ya Rasulellah bize sadakanın durumunu açıkla dedim, şöyle buyurdu: Şüpesiz sadaka Allah rızası için olupta sevabı da Allah'tan bekleyen için ateşten onu perdeleyip engel olur (Taberani)

YEDİNCİ TAVSİYE
iKİ REKAT KUŞLUK NAMAZI İLE HER AYDAN ÜÇGÜN ORUÇ TUTMANIN FAZİLETİ Ebu Hureyre (ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Benim dostum (sav) bana her aydan üçgün oruç tutmamı, iki rekat kuşluk namazı kılmamı yatmadan öncede vitir namazını kılmamı tavsiye etti (Buhari, Müslim, Tirmizi, Ebu Davud, Nesei)
İbnu Huzeyme'nin kitabında ise şu lafızla rivayet edilmiştir:Benim dostum (sav) terk etmediğim üç şeyi tavsiye etti; vitir namazını kılmadan uyumamamı, iki rekat kuşluk namazını bırakmamamı, çünki kuşluk namazı Allah'a yönelenlerin namazıdır, her aydan da üçgün oruç tutmamı
Abdullah b Amr b elås (ra) Rasulullah (sav)'ın şöyle buyurduğunu söylemiştir:Her aydan üçgün oruç tutmak bütün sene oruç tutmaktır (Buhari, Müslim)
Ebu Zer(ra)'dan Efendimiz(sav)'in şöyle dediği rivayet edilmiştir:Sabaha çıkan sizin her bir ekleminden dolayı bir sadaka vardır;şu var ki her bir tesbih bir sadakadır Her bir tahmid bir sadakadır, her bir tekbir bir sadakadır İyiliği emretmek bir sadakadır Kötülükten alıkoymak bir sadakadır Kuşluk vakti kılınan iki rekat namaz da bunu karşılar (Müslim)
Yine Ebu Zer (ra) şöyle dediği rivayet edilmiştir:Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:Kim her aydan üçgün oruç tutarsa bu bir yıl oruç tutma demektir Allah Taala da Kitab'ında bu hükmü tasdik için şöyle buyurmuştur:Kim bir hasene getirirse ona on misli vardır (En'am:160) Bu nedenle birgün on güne tekabül eder (Tirmizi, Nesei, İbni Mace, Müsned, İbni Huzeyme)
Abdullah b Amr (ra)'dan şu hadis rivayet olunur ki:Bir adam Rasulullah(sav)'a oruç hakkında soru sormuştu O da şöyle buyurdu:Her ayın onüçüncü, ondördüncü ve onbeşinci gününde üçgün oruç tutmaya bak (Taberani, elEvsat'ta rivayet eder)
Cerir(ra) da Rasulullah (sav)'den şu hadisi rivayet etmiştir:Her aydan üçgün oruç tutmak bir sene oruç tutmaktır Her ayın onüçü, ondördü ve onbeşinin sabahı Eyyamu'lBiyd'dir (Nesei, Beyhaki)

TESBİH NAMAZI

Tabiinden İkrime, İbni Abbas(ra)'dan şu hadisi rivayet eder:Rasulullah(sav) şöyle dedi:
Ey Abdulmuttalib oğlu Abbas, Ey amcacığım Abbas, sana bir şey vereyim mi? Sana bir şey ağışlayayım mı?Sana bir şey hediye edeyim mi? Sana on tane günahlar dan bağışlatıcı haslet bildireyimmi ? bunu yaptığında Allah senin, önceki ve sonraki, eski ve yeni olan, gerek bilerek gerekse hata olarak yaptığın, gerek küçük gerek büyükgizli ve açık on tane özelliği bağışlar ;dört rekat namaz kılarsın, her rekatında Fatiha Suresini okursun, İlk rekatın kıraatını bitirdikten sonra ayakta iken Subhanellahi velHamdülillahi ve la ilahe illallahü vellahü ekberdiye onbeş defa söylersin, sonra rukuya varırsın, rukuda iken yine bu duayı on defa söylersin, sonra başını rukudankaldırır on defa daha söylersin, sonra secdeye varırsın ve secdede iken de on defa söylersin, sonra başını secdeden kaldırır yine on defa söylersin, sonra secde eder yine on defa söylersin, sonra başını kaldırırsın yine on defa söylersin Tüm bunlar bir rekatta yetmişbeş tanedir Bunları dört rekatta da yaparsın Eğer bunu her günde bir defa kılmaya gücün yeterse yap Eğer gücün yetmezse her cumada bir defa yap Eğer yapamazsan her ayda bir defa yap Eğer yapamaz isen her senede bir defa yap Eğer yapamaz isen ömründe bir defa yap (Ebu Davud, İbni Mace, İbni Huzeyme) (1)

DOKUZUNCU TAVSİYE
ALLAH'TAN BAÚIŞLAMA VE AFİYET DİLEYİNİZ

Ebu'lFadl elAbbas b Abdi'lMuttalib(ra) şöyle demiştir:Ya Rasulallah bana Allah'tan isteyeceğim birşey öğretdedim, şöyle buyurdu:Allah'tan afiyet isteyiniz Birkaç gün durdum, tekrar:Ya Rasulellah bana Allah'tan isteyeceğim birşey öğretdedim Bana şöyle buyurdu:Ey Abbas, Ey Rasulullah'ın amcası Allah'tan dünya ve ahirette afiyet isteyiniz (Tirmizi)
Şimdi biz burada Rasulullah(sav)'den rivayet edilen ve Ashab'ına öğrettiği bazı duaları getireceğiz
İbni Ömer (ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Rasulullah(sav) Ashab'ına şu kelimelerle dua etmeden meclisinden nadiren kalkardı:Allah'ım bizimle sana karşı olan isyanların arasında engel olacak korkundan, bizi cennetine ulaştıracak taatından ve bize dünya musibetlerini kolaylaştıracağın yakin (sarsılmaz iman)'den bizlere taksimet Yaşattığın müddetçe bizleri, kulaklarımızdan, gözlerimizden ve kuvvetlerimizden yararlandır Bunları ölümümüze kadar kalıcı kıl öcümüzü yalnız bize zulmedenlere karşı kıl Bize karşı düşmanlık edenlere bizlere zafer nasibeyle Musibetimizi dinimiz üzerine kılma, dünyayı en büyük kaygımız ve ilmimizin ulaşabileceği yerde kılma Bizim üzerimize merhamet etmeyenleri de musallat etme (Tirmizi)

(1) Tesbih namazı diye isimlendirilen bu namazın görüldüğü gibi fazileti büyüktür Ey müslüman kardeşim gücün yettiğince buna önem ver Allah bizi ve seni hayırda muvaffak kılsın Bazı alimler tesbih namazı hadisinin rivayet tariklerini zayıf görmüştür İbni Abbas hadisi hasen hadis şartlarına yakındır Ancak rivayet zincirindeki tek ravinin çokluğundan ve diğer namazlara şekil itibariiyle ayrıcalık arzetmesi nedeniyle şaz'dır İbni Teymiye bu hadisi zayıf görmüştür İmam Zehebi ise bu konuda durmuş bir şey söylememiştir Ebu Mensur edDeylemi Müsnedü'lFirdefs'te:Tesbih namazı isnat yönüyle en sıhatli ve en meşhur namazdırdemiştir Beyhaki ise:Abdullah b Mübarek bu namazı kılardı Salih insanlar bunu birbirlerine aktarırlardıdemiştir Abdullah b Mübarek'ten önce yaşamış olan Abdülaziz b Ebi Davud:Kim cenneti istiyorsa tesbih namazına devam etsindemiştir Şafilerden Ebu Hamid, ElCüveyni, ElGazali ve diğerleri bu namazın müstehab olduğunu belirtirler

Ebu Hureyre (ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Kim Allah Taala'nın, şiddet ve üzüntü anlarında duasını kabul etmesini istiyorsa rahatlık anında da duayı çok yapsın (Tirmizi)
Abdullah b Mesud(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet eder:Ey Allah'ım ben senden hidayet, takva, iffet ve zenginliği isterim (Müslim)
Târık b eşyem elEşcâi(ra) şöyle demiştir:Bir adam müslüman olduğunda Peygamber (sav) ona namazı kılmayı öğretir sonra da şu kelimelerle dua etmesini emrederdi;Allah'ım beni bağışla, bana merhamet et, beni hidayete eriştir, bana afiyet ver ve beni rızıklandır (Müslim)
Yine Müslim'in diğer bir rivayetinde Hz Târık(ra) Peygamber(sav)'den şunu işitmiştir ki:Bir adam O'na gelip şöyle demiştir:
Ya Rasulellah Rabbimden birşey istediğimde nasıl diyeyim? O da şöyle buyurdu:
Şöyle de; Allah'ım beni bağışla, bana merhamet et, bana afiyet ver ve beni rızıklandır İşte tüm bunlar sana dünya ve ahiretini toplar
Ebu Hureyre(ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Rasulullah (sav) şöyle dedi:Allah'ım üzerinde bulunduğum işimin(hatalardan) koruyucusu olan dinimi benim için islah et İçerisinde geçimim olan dünyamı da benim için islah et İçerisinde son mercim, dönüşüm olan ahiretimi de benim için islah et Benim için bütün iyiliklerde hayatı artır ölümü de bana her türlü şer ve kötülükten rahat kıl (Müslim)
Ebu İmame (ra) şöyle demiştir:Rasulullah(sav) öyle bir dua etti ki biz ondan hiçbir şeyi ezberleyip muhafaza edemedik Bunun üzerine de:
Ya Rasulellah Sen pek çok dua ettin ki biz onlardan birşey ezberliyemedik, dedik Şöyle buyurdu:
Size tüm bunları toplayan şeyi göstereyim mi? Şöyle dersin:Allah'ım Peygamberin Muhammed (sav)'in Senden istetiklerinin hayırlı olanlarından Senden isterim Peygamberin Muhammed(sav)'in Sana sığındığı şeyin şerli olanlarından da Sana sığınırız Sen ki kendisinden yardım talebedilesin Sonuç Sanadır Allah'tan başka hiçbir kuvvet ve engel yoktur (Tirmizi)

ONUNCU TAVSİYE
ORUÇ TUTMANIN FAZİLETİ

Ebu Umare (ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Ya Rasulellah bana bir amel emret, dedim Şöyle buyurdu:
Oruç tutmaya bak Şu bir gerçektir ki onun yerine geçecek birşey yoktur
Ya Rasulellah bana bir amel emret dedim, şöyle buyurdu:
Oruç tutmaya bak Şu bir gerçektir ki onun yerine geçecek birşey yoktur
Ya Rasulellah bana bir amel emret dedim, şöyle buyurdu:
Oruç tutmaya bak Şu bir gerçektir ki onun bir benzeri yoktur (İbni Huzeyme, Nesei)
Nesei'nin rivayeti şu lafızladır:Rasulullah bana Allah'ın kendisi ile beni faydalandıracağı bir iş emret, şöyle buyurdu:Oruç tutmaya bak Şu bir gerçektir ki onun bir benzeri yoktur
Diğer bir rivayet ise şöyledir:Ya Rasulellah bana kendisi ile cennete gireceğim bir amel göster, dedim Şöyle buyurdu:Oruç tutmaya bak Şu bir gerçektir ki onun bir benzeri yoktur Ravi sözüne şöyle devam etmiştir:Onlara misafir gelmesi hariç, Ebu Umame(ra)'ın evinde gündüz duman görünmezdi (İbni Hibban)
Şu hadisi de iyi düşünmemiz gerekir
Ebu Said (ra)'ın Rasulullah (sav)'in şöyle dediği rivayet edilmiştir:Allah yolunda bir gün oruç tutan bir kul olmasın ki Allah bu yüzden dolayı onun yüzünü cehennemden yetmiş yıl uzaklaştırmasın (Buhari, Tirmizi, Müslim, Nesei)
ON BİRİNCİ TAVSİYE
ALLAH'a TEVBE ETMENİN FAZİLETİ

Ağarr b Yesar elMüzeni(ra) Rasulullah (sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Ey insanlar, Allah'a tevbe ediniz, O'ndan bağışlama dileyiniz Ben bile günde yüz defa tevbe ediyorum (Müslim)
Ebu Hureyre(ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Rasulullah(sav)'i şöyle derken işittim:Allah'a yemin olsun ki ben günde yetmişten fazla Allah'tan bağışlanma dileyip, O'na tevbe ediyorum (Buhari)
Efendimiz(sav)'in hizmetkarı Ebu Hamza Enes b Malik elEnsari(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Allah kulunun tevbesine, sizden birinizin çölde devesini kaybettiği haldeyken devesini bulmasından daha çok sevinir (Buhari, Müslim)
Müslim'in rivayeti ise şöyledir:Allah, kulunun kendisine tevbe ettiği sırada onun tevbesine sizden birinizin şu haldeki durumundan da çok sevinçlidir ki sizden biriniz çöl bir arazide bineğinde iken, bineği üzerinde yiyeceği ve içeceği olduğu halde birden kaybolur, o da buna üzülüp bir ağaca gelip bineğine üzgün bir halde iken ağacın gölgesinde uzanmış olduğu sırada birden onu yanında ayakta durur bulur, yularından tutar, sonra da sevincinin şiddetinden dolayı:Allah'ım sen benim kulumsun ben de senin rabbinimdeyipte hata eder
Ebu Musa Abdullah b Kays elEşari(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Allah Taala gündüz günah işleyenin tevbe etmesi için gece elini açar Gece günah işleyenin tevbe etmesi için de güneşin batışından doğuşuna kadar gece elini açar (Müslim)

ON İKİNCİ TAVSİYE
İSLAM ESASLARI

Muaz b Cebel(ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Rasulullah(sav) ile beraber bir seferde idim Bir gün yakınında bulundum Beraber yürürken:
Ya Rasulellah beni cennete koyan, cehennemden de uzaklaştıran bir amel bildir, dedim Şöyle buyurdu:
Sen gerçekten büyük bir şeyden sordun Ama bu Allah'ın kendisine kolaylaştırdığı kimseye mutlaka kolay gelir Allah'a O'na ortak koşmadan kulluk edersin, namazı dosdoğru kılarsın, zekatı verirsin, Ramazan orucunu tutarsın, Kabe'i de haccedersin
Sonra şöyle buyurdu:Sana hayır kapılarını göstereyim mi? Ben de:
Evet Ya Rasulellah , dedim Şöyle buyurdu:Oruç zırhtır, sadata suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları söndürür Kişinin gecenin ortasında kıldığı namazdır Sonra da şu ayeti okudu:Yanları yataklardan uzak durur(az uyurlar), Rablerine ümit ve korku iledua ederlerve kendilerine verdiğimiz rızıklardan harcarlar (Secde:16) Sonra şöyle buyurdu:İşin başını, temel direğini, en üst noktasını bildireyim mi? Ben de:Evet bildir, Ya Rasulullahdedim Şöyle buyurdu:İşin başı İslam'dır, temel direği namaz, en üst noktası da Cihat'tır Sonra şöyle buyurdu:Bunların hepsini tutanı bildireyim mi? Ben de:Evet bildir Ya Rasulellahdedim Dilini işaret etti ve:Şunu tutmandırbuyurdu Ben dedim ki:Ya Rasulellah biz konuştuklarımızdan sorguya çekilecekmiyiz Şöyle buyurdu:Hay Allah hayrını versin, insanlar dillerinin ekip biçtiğinden başka yüzüstü cehenneme sürülürler mi? (Tirmizi, Nesei, İbni Mace, Müsned)

ONÜÇÜNCÜ TAVSİYE
ANNE BABAYA İYİ DAVRANMAK

Ebu Hureyre(ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Bir adam Rasulullah(sav)'e geldi ve şöyle dedi:
Ya Rasulellah benim güzel muamele etmeme insanlardan en çok kim hak sahibidir? Şöyle buyurdu:
Annendir
Sonra kimdir?, dedi
Annendir, buyurdu
Sonra kimdir?, dedi
Annendir, buyurdu
Sonra kimdir?, dedi
Babandır, buyurdu (Buhari, Müslim)
Ebu Hureyre(ra)'dan gelen bir diğer rivayette lafız şöyledir:Ya Rasulellah güzel muameleye en çok hak sahibi olan kimdir? Şöyle buyurdu:Annendir, sonra yine annendir, sonra yine annendir, sonra da babandır, sonra da sana yakın olanlardır (Müslim)
Yine Ebu Hureyre(ra)'dan Hz Peygamber(sav)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:Yaşlandıkları sırada anne ve babasına, bunların birisine yahut her ikisine erişipte sonra da cennete giremeyen kişinin burnu sürtülsün, sonra yine burnu sürtülsün, sonra yine burnu sürtülsün (Müslim)

ONDÖRDÜNCÜ TAVSİYE
NAMAZA DEVAM ETMEK

Abdullah b ömer (ra) Hz Peygamber(sav)'in bir gün namazı andığı ve şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Kim namaza devam ederse onun için namaz Kıyamet Günü'nde kurtuluş, burhan ve nur olur Kim de devam etmez ise onun ne kurtuluşu, ne burhanı ve ne de nuru olur Kıyamet Günü de Karun, Firavn, Haman ve Ubey b Halef ile beraber olur (Müsned)
Enes (ra) şöyle demiştir:Namaz Hz Peygamber(sav)'e Miraç Gecesi'nde elli vakit olarak farz kılınmış, sonra da beş vakte kadar indirilmiştir Sonra da şöyle nida edilmiştir:Ey Muhammed şu bir gerçektir ki katımda söz değiştirilemez Sana bu beş vakitle elli vakit sevabı vardır (Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesei, İbni Mace)
Ebu Katâde kanalı ile Hz Peygamber(sav)'in şöyle dediği rivayet edilmiştir:Allah şöyle buyurdu:Ben ümmetine beş vakit namaz farz kıldım ve kendi katımda da şu sözü verdim ki kim bu beş vakit namazı vaktinde riayet ederek gelirse onu cennete koyarım Kim de buna riayet etmez ise benim katında onun için bir söz yoktur (Ebu Davud)
Ebu Hureyre(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:Ne dersiniz Sizin birinizin kapısında bir nehir olsa da ondan her gün beş defa yıkansa onun kirinden birşey kalır mı? Oradakiler:Hayır onun kirinden birşey kalmaz dediler Rasulullah da şöyle buyurdu:İşte beş vakit namaz da böyledir Allah onlarla hataları yokedip siler (Buhari, Müslim, Tirmiz, İbni Mace, Nesei)
Amr b Said anlatır:Hz Osman(ra)'ın yanında idim Abdest almak için su istedi ve şöyle dedi:Rasulullah(sav)'i şöyle derken işittim:Hiçbir müslüman kişi yoktur ki ona farz namazın vakti gelirde namazın abdestini, huşuunu, rukusunu, güzelce yapsında, namazdan önceki büyük günah işlemediği haldeki diğer günahlarını örtmesin Bu durum her zaman için de böyledir (Müslim)
Osman b Affan(ra) Rasulullah(sav)'i şöyle derken işittiğini rivayet etmiştir:Kim cemaatle yatsı namazını kılarsa o sanki gecenin yarısını ihya etmiş gibidir Kim de cemaatle sabah namazını kılarsa o sanki gecenin tümünü ihya etmiş gibidir (Müslim)
Ebu Musa (ra) Rasulullah(sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Kim sabah ve ikindi namazını kılarsa cennete girer (Buhari, Müslim)

ONBEŞİNCİ TAVSİYE
GÜZEL AHLAK

Ebu Derdâa (ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Kıyamet Günü kulun mizan terazisinde güzel ahlaktan daha ağır gelen bir şey yoktur Şüphesiz Allah çirkin işler yapan ve kötü söz söyleyene kızar (Ebu Davud, Tirmizi)
Ebu Hüreyre(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Mü'minlerin iman bakımından en olgunu ahlakça en güzel olanıdır Sizin en hayırlınız ailesine hayırlı olanınızdır (Ebu Davud, Tirmizi)
Câbir (ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Şüphesiz Kıyamet Günü meclis ve sohbet bakımından bana en yakın ve sevimli olanınız ahlakça güzel olanlarınızdır ve Kıyamet Günü meclis ve sohbet bakımından bana en uzak ve çirkin olanınız gevezelik, boşboğazlık yapan ve müteveyhik olan kimsedir
Ya Rasulelah müteveyhik nedir?dediler Şöyle buyurdu:
Kibirli olanlardır (Tirmizi)

ONALTINCI TAVSİYE
NAMAZIN SONUNDA SöYLENİLEN DUALAR

Muaz b Cebel(ra) Rasulullah(sav)'in elinden tutup şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Ey Muaz vallahi Ben seni seviyorum Muaz (ra) da:Anam babam Sana fada olsun Ya Rasulellah ben de Seni seviyorum dedi Rasulullah:Sana tavsiyede bulunuyorum Ey muaz her namazın ardından şu duayı hiç bırakma:Allahümme E inni alazikrike ve şükrike ve hüsni ibadetike (Allah'ım bana Seni zikretme, şükretme ve Sana güzel ibadet etmeme yardım et) (Ebu Davud, Nesei, İbni Huzeyme, İbni Hibban)
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Kim her namazdan sonra otuzüç defa Allah'ı tesbih eder(Subhanallah der), otuzüç defa Allah'a hamdeder(Elhamdülillah der), otuzüç defa tekbir getirir(Allahu Ekber der) ki bu doksan dokuz eder, sonra da:La ilahe illallahu vahdehu la şerikelehü, lehü'lMülkü ve lehü'lHamdü ve hüve alaküllişeyin Kadir (Tek olan Allah'tan başka ilah yoktur, O'nun ortağı da yoktur, mülkiyet O'nundur, hamd O'nundur, O herşeye kadirdir )der de yüze tamamlarsa günahları deniz köpüğü kadarda olsa bağışlanır (Müslim)
Sa'd b Ebi Vakkas(ra) Rasulullah (sav)'in her namazın ardından şu kelimelerle Allah'a sığındığını rivayet etmiştir:Allahümme inni eûzü bike minel cübni vel buhli ve eûzü bike en uradde ila erzelil umri, ve eûzü bike min fitneti'dDünya, ve eûzü bike min fitneti'lKabri Allah'ım ben cimrilik ve korkaklıktan Sana sığınırım, ömrümün en aşağısını döndürülmekten Sana sığınırım, dünya fitnesi ve imtihanından Sana sığınırım, kabir imtihanından Sana sığınırım)(Buhari)
Mü'minlerin annesi Cüveyriye b elHaris(ra) Bir gün Rasulullah(sav) sabahleyin erkenden O sabah namazını mescidinde kılarken yanından ayrıldığını sonra kuşluk vaktinde hâl? mescidinde otururken Rasulullah'ın tekrar yanına geldiğini ve şöyle buyurduğunu anlatır:seni bıraktığım halde hâlâ öylece duruyor musun? Ben de:Evetdedim Bunun üzerine Rasulullah(sav) şöyle buyurdu: Ben senden sonra dörk kelime söyledim, eğer bugünden beri söylediklerinle tartılsalar onlar daha ağır gelir:Subhanelahil Az?m ve bi Hamdihi adeda halgıhi ve rızâ nefsihi ve z?nete arşıhi ve midâde kelimâtihiğYüce Allah'ı yarattıklarının sayısınca, gönlünün rızasınca, arşıalasının ağırlığınca ve kelimelerinin mürekkebince tesbih eder, hamdederim) (Müslim)






ONYEDİNCİ TAVSİYE
ZİKRİN FAZİLETİ

Abdullah b Busr(ra) bir adamın Rasulullah(sav)'e şöyle dediğini rivayet etmiştir:Ya Rasulellah İslam Şeriatı'nın kanunları bana çok gelmiştir Bu nedenle bana yapabileceğim bir şey bildir Rasulullah şöyle buyurduilinin Allah'ı zikirle devamlı ıslak kalmasıdır (Tirmizi, İbni Mace, Hakim, İbni Hibban)
Muaz b Cebel(ra) kanalıyla bir adamın Rasulullah(sav)'e şöyle sorduğu rivayet edilmiştir:Mücahidlerin hangisi ecir bakımından daha büyüktür? Rasulullah şöyle buyurdu:
Allah Taala'yı en çok ananlarıdır Adam:Salihlerin hangisi ecir bakımından daha büyüktür?dedi Rasulullah:Allahû Teâla (cc)'yı en çok ananlarıdır buyurdu Sonra adam namazı, zekatı, haccı, sadakayı, bunların hepsini söyledi Rasulullah(sav) ise:Allah Taala'yı en çok zikredenleridirdiyordu Ebu Bekr(ra) Ömer (ra)'a:Ey Ebu Hafs Allah'ı ananlar herşeyi götürdülerdedi Bunun üzerine Rasulullah(sav):Evetdedi (Müsned, Taberani)

ONSEKİZİNCİ TAVSİYE
NEFSİ TERBİYE ETMEK

Zeydu'lHayr(ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Ya Rasulellah, Allah'ın kendisi hakkında hayır dilediği kişideki Allah'ın alameti ile hayır dilemediği kişideki Allah'ın alameti nedir, bana bildir Şöyle buyurdu:
Ey Ebu Zeyd nasıl sabahladın? Ben de:Hayrı ve hayır ehlini isteyerek Eğer hayra kudretim yetebildi ise ona yöneldim Eğer kaçırdımsa buna üzüldüm, onu arzuladımdedim Şöyle buyurdu:İşte bu Allah'ın hayır dilediği kişideki Allah'ın alametleridir Eğer sana Allah bu alametlerin dışındaki şeyleri dileseydi sana onları hazırlardı (Razzin)
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştireygamberlerin sünnetlerinden dört şey vardır Bunlar;haya, koku sürme, evlenme ve misvak kullanmadır (Tirmizi)
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Size hayırlı ve şerli olanınızdan haber vereyim mi?bunu üç defa söyledi Oradakiler:Evet bildirdediler Şöyle buyurdu: Sizin hayırlınız, hayrı umulup şerrinden de emin olunandır Şerliniz de hayrı umulmayıp şerrinden de emin olunmayandır (Tirmizi)
Ebu Bekre(ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Rasulullah(sav)'e şöyle soruldu:
İnsanların hangisi daha hayırlıdır?, O da şöyle buyurdu:
ömrü uzun olupta ameli iyi olandır
İnsanların hangisi şerlidir?, dediler Şöyle buyurdu:
ömrü uzun olupta ameli kötü olandır (Tirmizi)

ONDOKUZUNCU TAVSİYE
GÜNAHLARI BIRAKIP, ALLAH'a İTAAT EDİP O'nu ZİKRETMEYE SARILMAK

Ümmü Enes (ra)'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir:Ya Rasulellah bana tavsiyede bulun Rasulullah şöyle buyurmuştur:Günahlardan hicret et(terket), zira bu hicretin en faziletlisidir Farzlara devem et, zira bu cihadın en faziletlisidir Allah'ı zikri de çok yap, çünkü sen Allah'a çok zikirden daha sevimli bir şey getiremezsin (Taberani)
Ebu Hureyre(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Allah şöyle buyurur: Ben kulumun Bana olan zannının yanındayım ve Beni zikrettiğinde onun yanında olurum Eğer Beni kendi içinde anarsa Ben de onu kendi içimde anarım Eğer Beni bir toplulukta anarsa Ben de onu ondan daha hayırlı bir toplulukta anarım Eğer Bana bir karış yaklaşırsa Ben ona bir kulaç yaklaşırım Eğer Bana bir kulaç yaklaşırsa Ben ona iki kulaç yaklaşırım Eğer Bana yürüyerek gelirse Ben de ona koşarak gelirim (Buhari, Müslim, Tirmizi)
Muaviye(ra) şöyle anlatır:Hz Peygamber(sav) mescidde zikir halkasının yanına çıktı ve:Sizi buraya hangi şey oturttu?diye sordu Onlarda:Allah'ı zikretmek, bizi İslam'a eriştirip bunula bize bağışta bulunduğu şeylere hamdetmek için oturdukdediler O da şöyle dedi:Allah için söyleyin, sizi ancak bu mu oturttu?dedi Onlar:Vallahi bizi ancak bu oturttudediler O da şöyle dedi:Bakın Ben sizi itham ettiğim için yemin ettirmedim Ancak şu var ki bana Cebrail geldi ve Allah Taala'nın sizinle meleklere iftihar edip öğündüğünü bildirdi (Müslim, Tirmizi, Nesei)

YİRMİNCİ TAVSİYE
SABAH NAMAZINDAKİ İKİ REKAT NAMAZIN FAZİLETİ

Abdullah b Ömer (ra) şöyle anlatır:Bir adam şöyle dedi:Ya Rasulellah bana öyle bir amel göster ki Allah onunla beni faydalandırsın Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:Sabah namazının iki rekat sünnetine devam et, zira bunda fazilet vardır (Taberani)
Yine Abdullah b ömer(ra) demiştir ki:Rasulullah(sav)'i şöyle derken işittim:Sabah namazından önceki iki rekat namazı bırakmayınız Çünkü bu namazda rağbet ve iyilikler vardır
Hz Aişe(ra) Peygamber(sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Sabah namazının iki rekatı, dünya ve dünyadaki olan herşeyden daha hayırlıdır (Müslim, Tirmizi)
Müslim'in rivayetin de ise:İki rekat, bana bütün dünyadan daha sevimlidir

YİRMİBİRİNCİ TAVSİYE
NAMAZDA İKEN SAÚA SOLA DöNMEMEK

Enes (ra)'dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:Ey oğulcuğum namazda iken sağa sola dönmekten sakın, çünkü namazda böyle dönmek tehlikelidir (Tirmizi)
Ebu Hureyre(ra)'dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:Kul namaza durduğunda o Rahman olan Allah'ın huzurundadır Eğer sağa sola dönerse Allah Taala;Kime dönüyorsun? Benden daha hayırlısına mı? Ey Adem oğlu Bana yönel, Ben yönelip döndüğün şeylerin hepsinden daha hayırlıyımdır (ElBezzar)

YİRMİİKİNCİ TAVSİYE
İHLASLI OLMAK

Muaz b Cebel(ra) Yemen'e gönderildiğinde Rasulullah(sav)'e:Ya Rasulellah bana tavsiyede bulun dediği O'nun da şöyle buyurduğu rivayet edilmiştirininde ihlaslı ol, az amel sana yeter (Hakim)
Sevban(ra) Rasulullah(sav)'in şöyle derken işittiğini rivayet etmiştir:Muhlislere ne mutlu Onlar hidayet yolunun ışıklarıdır Onlardan tüm karanlık fitneler uzaklaşır (Beyhaki)
Ebu İmame (ra) Rasulullah(sav)'ten rivayet ettiği hadiste şöyle denilmiştir:Aziz ve celil Allah ameli ancak ihlaslı ve kendi rızası için yapıldığında kabul eder (Ebu Davud, Nesei)




devamı gelecekdostlar