iltasyazilim
FD Üye
Farkında Olan olsak da olmasak da plastikler günlük hayatımızın artık manâlı bir parçası haline gelmiştir Plastik malzemelerin çok yönlülüğü onların araba parçalarından oyuncaklara ve dekor eşyalarına,yumuşak su şişelerinden şişelerin depolandığı soğutuculara kadar çok geniş bir tatbik alanı bulmalarına imkan tanımıştır Plastikler ,işe gitmek için bindiğimiz arabadan eve döndükten daha sonra takâtsizlik atmak için karşısına geçip saatlerce seyrettiğimiz televizyona dek derhal bitmiş, hayatımızı kolaylaştırmak ve iyileştirmek için vardır Peki plastikler diğer malzemelere tarafından fazla daha kısa zamanda nasıl bu kadar geniş bir başvuru alanı buldular? Plastikleri bu kadar farklı alanlara yönlendirilmiş uygulamalarda tercih edilen araç gereç yapan neden nedir?
Bu sorulara verilecek en basit yanıt şudur: Plastikler keza kullanıcılarının keza de üreticilerin istedikleri ve ihtiyaç duydukları birçok şeye başka malzemelerden daha iyi yanıt verebilmektedir Plastiklerde tüketicilerin gereklilik duyabileceği en kompleks ,en fonksiyonel istekleri karşılayabilme adına üstün özellikler vardır Ola Ki konuyla ilgili şöyle bir soru sorabiliriz?ben satın aldığım herhangi bir üründen ne bekliyorum ya da ne istiyorum?bu soruyu nasıl cevaplandırdığınız çok da önemli yok Çünkü muhtemelen plastikler bu soruya vereceğiniz cevapla belirteceğiniz istekleri de rahatlıkla karşılayabilecektir
Eğer bir mahsul çelikten ya da aliminyumda, seramikten veya odundan değil de plastikten üretim ediliyorsa belirli bunun geçerli sebepleri vardır Bu sebepler ayrıca üreticiyi keza kullanıcıyı memnun eden manâlı sebeplerdir Nedir bu sebepler? Sağlık Durumu! Emniyet! Performans! Maliyet! İşte plastikler bu konulardaki üstünlüklerinden ve sağladıkları avantajlardan nedeniyle tercih edilirler
Alışverişte Plastikler
Plastiklerin jurnal hayatımızı kolaylaştırdığını kabul etmeyen yoktur Örneğin alışveriş yaptığınız marketi düşünün Plastik ambalajlar bir taraftan aldığımız ürünü dışardan dokunacak birçok elin kirinden ve mikrobundan korurken ucuz bir şekilde taze kalmasını da sağlar Plastik ambalajlar tamamen benzer ürünün çoğu farklı boyunu bulmak olası üstelik plastik bir süt şişesini, plastik ambalajlı diğer bir ürünü veya plastik bir ev eşyasını bakarken yere düşürdüğümüzü ve o anki heyecanımızı bir düşünelim Yo yo heyecana lüzum değil! Çünkü pek el hizasından yere düşmekle kırılacak böylece bir plastik yoktur Yani her halükarda plastikler hayatı kolaylaştırır, daha sağlıklı ve güvenli ülkü getirirler
Bunun yanına plastikler cep telefonu veya dizüstü bilgisayarlar gibi portatif hafif ürünler üretim etmek için birebirdir Plastikler büyük hacimli ürünlerden yararlanmayı ve onlardan hoşnut kalmayı da kolaylaştırır Mesela buzdolabı, çamaşır makinası ya da bulaşık makinası gibi büyük ürünlerin imalinde ayrıca korozyona dayanıklı olduğunu, ayrıca daha hafif ve uzun ömürlü olduğunu,keza daha basit ve verimli kulanım sağladığı için öncelikle olarak tercih edilmektedir Ayrıca otomobillerin çamurluklarının, ön panellerinin ve içlerindeki diğer çoğu malzemenin plastik olmasının keza arabanın hafif ve hızlı olması keza de gürültüsüz ve uzun ömürlü çalışması açısından ne anlayış geldiği açıktır
Ambalajlamada Plastikler
Modern ambalajlama teknikleri –ısıyla kapatılmış plastik torbala ya da diğer ambalajlar gıdaları taze ve pak tutmak için çok önemlidir Bu aynı zamanda yiyeceğin çöpe gitmemesi ve müsriflik edilmemesi anlamına kazanç Evde de durum aynıdır Plastik kaplar veya öteki ambalajların yiyecekleri koruması onların ziyan edilmesini de önler Hatta paketleme uzmanlarının tahminlerine tarafından plastik ambalajlama teknikleri yiyecek israfını % 70 oranında azaltmaktadır
Plastikler keza ambalajlama oranlarını da azaltır Yani daha eksik malzemeyle daha fazla şey paketlemek mümkündür Mesela, 1 kilo dek plastik malzemeyle 27 kilo kadar bir sıvıyı ( meyva suyu, soda ya da suyu) ambalajlamak mümkündür Fakat benzer miktarda sıvıyı ambalajlamak için 15 kilo kadar alüminyum, 4 kilo dek çelik ya da 1314 kilo dek cam malzemeye ihtiyaç duyulur Aynı işi daha eksik malzemeyle yerine getirmek, bununla birlikte malzemenin keza üretilmesi hem de işlenmesi için kullanılan doğal kaynakların korunması, tasarruf edilmesi anlamına kazanç Nitekim kağıtla karşılaştırdığımızda plastik araç gereç aynı işi görecek değin kağıt malzemeden fazla daha eksik toplam üretim enerjisi gerektirir diğer taraftan bir işi görecek plastik malzeme miktarı aynı işi görecek diğer araç gereç miktarlarından daha az olacağı için üretilmesi dek taşıması da kolay ve hesaplı olmaktadır Kısacası plastikler paketlemeyi çok daha bereketli bir ışık halkası getirirken natürel kaynakları da korurlar
Paketlemede plastik araç gereç kullanımıyla sadece Amerika ’da, her sene,1 milyon evden oluşan bir şehrin 35 takvim enerji ihtiyacını karşılayacak dek enerji tasarruf edildiği açıklanmıştır Plastiğin geri dönüşümü her geçen gün daha da artmaya başlamış ve % 30 (bazı malzemeler için % 60 ’dan fazla) gibi bir orana ulaşmıştır
Hafif Bir Araç Gereç
Plastik mühendisleri plastikten daha fazla performans almak ve plastiğin tatbik alanlarını arttırmak için büyük çabalar içindedirler Nitekim moleküler yük olarak gittikçe hafifleşen lakin fiziki ve mekanik özellikleri azalmayan hatta aksine iyileştirilen bazı plastik malzemelerin üretilmesi bu tür çabaların en güzel sonuçlarından dır Örneğin, 1977 ’den beri 2 litrelik bir su şişesinin ağırlığının 68 gramdan 51 grama dek kesilmiş olması önem olarak % 25v gibi manâlı bir azalmaya sinyâl eder bu yılda sırf ambalaj için kullanılmayan yüz binlerce ton plastiğin tasarruf edilmesi anlamına gelir
Evde Plastikler
Plastikler evlerde de enerjiden tasarruf sağlarlar Vinil (daha çok PVC ) plastik doğrama ve pencereler evlerdeki enerji tüketimini dolayısıyla maliyetini azaltır Evlerde plastik doğrama ve plastik köpük gibi yalıtım malzemesi kullanılmasının öteki izolasyon malzemelerine göre büyük oranlarda enerji tasarrufu sağladığı bir takım istatistiklerle ortaya koymuştur
Evlerde kullanılan buzdolabı, çamaşır makinası, klima gibi büyük konut eşyalarında da aynı şart söz konusudur Bu ürünlerde kullanılan plastik malzemeler ve plastik yalıtım malzemeleri bu ürünlerin enerji verimliliklerini 1970 ’lerden beri % 30 ile % 50 arasında arttırmıştır Bu koşul bahsedilen ürünlerde da önemli oranlarda enerji tasarrufu anlamına gelir Keza plastikler bu ürünlerin fazla daha sessiz ve hızlı çalışmalarını sağlar
Plastikler ve Çevre
Plastikler olmadan mevcut paketleme için ağırlıkça % 400 hacimce de % 200 daha pozitif araç gereç gerekir oysa bu şimdikinden en az iki kat daha fazla araç gereç anlamına gelir Ama plastik malzemenin az önce yaşadığımız çevre ile tam olarak uyumu sağlanamamıştır Toprakta çözülmesi için çok uzun zamanlara gereklilik duyan plastik araç gereç bazı durumlarda zehirleyici ya da başka şekillerde çevreye hasar verici olabilirbu noktada da devreye plastik malzemenin diğer çok önemli bir özelliği, “geri dönüştürülüp tekrar kullanabilirlik özelliği girer
Plastiği geri transformasyon çalışmaları plastiğin kullanımına paralel olarak son yıllarda birkaç kat birdenbire artmış ve çabuk yaygınlaşmıştırnitekim 1990 ile 1996 yılları arasında çöpe atılan plastik malzeme miktarı bu geri dönüşüm çalışmaları sayesinde ağırlıkça % 20 civarında azalma göstermiştir Keza yaşadığımız çevreyi, keza dünyamızı ve enerji kaynaklarımızı gözetmek, ayrıca de üstün özelliklerinden faydalanmaya devam olabilmek için plastik malzemenin geri dönüşümünü sağlamak zorunlu ve önemli bir iştir Geri dönüştürülen malzemenin kalitesi de bu noktada epeyce önemlidir
Hemen birazcık, ülkemizde göz ardı edilen bir fazla önemli bir faaliyete, plastiğin geri dönüştürülmesi işlemine ve bu işlemde kaliteyi sağlayabilmenin yollarına bakalım
PLASTİĞİN GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Geri Dönüşümü Yapılacak Plastik Malzemenin Yüksek Kaliteli Olmasını Sağlamak için Kalite Yoklama Metodları
Geri dönüşümlü malzemelerin toplanması ve ürün haline getirilmesi arasındaki ilişki, geri dönüşüm işinin başarısını ya da başarısızlığını belirleyen faktördür Yüksek nitelikli son mahsul üretim etmek için hammadde olarak kullanılacak yığılmış araç gereç, keza hiç kullanılmamış olan benzeşen değerleriyle rekabet edilecek kadar yüksek kaliteli olmalı ayrıca de benzer şekilde uygun maliyetli olmalıdır *
Bu sorulara verilecek en basit yanıt şudur: Plastikler keza kullanıcılarının keza de üreticilerin istedikleri ve ihtiyaç duydukları birçok şeye başka malzemelerden daha iyi yanıt verebilmektedir Plastiklerde tüketicilerin gereklilik duyabileceği en kompleks ,en fonksiyonel istekleri karşılayabilme adına üstün özellikler vardır Ola Ki konuyla ilgili şöyle bir soru sorabiliriz?ben satın aldığım herhangi bir üründen ne bekliyorum ya da ne istiyorum?bu soruyu nasıl cevaplandırdığınız çok da önemli yok Çünkü muhtemelen plastikler bu soruya vereceğiniz cevapla belirteceğiniz istekleri de rahatlıkla karşılayabilecektir
Eğer bir mahsul çelikten ya da aliminyumda, seramikten veya odundan değil de plastikten üretim ediliyorsa belirli bunun geçerli sebepleri vardır Bu sebepler ayrıca üreticiyi keza kullanıcıyı memnun eden manâlı sebeplerdir Nedir bu sebepler? Sağlık Durumu! Emniyet! Performans! Maliyet! İşte plastikler bu konulardaki üstünlüklerinden ve sağladıkları avantajlardan nedeniyle tercih edilirler
Alışverişte Plastikler
Plastiklerin jurnal hayatımızı kolaylaştırdığını kabul etmeyen yoktur Örneğin alışveriş yaptığınız marketi düşünün Plastik ambalajlar bir taraftan aldığımız ürünü dışardan dokunacak birçok elin kirinden ve mikrobundan korurken ucuz bir şekilde taze kalmasını da sağlar Plastik ambalajlar tamamen benzer ürünün çoğu farklı boyunu bulmak olası üstelik plastik bir süt şişesini, plastik ambalajlı diğer bir ürünü veya plastik bir ev eşyasını bakarken yere düşürdüğümüzü ve o anki heyecanımızı bir düşünelim Yo yo heyecana lüzum değil! Çünkü pek el hizasından yere düşmekle kırılacak böylece bir plastik yoktur Yani her halükarda plastikler hayatı kolaylaştırır, daha sağlıklı ve güvenli ülkü getirirler
Bunun yanına plastikler cep telefonu veya dizüstü bilgisayarlar gibi portatif hafif ürünler üretim etmek için birebirdir Plastikler büyük hacimli ürünlerden yararlanmayı ve onlardan hoşnut kalmayı da kolaylaştırır Mesela buzdolabı, çamaşır makinası ya da bulaşık makinası gibi büyük ürünlerin imalinde ayrıca korozyona dayanıklı olduğunu, ayrıca daha hafif ve uzun ömürlü olduğunu,keza daha basit ve verimli kulanım sağladığı için öncelikle olarak tercih edilmektedir Ayrıca otomobillerin çamurluklarının, ön panellerinin ve içlerindeki diğer çoğu malzemenin plastik olmasının keza arabanın hafif ve hızlı olması keza de gürültüsüz ve uzun ömürlü çalışması açısından ne anlayış geldiği açıktır
Ambalajlamada Plastikler
Modern ambalajlama teknikleri –ısıyla kapatılmış plastik torbala ya da diğer ambalajlar gıdaları taze ve pak tutmak için çok önemlidir Bu aynı zamanda yiyeceğin çöpe gitmemesi ve müsriflik edilmemesi anlamına kazanç Evde de durum aynıdır Plastik kaplar veya öteki ambalajların yiyecekleri koruması onların ziyan edilmesini de önler Hatta paketleme uzmanlarının tahminlerine tarafından plastik ambalajlama teknikleri yiyecek israfını % 70 oranında azaltmaktadır
Plastikler keza ambalajlama oranlarını da azaltır Yani daha eksik malzemeyle daha fazla şey paketlemek mümkündür Mesela, 1 kilo dek plastik malzemeyle 27 kilo kadar bir sıvıyı ( meyva suyu, soda ya da suyu) ambalajlamak mümkündür Fakat benzer miktarda sıvıyı ambalajlamak için 15 kilo kadar alüminyum, 4 kilo dek çelik ya da 1314 kilo dek cam malzemeye ihtiyaç duyulur Aynı işi daha eksik malzemeyle yerine getirmek, bununla birlikte malzemenin keza üretilmesi hem de işlenmesi için kullanılan doğal kaynakların korunması, tasarruf edilmesi anlamına kazanç Nitekim kağıtla karşılaştırdığımızda plastik araç gereç aynı işi görecek değin kağıt malzemeden fazla daha eksik toplam üretim enerjisi gerektirir diğer taraftan bir işi görecek plastik malzeme miktarı aynı işi görecek diğer araç gereç miktarlarından daha az olacağı için üretilmesi dek taşıması da kolay ve hesaplı olmaktadır Kısacası plastikler paketlemeyi çok daha bereketli bir ışık halkası getirirken natürel kaynakları da korurlar
Paketlemede plastik araç gereç kullanımıyla sadece Amerika ’da, her sene,1 milyon evden oluşan bir şehrin 35 takvim enerji ihtiyacını karşılayacak dek enerji tasarruf edildiği açıklanmıştır Plastiğin geri dönüşümü her geçen gün daha da artmaya başlamış ve % 30 (bazı malzemeler için % 60 ’dan fazla) gibi bir orana ulaşmıştır
Hafif Bir Araç Gereç
Plastik mühendisleri plastikten daha fazla performans almak ve plastiğin tatbik alanlarını arttırmak için büyük çabalar içindedirler Nitekim moleküler yük olarak gittikçe hafifleşen lakin fiziki ve mekanik özellikleri azalmayan hatta aksine iyileştirilen bazı plastik malzemelerin üretilmesi bu tür çabaların en güzel sonuçlarından dır Örneğin, 1977 ’den beri 2 litrelik bir su şişesinin ağırlığının 68 gramdan 51 grama dek kesilmiş olması önem olarak % 25v gibi manâlı bir azalmaya sinyâl eder bu yılda sırf ambalaj için kullanılmayan yüz binlerce ton plastiğin tasarruf edilmesi anlamına gelir
Evde Plastikler
Plastikler evlerde de enerjiden tasarruf sağlarlar Vinil (daha çok PVC ) plastik doğrama ve pencereler evlerdeki enerji tüketimini dolayısıyla maliyetini azaltır Evlerde plastik doğrama ve plastik köpük gibi yalıtım malzemesi kullanılmasının öteki izolasyon malzemelerine göre büyük oranlarda enerji tasarrufu sağladığı bir takım istatistiklerle ortaya koymuştur
Evlerde kullanılan buzdolabı, çamaşır makinası, klima gibi büyük konut eşyalarında da aynı şart söz konusudur Bu ürünlerde kullanılan plastik malzemeler ve plastik yalıtım malzemeleri bu ürünlerin enerji verimliliklerini 1970 ’lerden beri % 30 ile % 50 arasında arttırmıştır Bu koşul bahsedilen ürünlerde da önemli oranlarda enerji tasarrufu anlamına gelir Keza plastikler bu ürünlerin fazla daha sessiz ve hızlı çalışmalarını sağlar
Plastikler ve Çevre
Plastikler olmadan mevcut paketleme için ağırlıkça % 400 hacimce de % 200 daha pozitif araç gereç gerekir oysa bu şimdikinden en az iki kat daha fazla araç gereç anlamına gelir Ama plastik malzemenin az önce yaşadığımız çevre ile tam olarak uyumu sağlanamamıştır Toprakta çözülmesi için çok uzun zamanlara gereklilik duyan plastik araç gereç bazı durumlarda zehirleyici ya da başka şekillerde çevreye hasar verici olabilirbu noktada da devreye plastik malzemenin diğer çok önemli bir özelliği, “geri dönüştürülüp tekrar kullanabilirlik özelliği girer
Plastiği geri transformasyon çalışmaları plastiğin kullanımına paralel olarak son yıllarda birkaç kat birdenbire artmış ve çabuk yaygınlaşmıştırnitekim 1990 ile 1996 yılları arasında çöpe atılan plastik malzeme miktarı bu geri dönüşüm çalışmaları sayesinde ağırlıkça % 20 civarında azalma göstermiştir Keza yaşadığımız çevreyi, keza dünyamızı ve enerji kaynaklarımızı gözetmek, ayrıca de üstün özelliklerinden faydalanmaya devam olabilmek için plastik malzemenin geri dönüşümünü sağlamak zorunlu ve önemli bir iştir Geri dönüştürülen malzemenin kalitesi de bu noktada epeyce önemlidir
Hemen birazcık, ülkemizde göz ardı edilen bir fazla önemli bir faaliyete, plastiğin geri dönüştürülmesi işlemine ve bu işlemde kaliteyi sağlayabilmenin yollarına bakalım
PLASTİĞİN GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Geri Dönüşümü Yapılacak Plastik Malzemenin Yüksek Kaliteli Olmasını Sağlamak için Kalite Yoklama Metodları
Geri dönüşümlü malzemelerin toplanması ve ürün haline getirilmesi arasındaki ilişki, geri dönüşüm işinin başarısını ya da başarısızlığını belirleyen faktördür Yüksek nitelikli son mahsul üretim etmek için hammadde olarak kullanılacak yığılmış araç gereç, keza hiç kullanılmamış olan benzeşen değerleriyle rekabet edilecek kadar yüksek kaliteli olmalı ayrıca de benzer şekilde uygun maliyetli olmalıdır *