Plasenta Nedir? Plasenta Hakkında İlginç Bilgiler

Plasenta, hamilelik sürecinde rahim bölgesinde gelişen bir dokudur. Plasenta bu süreçte anne karnındaki bebek için hayli sıkı çalışır. Bebek için oksijen ve besin sağlamak, kandaki istenmeyen unsurları dışarı atmak plasentanın misyonları ortasında yer alır. Bebek için hayati ehemmiyet taşıyan bu doku, çoğunlukla rahmin üstünde ya da yanlarında bulunur.

Peki plasental sorunlar neden ortaya çıkar? Plasenta üzerinde gerçekleşen değişimler birçok faktörden kaynaklanıyor olabilir. Annenin yaşı, çoğul hamilelik, ameliyat geçmişi, husus bağımlılığı, karın travması, yüksek kan basıncı ve kan pıhtılaşma bozukluğu bu faktörler ortasında sıralanabilir. Plasentanın iç ya da dış etkenler sebebiyle hasar alması erken doğum, sezaryen ya da ağır kan kaybı üzere sonuçların doğmasına da sebep olabilir.

Plasental sorunlarınız olabilir mi? Bu semptomlara dikkat edin!


Doğum öncesi ya da sonrası plasental sorunların açığa çıkması anne ve bebek için önemli sonuçlara yol açabilir. Bu sebeple hamilelikte beden takibinin âlâ yapılması gerekir. Karın ağrısı, rahmin çok sık kasılması, vajinal kanama ve ağır sırt ağrısı semptomları ile karşılaşıyorsanız hekiminize başvurmanızı öneriyoruz.

Plasentada yaşanabilecek sorunların direkt olarak önüne geçmek pek mümkün değildir. Lakin hamilelik mühletince sistemli hekim denetimine gitmek ve sigara üzere ziyanlı hususları bedeninizden uzak tutmak uygulayabileceğiniz süratli tahliller ortasında sıralanabilir.

‘Bebeğin Eşi’ plasenta hakkında bu duyduklarınız sizleri çok şaşırtacak.


Bebeklerin anne karnındaki hayatını sağlayan plasenta dokusu, vazifeleri ile bizleri şaşırtmaya devam ediyor. Plasentanın gizem dolu seyahatine hazır mısınız?

Plasentanın oluşumu


Spermin yumurtayı dölleyerek zafere ulaştığı bu öyküyü hepimiz biliyoruz. Pekala ya plasenta bunun neresinde? Sperm tarafından döllenen yumurta ikiye, dörde ve akabinde sekize bölünerek büyümeye başlar.

Bu büyüme evresinde ise besin muhtaçlığı açığa çıkar. Muhtaçlık duyulan besinin kaynağı ise ‘anne’dedir. Bir küme embriyo hücresi annenin sağladığı besinleri alabilmek için plasentayı oluşturur.

Plasentanın yapısı: nasıl gözükür?


Plasentanın nasıl gözüktüğünü hiç merak ettiniz mi? İnsanlarda 22 cm uzunluğunda olan bu doku yaklaşık 2-2.5 cm kalınlığına sahiptir. 500 gram tartısındaki bu süreksiz organ, çoklukla kırmızı ve mavi renklerdedir.

Fetüs ile plasentayı birbirine bağlayan kordon ise yaklaşık 60 cm uzunluğundadır. Disk halinde gözüken insan plasentası ise öteki memelilerde farklılık gösterebiliyor.

Plasenta kan akışı sağlar mı?


Plasenta gebelik hormonlarının salgılanması ile vazifelidir. Yalnızca hamilelik sürecinde oluşan bu süreksiz organ anne ve bebek ortasındaki bağlantı aracıdır. Plasenta ile anne ve bebek ortasında unsur alışverişi sağlanır.

Madde alışverişi sırasında ise sanılanın bilakis kan değişimi gerçekleşmez. Ortadaki hücre bariyeri sayesinde annenin ve bebeğin kanları karşılaşmaz ya da temas etmez. Bu düzenek sayesinde annenin bağışıklık sistemi bebeği tanır ve kabul eder.

Anne ve bebeğin irtibatı: plasental geçiş


Plasenta dokusu, annenin hamileliğini fark etmesini beklemeden bebeği beslemeye başlar. Bu sebeple ziyanlı hususlar de anneden bebeğe aktarılabilir. Plasental geçişin başlaması ile besin, oksijen ve su aktarımı devreye girer.

Plasental geçişte transfer iki taraflıdır. Bebek, bedeninde oluşan karbondioksit üzere ziyanlı unsurları plasenta ve kordon yardımı ile anneye iletir. Yani kendi organları oluşana kadar plasentayı akciğer, karaciğer ve böbrek olarak kullanır.

Rahim içerisinde kısa bir yolculuk


Plasentanın rahmin yanlarında ya da üstünde yer aldığını sizlerle paylaşmıştık. Pekala ya yer değiştirebildiğini söylesek? Hamileliğin birinci evrelerinde plasenta dokusu, rahmin alt kısmına yani ağız kısmına yakın olarak konumlanabilir.

Hamileliğin ilerleyen müddetlerinde ise rahimde gerçekleşen büyüme ile üst kısımlara yanlışsız hareket eder. Bu yer değişikliğinin yaşanması için ise hamileliğin 24. haftasını beklemek gerekir.

Plasental komplikasyonlar: plasenta previya ve plasenta akreata


Plasenta previya, plasentanın rahmin altına yerleşerek rahim ağzını kapatması olarak tanımlanabilir. ‘’Önde gelen plasenta’’ sorunu çok kanama riski sebebiyle anne ve bebeğin hayatını riske atabilir.

Plasenta akreata ise plasentanın rahim duvarına yapışmasıdır. Hiçbir belirti göstermeyen bu sorun ultrason yolu ile açığa çıkabilir. Önlenmesi mümkün değildir. Bu sebeple teşhis konulduktan sonra doğum öncesi ve sonrası için gerekli tedbirlerin alınması gerekir.

Plasenta yaşlanması


Plasenta kireçlenmesi olarak da bilinen bu durum plasenta üzerinde bulunan beyaz alanların genişlemesidir. Hamilelik sürecinde sigara üzere yabancı unsurların kullanılması plasenta yaşlanmasına sebep olabilir.

Sigara kullanımı; doğum sonrası çok kanama, düşük, erken doğum ve plasenta yırtılması üzere birçok sıkıntıya da yol açabilir.

Plasentanın tıpta kullanım alanları


Plasentanın kullanım alanları tıp topluluğunda sayısız tartışmalara yol açmıştır. Günümüzde ise çeşitli hastalıkların tedavisinde plasentanın kullanıldığı bilgisi paylaşılmıştır.

Yanıkların tedavisinde, kimi göz hastalıklarında ve vajinası gelişmemiş bayanlarda vajina oluşturmak için plasental zarlar kullanılmıştır. Lakin bu kullanımların hudutlu sayıda olduğunu belirtmeden geçmeyelim.

Plasentanın kültürlerdeki yeri


Plasenta, hamilelik ile ortaya çıkar ve doğum ile bedendeki ömrünü sonlandırır. Hamileliğin kutsallığına inanan eski toplumlar, plasentayı da mucizevi bir yapı olarak görmüştür. Bu sebeple plasentaya özel birçok ritüel doğmuştur. Batılı toplumlar plasentayı dini faktörlerle ilişkilendirerek yakmıştır.

Bazı toplumlarda ise plasenta, bebeğin kardeşi olarak kabul edilmiş ve konutun yakınına gömülmüştür. Doğu kültürlerinde ise plasentanın onarıcı gücüne inanılmıştır. Bu nedenle anne karnından çıkan plasentalar kurutularak tüketilmiştir. 

Plasentafaji: plasenta tüketimi nedir?


Memeli hayvanlarda sıkça görülen doğum sonrası plasentanın yenmesi son periyotlarda beşerler ortasında da tanınan hale gelmiştir. Medyada sıkça karşımıza çıkan bu olay birtakım kültürlerde uzun yıllardır varlığını sürdürmektedir. Pekala plasentanın yenmesi sanıldığı üzere olumlu tesirler doğuruyor mu?

Plasenta yemenin anne sıhhatine rastgele bir olumlu katkı sağladığı gözlemlenmemiştir. Doğum sonrası güzelleşmeyi hızlandırdığı düşünülen plasenta tüketiminin gerisinde çok büyük riskler barındırdığını da söylemeden geçmeyelim. Hiçbir tesirinin olmamasının yanında plasenta tüketimi ile birçok tehlikeli bakteri ve virüsün bulaşma ihtimali de hayli yüksektir. 

Tek yumurta ikizleri tıpkı plasentayı paylaşabilir.


Çift yumurta ikizlerinde iki farklı yumurtanın döllenmesi ile iki farklı plasenta gelişir. Ancak tek yumurta ikizlerinde bu durum hayli farklı bir hal alabilmektedir. Plasentanın döllenmiş yumurtanın bölünmesinden sonra oluşması tek yumurta ikizlerinin birebir plasentayı paylaşmasına yol açabilir.

Plasenta anne ve bebeği birbirine bağlayan bir ömür çizgisidir. Bebeğin tüm muhtaçlıklarını karşılayan plasenta, aslında anne ve bebek ortasındaki birinci irtibat aracıdır. Yapılan tüm bilimsel araştırmalara karşın plasenta dokusu hala sayısız gizem barındırmakta. Geçici bir organ plasenta, paraşütü andıran görünümü ile hamilelik sürecinde anneye eşlik eder. Her hamilelikte yine oluşur ve emelini gerçekleştirdikten sonra bedeni terk eder. Anne ve bebek ortasındaki birinci temas, sizce de çok enteresan, değil mi?