iltasyazilim
FD Üye
plastik malzemelerde korozyon nasıl oluşur ?
Korozyon metallerde görülen bir yüzey olayıdır Diğer bir anlamda korozyon, önlenmesi oldukça zorlama olan doğal bir olaydır Ama bir takım çözümlerle belirtilmiş oranlarda yavaşlatılabilir Korozyon; malzeme yüzeyinden başlayan ve malzeme derinliklerine doğru kimyasal ve elektrokimyasal bir reaksiyonla etki oluşturarak bir malzemenin değişikliğe uğraması veya aşınması olayıdır Korozyon olayı, metallerin üretim işleminin zıt yönlüsüdür Tabiatta ata metaller hariç, metallere arık olarak rastlanmaz Bir çoğuna oksit, sülfür ya da karbonat şeklinde maden cevheri biçiminde rastlanır Bunlardan enerji verilmek suretiyle teknik yöntemlerle arık metaller elde edilir Bu durumdaki her metal, bitmiş ilk madensel cevher şekline dönme şartını arar ve kesin şartlarda da bu durumlarına geçer Bu reaksiyona korozyon adı verilir Kontak potansiyeli bambaşka olan iki metal arasında ıslak bir ortam olduğu vakit meydana gelen elektroliz olayından doğan çok hızlı bir yıpranma (korozyon) tipi, elektrokimyasal korozyondur Demir – Bakır, Alüminyum Bakır, Alüminyum – Paslanmaz Çelik, korozyonunu durdurmak fazla zordur
böylece korozyondan korunmak veya korozyonu durdurmak için; yerinde metal seçimi, uygun konstrüksiyon ve daha sonra yüzey kaplaması, boyama, kurutma uygulamaları, katodik ve anodik koruma yöntemleri vb birtakım yöntemler uygulanmaktadır bir de koruma yöntemlerinin seçiminde uygulanan sistem ile çevre parametreleri aralarında ilişki bulunmaktadır
Bu araştırmada tarım makine ve makinalarında meydana gelen korozyon ve korozyonun önlenme yöntemleri açıklanmaya çalışılmıştır
Geniş bir çerçeve içerisinde bakıldığında tarım cihaz ve makinalarının birçok çevresel faktörün etkisi aşağı kaldığı ve bu faktörlerin çoğunun makine ve makinaların verimliliğini sınırladığı görülmektedir Temelde bu etkileşim sadece tarım alet ve makinalarının çalışmaları üzerinde değil, yapıyı oluşturan malzemelerin üstünde kendini daha açık olarak göstermekte, malzemenin idareli ömür süresinde azalmaya neden olmaktadır
üstelik malzeme kaynaklarının doğa ortamında kıt oluşu bu malzemelerin ekonomik açıdan en uzun vakit içerisinde kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir Her ne dek bazı malzemelerin geri dönüşümleri ile yeniden geri kazanılması söz konusu olsa bile bunun bir maliyet getirdiği gerçeği sonucu malzemelerin bulundukları ortamlarda, etraf etkileşim faktörlerinden minimum etkilenecek şekilde korumaya karşın çalışmaların sürat kazanmasına yol açılmaktadır
Bilindiği gibi tarım makine ve makinaları gerek yapısal, lüzum çalışma ortamları açısından genel makinalardan ayrılmasına karşın, özde yapı malzemeleri açısından arasında o kadar ayrım bulunmamaktadır Genel makina tatbik alanlarından bambaşka olarak bilhassa bulundukları ve çalıştırıldıkları ortamlarda tarım alet ve makinalarının aralıksız korozif etki içinde oldukları tanıdık bir gerçektir
Bilhassa toprak, bitki ve atmosferin korozif etkiye niçin olacak unsurları tarım makine ve makinalarında kendini hissettirmekte, bu alet ve makinaların başvuru formu ömürlerinin azalması yönünde etkili olmaktadır Hatta tarım cihaz ve makinalarında kullanılan malzemelerin bilhassa çevresel faktörlerin yoğun etkisi göz önüne alındığında daha dayanıklı ve idareli olma zorunluluğu bulunmaktadır Bu malzemeler genellikle incelediğinde büyük bir çoğunluğunun metalik malzemeler olduğu görülebilir
Korozyon fiilen bir yüzey olayıdır Tarım makine ve makinalarında kullanılan özellikle metalik malzemelerde korozyon; gerek bulunduğu ortamlar ve gerekse temasta bulundukları özellikle kimyasal maddeler (gübre, ilaç vb etkisi ile) girdikleri elektro kimyasal reaksiyonlar sonucunda oluşmaktadır Korozyon önlenmediği takdirde malzemenin bozulması ve işlevini yitirmesi kaçınılmazdır Buna ilave olarak ekonomik olarak da kayba neden olur Temelde korozyon kayıplarının büyük bir kısmı, korozyona tabi olarak ortaya çıkan ve birçok süre bedeli belirlenemeyen dolambaçlı kayıplardır Bunlar;
1İşletme kesikliliği,
2Ürün kaybı,
3Ürün kirlenmesi,
4Aşırı önlemler,
5Kaplama masraflarıdır
Özde büyük zararlara yol açan korozyonu ayrıntılarıyla durdurmak muhtemel görülmemekle birlikte en üye indirebilmek için teftiş edilmesi yolları mutlaka araştırılmalıdır Korozyon açısından bir tutam veya sistemin hesaplı tatbik ömrü boyunca üç kayda değer faz söz konusu olup bunlar; tasarım, imal ve tatbik aşamasıdır Her aşamadaki denetleme parametrelerinin biri ya da birkaçında pat diye, bir eksiklik ya da kusur meydana gelmesi büyük muhtemelen parçaların erken hasarına yol açacaktır
Tarım cihaz ve makinaları toz, toprak, yağmur, balçık ve güneş aşağıda çalışan makinalar olması nedeniyle her ne dek dış etkilere aleyhinde zorunlu konstrüktif çözümler uygulanmış olsa bile başvuru hatası olmadan bünyesinde yer alan malzemelerin korozyona uğraması doğaldır Korozyon sadece malzemenin yıpranması değil bununla beraber yıpranma hızının artmasına da neden olmaktadır çoğunlukla bakıldığında tarım alet ve makinalarının alıştırma ortamında korozyona dirençli malzemeler bulmak mümkünse de birçok bu amaçla kullanılamayacak kadar pahalıdır
öte taraftan tarım alet ve makinaları bünyelerinde yukarıda sözü edilen yöntemler, alet ve makinaların parçalarının tatbik yerine alt olarak uygulanmaktadır Ancak ülkemizdeki tarım alet ve makinaları imalatçılarının genel yapıları dikkate alındığında bu sözü edilen işlemlerin dinç olacak şekilde uygulanmadığı da bir gerçektir Özellikle son yıllarda yurt dışından getirilen tarım makine ve makinalarında yüzey işlemlerine tartma verilmesi, kalite faktörünün ön plana alınması yerli imalatçıların da bundan böyle rekabet edebilmeleri için yüzey işlemlerine ağırlık vermeleri konusunda itici bir etmen olmuştur *
Korozyon metallerde görülen bir yüzey olayıdır Diğer bir anlamda korozyon, önlenmesi oldukça zorlama olan doğal bir olaydır Ama bir takım çözümlerle belirtilmiş oranlarda yavaşlatılabilir Korozyon; malzeme yüzeyinden başlayan ve malzeme derinliklerine doğru kimyasal ve elektrokimyasal bir reaksiyonla etki oluşturarak bir malzemenin değişikliğe uğraması veya aşınması olayıdır Korozyon olayı, metallerin üretim işleminin zıt yönlüsüdür Tabiatta ata metaller hariç, metallere arık olarak rastlanmaz Bir çoğuna oksit, sülfür ya da karbonat şeklinde maden cevheri biçiminde rastlanır Bunlardan enerji verilmek suretiyle teknik yöntemlerle arık metaller elde edilir Bu durumdaki her metal, bitmiş ilk madensel cevher şekline dönme şartını arar ve kesin şartlarda da bu durumlarına geçer Bu reaksiyona korozyon adı verilir Kontak potansiyeli bambaşka olan iki metal arasında ıslak bir ortam olduğu vakit meydana gelen elektroliz olayından doğan çok hızlı bir yıpranma (korozyon) tipi, elektrokimyasal korozyondur Demir – Bakır, Alüminyum Bakır, Alüminyum – Paslanmaz Çelik, korozyonunu durdurmak fazla zordur
böylece korozyondan korunmak veya korozyonu durdurmak için; yerinde metal seçimi, uygun konstrüksiyon ve daha sonra yüzey kaplaması, boyama, kurutma uygulamaları, katodik ve anodik koruma yöntemleri vb birtakım yöntemler uygulanmaktadır bir de koruma yöntemlerinin seçiminde uygulanan sistem ile çevre parametreleri aralarında ilişki bulunmaktadır
Bu araştırmada tarım makine ve makinalarında meydana gelen korozyon ve korozyonun önlenme yöntemleri açıklanmaya çalışılmıştır
Geniş bir çerçeve içerisinde bakıldığında tarım cihaz ve makinalarının birçok çevresel faktörün etkisi aşağı kaldığı ve bu faktörlerin çoğunun makine ve makinaların verimliliğini sınırladığı görülmektedir Temelde bu etkileşim sadece tarım alet ve makinalarının çalışmaları üzerinde değil, yapıyı oluşturan malzemelerin üstünde kendini daha açık olarak göstermekte, malzemenin idareli ömür süresinde azalmaya neden olmaktadır
üstelik malzeme kaynaklarının doğa ortamında kıt oluşu bu malzemelerin ekonomik açıdan en uzun vakit içerisinde kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir Her ne dek bazı malzemelerin geri dönüşümleri ile yeniden geri kazanılması söz konusu olsa bile bunun bir maliyet getirdiği gerçeği sonucu malzemelerin bulundukları ortamlarda, etraf etkileşim faktörlerinden minimum etkilenecek şekilde korumaya karşın çalışmaların sürat kazanmasına yol açılmaktadır
Bilindiği gibi tarım makine ve makinaları gerek yapısal, lüzum çalışma ortamları açısından genel makinalardan ayrılmasına karşın, özde yapı malzemeleri açısından arasında o kadar ayrım bulunmamaktadır Genel makina tatbik alanlarından bambaşka olarak bilhassa bulundukları ve çalıştırıldıkları ortamlarda tarım alet ve makinalarının aralıksız korozif etki içinde oldukları tanıdık bir gerçektir
Bilhassa toprak, bitki ve atmosferin korozif etkiye niçin olacak unsurları tarım makine ve makinalarında kendini hissettirmekte, bu alet ve makinaların başvuru formu ömürlerinin azalması yönünde etkili olmaktadır Hatta tarım cihaz ve makinalarında kullanılan malzemelerin bilhassa çevresel faktörlerin yoğun etkisi göz önüne alındığında daha dayanıklı ve idareli olma zorunluluğu bulunmaktadır Bu malzemeler genellikle incelediğinde büyük bir çoğunluğunun metalik malzemeler olduğu görülebilir
Korozyon fiilen bir yüzey olayıdır Tarım makine ve makinalarında kullanılan özellikle metalik malzemelerde korozyon; gerek bulunduğu ortamlar ve gerekse temasta bulundukları özellikle kimyasal maddeler (gübre, ilaç vb etkisi ile) girdikleri elektro kimyasal reaksiyonlar sonucunda oluşmaktadır Korozyon önlenmediği takdirde malzemenin bozulması ve işlevini yitirmesi kaçınılmazdır Buna ilave olarak ekonomik olarak da kayba neden olur Temelde korozyon kayıplarının büyük bir kısmı, korozyona tabi olarak ortaya çıkan ve birçok süre bedeli belirlenemeyen dolambaçlı kayıplardır Bunlar;
1İşletme kesikliliği,
2Ürün kaybı,
3Ürün kirlenmesi,
4Aşırı önlemler,
5Kaplama masraflarıdır
Özde büyük zararlara yol açan korozyonu ayrıntılarıyla durdurmak muhtemel görülmemekle birlikte en üye indirebilmek için teftiş edilmesi yolları mutlaka araştırılmalıdır Korozyon açısından bir tutam veya sistemin hesaplı tatbik ömrü boyunca üç kayda değer faz söz konusu olup bunlar; tasarım, imal ve tatbik aşamasıdır Her aşamadaki denetleme parametrelerinin biri ya da birkaçında pat diye, bir eksiklik ya da kusur meydana gelmesi büyük muhtemelen parçaların erken hasarına yol açacaktır
Tarım cihaz ve makinaları toz, toprak, yağmur, balçık ve güneş aşağıda çalışan makinalar olması nedeniyle her ne dek dış etkilere aleyhinde zorunlu konstrüktif çözümler uygulanmış olsa bile başvuru hatası olmadan bünyesinde yer alan malzemelerin korozyona uğraması doğaldır Korozyon sadece malzemenin yıpranması değil bununla beraber yıpranma hızının artmasına da neden olmaktadır çoğunlukla bakıldığında tarım alet ve makinalarının alıştırma ortamında korozyona dirençli malzemeler bulmak mümkünse de birçok bu amaçla kullanılamayacak kadar pahalıdır
öte taraftan tarım alet ve makinaları bünyelerinde yukarıda sözü edilen yöntemler, alet ve makinaların parçalarının tatbik yerine alt olarak uygulanmaktadır Ancak ülkemizdeki tarım alet ve makinaları imalatçılarının genel yapıları dikkate alındığında bu sözü edilen işlemlerin dinç olacak şekilde uygulanmadığı da bir gerçektir Özellikle son yıllarda yurt dışından getirilen tarım makine ve makinalarında yüzey işlemlerine tartma verilmesi, kalite faktörünün ön plana alınması yerli imalatçıların da bundan böyle rekabet edebilmeleri için yüzey işlemlerine ağırlık vermeleri konusunda itici bir etmen olmuştur *