Piyasalarda yangın var

Istanbul, 06:00

Cuma akşamı Wall Street’te başlayan yangın bu sabah Asya’da güzelce alevlendi.  Tokyo Nikkei %3 paha kaybederken, Hong Kong Hang Seng ve Güney Kore Kospi onu %3 ve %1.5’luk kayıplarla takip ediyor.  Altın, Japon yen’i  ve ABD tahvilleri talep alırken, Çin yuan’ı   dolara karşı %0.4  geriledi. Wall Street endeks vadelileri de %2 civarında bedel kaybı   yaşıyor. TL Japonya’da yen’e karşı %12 düşerek paniğin Avrupa’ya da sıçrayabileceğini anımsattı.

Trump’ın Çin’e  yeni ithalat vergileri deklare etmesi ve Fed’i faiz indirmediği için vatan hainliğiyle suçlaması barutu ateşledi. Jackson Hole’da büyük Merkez Bankası liderleri küresel sakinlikle başa çıkmak tekrar sonsuz para basmanın yarar etmeyeceğini,  yerine hükümetlerin devreye girerek daha fazla bütçe harcaması yapmasını istediler.

Hong Kong’da şovlar şiddete dönüşürken, polis bir göstericiyi vurarak öldürdü. G7 tepesi de arbedeli başladı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un ambargolu İran Dışişleri Bakanı Zarif’i davet etmesi Amerikalılar’ı çok kızdırdı.  Trump Paris’te verdiği demeçte gümrük tarifelerini daha fazla artırmadığı için keder duyduğunu beyan ederken, ABD’li şirketleri Çin’den çıkartmak için gerekirse OHAL ilan edeceği tehdidini savurdu.

Bloomberg’e nazaran riskten kaçış en fazla TL’yi vurdu. Japon yen’i karşısında %12 paha yitiren TL Ağustos 2018 yani Brunson Kriz’i seviyelerine geriledi.

Hafta sonu Arap ve İsrail borsalarının yaşadığı kayıplar esasen bu haftanın çok makûs başlayacağını işaret etmişti.  Pazar akşamı G7 tepesi öncesi yaşanan uyuşmazlıklar ve Hong Kong’da bir göstericinin öldürülmesi jeo-politik risklerin ayyuka çıktığı algısını uyandırıyor.

Dünya iktisadı çok kritik bir dönemeçten geçiyor. Trump’ın piyasa ve işdünyasının moralini altüst eden garip ve tutarsız açıklamalarına orta vereceğini sanmak yanlış olur.   G7’den ise dünya iktisadına koordineli dayanak için karar çıkmaz.  Çin’in Hong Kong’a askeri müdahalede bulunması beklenmiyor, lakin tskip edilmeli. Türkiye, Güney Afrika Cumhuriyeti ve akşam saatlerinde Arjantin’in Hong Kong’dan olumsız etkilenerek satış yaşaması bir mümkünlük.

Paniğin yatışması için Beijing’den  barış bildirileri ve/ya Fed’den daha acil ve yüksek dozda faiz indirimi istikametinde sinyaller gelmesi gerekebilir.

Türkiye özelinde ise küresel çalkantının yansımaları yanında, Kuzey Doğu Suriye’de inançlı bölge mutabakatının devreye girip girmeyeceği ve Erdoğan’ın Putin ziyareti kıymet taşıyor. Ankara İdlib’te Esad’ın hücumlarını durdurmak zorunda.

Akşam saatlerinde ABD açıldığında Trump’ın ABD’li şirketleri Çin’den çıkartmakta ne kadar kararlı olduğu ölçülecek. Bu istikamette idari yahut tüzel adımlar Wall Street’de çöküşe neden olabilir, zira SP500’e dahil şirketlerin yarısından fazlasının Çin’de sabit yatırımları var.

Piyasa paniğinin bir kaç hafta sürmesi halinde ise gerçek iktisada bulaşıp dünyayı resesyona itmesi takip edilmesi gereken bir riziko.

FÖŞ yazdı:  İktisatta bitiş düdüğü çaldı

Cüneyt Akman: Arjantin-Türkiye kriz kardeşliği

FÖŞ görüntü:  Küresel sakinlik ve Türkiye’ye yansımaları

ParaAnaliz’in özgün, tarafsız ve sizin gündeminizi aydınlatan haber ve yorumlarına eksiksiz erişmek için bizi Facebook’ta takibe alın, Sayfamız BilgeEkonomist