Pnömokoktan aşı ile korunmak muhtemel Kış aylarında çocukları tehdit eden pnömokok hastalıklarından aşı ile korunmak mümkünBebek ve çocuklarda kış aylarında görülen rahatsızlıklar arasında birincil sıralarda pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar yer alıyor Bu bakterinin yol açtığı menenjit ve zatürre gibi hastalıklar, çocuklarda ölüme ya da daimi hasara niçin olabiliyor Her sene dünyada bir milyona yakın 5 yaşından ufak çocuk bu nedenle hayatını kaybediyor Pnömokokun niçin olduğu hastalıklardan korunmada en etkin yol pnömokok aşısı En fazla öldüren zatürre Etiler Memorial Polikliniği Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz Dr Gökhan Mamur, Pnömokok hastalıklarından korunma yöntemleri ve aşı uygulamasıhakkında bilgi verdi En sık görüleni orta kulak iltihabı, en tehlikelileri menenjit ve bakteriyemi (kana mikrop karışması), en çok öldüreni ise zatürredir Pnömokok enfeksiyonları, Streptococcus Pneumoniaadlı mikrorganizma tarafından oluşturulan ciddi seyirli enfeksiyonlardır Streptokokus pnömonia bakterisi ile infeksiyon ağır hastalık ve ölüme niçin olabilir Pnömokok bakterisi bilhassa kış aylarında bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda; sinüzit, kemik, eklem, kalp zarı, karın zarı ve kan iltihapları ve beyin apselerine de yol açabilir Kimler risk altındadır? Beş yaşından minik çocuklarda pnömokokal infeksiyonlar ağır hastalıklara niçin olabilir Bu hastalıklar aralarında; menenjit, kan infeksiyonu ve orta kulak iltihabı mevcuttur Bunlar dışarıda zatürre, sağırlık ve beyin hasarı da laf konusu olabilir İki yaşın altındaki çocuklar en yüksek tehlike grubunu oluştururlar Pnömokok bakterisi insandan insana yakın bağlantı ile bulaşır Pnömokok infeksiyonlarının tedavisi zor olabilir çünkü son dönemlerde bakteriler antibiotiklere karşısında daha dayanıklı olmaktadırlar bu nedenle infeksiyonun önlenmesi daha da tartma kazanmaktadır Tedbir alınabilir mi? Solunum yolu ile geçen hastalıklarda eller, en kayda değer bulaşma araçlarından biridir ve ailelerin çocuklarına el yıkama eğitimi vermeleri fazla önemlidir Çocukların; yemek yemek, tuvalet ve oyun öncesisonrası 1015 saniyelik süre ile ellerini sabun ve suyla yıkamalarının yeterlidir Pnömokokun niçin olduğu hastalıklardan korunmada en etkili yol pnömokok aşısıdır Çocukların hasta olduğu tanıdık insanlarla kapalı ortamlarda bir arada bulundurulmaması gerekmektedir Ülkemizde yeni uygulamaya giren konjuge pnömokok aşısı, birincil 5 yaş içerisindeki çocuklarda, bilhassa menenjite, kısmen de zatürre ve orta kulak iltihabına aleyhinde koruyucudur Konjuge pnömokok aşısı menenjit ve kan infeksiyonu gibi önemli pnömokok hastalıklarını önlemekte asistan olur aynı zamanda bir takım orta kulak iltihaplarını da önleyebilir Oysa kulak infeksiyonlarının birçok nedeni olduğundan pnömokok aşısı bazılarına aleyhinde etkilidir Konjuge pnömokok aşısı süt çocukları ve oyun dönemi çocuklarında önerilmektedir Süt çocuğu döneminde aşılananlar bu nesil infeksiyonlara karşı en yüksek tehlike taşıdıklarında korunmuş olurlar Kimler aşılanmalı? • İki yaş altındaki çocuklar İki yaş altındaki çocuklar aşılanmalı Dört dozluk konjuge pnömokok aşısı, olağan düzen içinde, 2, 4, 6, 1215 aylıkken yapılır Bu aylarda aşılanmamış çocuklar gerçi aşılanabilirler Gerekli doz sayısı yaşına bağlıdır dolayısıyla anne babaların bir bilirkişi hekimle bu konuyu görüşmeleri gerekmektedir • 25 yaş arasındaki çocuklar Aşılanmamış ve ağır pnömokokal rahatsızlık ile yüksek tehlike taşıyacak çocuklar da aşılanmalıdır • Yüksek risk taşıyan çocuklar id • Orak gözenekli olan kansızlık olanlar • Dalağı gücenmiş veya hasarlı dalağı olanlar • HIVAIDS olanlar • ŞEKER HASTALIĞI, kanser veya karaciğer hastalığı olup da savunma sistemi etkilenmiş hastalar • Savunma sistemini etkileyen hap kullananlar; (Kortikosteroid, kemoterapi gibi) • Uzun süren kalp veya akciğer hastalığı olanlar • bununla beraber, konjuge pnömokok aşısı aşağıdaki durumlarda da dikkate alınmalıdır • Üç yaşın altındaki çocuklar • Kreşe dışarı giden çocuklar • Alaska ve Amerika yerlileri ile AfroAmerikalılar • Konjuge pnömokok aşısının riskleri • Araştırmalarda bu aşının hafif derecede ast etkilerinin olduğu gösterilmiştir: • Aşı bölgesinde kızarıklık, hassasiyet ve şişkinlik (yüzde 25) • Alev • Tedirginlik, uykuya eğilim ya da iştahsızlık Şu ana değin ciddi bir reaksiyon bildirilmemiştir Ancak herhangi bir ilaç gibi aşılar da önemli sorunlara yol açabilirler; mesela ağır derecede alerjik tepkime Bu aşının ağır derecede hasar verme veya ölüm olasılığı son derece küçüktür Orta ya da ağır derecede tepkime olursa ne yapılmalıdır? Olağandışı durumlara dikkat edilmelidir; mesela önemli alerjik reaksiyon, yüksek alev veya anormal hareketler Önemli alerjik reaksiyon herhangi bir aşı ile son derece enderdir Eğer gelişirse başlıca aşı uygulamasından sonraki ilk birkaç dakika veya saat içinde gelişecektir Bu durumda solunum sıkıntısı, ses kısıklığı ya da hırıltı, boğazda şişkinlik, takâtsizlik, süratli yürek atımı, baş dönmesi, deri döküntüleri (kurdeşen) ve solukluk görülür