Polinöropati bedenimizde yaygın olarak bulunan çevresel sonların toplu olarak hastalandığı durumları tabir eder. Sonlar uçlardan hastalanabilir, tüm hudut lifleri boyunca hastalanabilir yahut omurilikten çıktıktan çabucak sonra köklerinden hastalanabilir. Bu 3 farklı hastalanma biçimi üç farklı halde kendisini gösterir.
Uçlardan hastalanmaya en hoş örnek şeker hastalarında yahut kronik böbrek yetmezliği olanlarda görülen polinöropati halidir. Hem motor hem de duyusal lifleri etkileyebilir. Bu tip polinöropatiler çok yavaş gelişir, evvel ayaklar etkilenir, ilerleyen periyotlarda eller etkilenir. Duyusal lifler etkilenirse uyuşma olur ve çoklukla yanma, karıncalanma, ağrı üzere şikayetler de üzerine eklenir. Motor lifler etkilenirse güçsüzlük oluşur, ayaklardaki güç kaybı yürürken parmak ucunun yere sürtmesi yahut terliğin ayakta taşınmasında zorluk biçiminde kendini gösterir.
Tüm hudut lifleri boyunca hastalanmaya ise kemoterapi ilaçları sonrası ortaya çıkan polinöropatiler örnek verilebilir. İlaçların alınmasından kısa müddet sonra başlayan ve süratle yaygınlaşarak hem ayakları ve elleri hem de bacakların ve kolların üst kısımlarını tesirler. Tekrar hem motor hem de duyusal lifler etkilenebilir. Hastalarda ayakta durmakta zorluk üzere yaygın güçsüzlük belirtileri görülür.
Hudut köklerinin hastalığına ise bağışıklık sisteminin kendi hudutlarına saldırması sonucu ortaya çıkan Guillain-Barre sendromu (otoimmün polinöropatiler) örnek verilebilir. Bu tipte tutulumda ayaklarda ve ellerde sorun olmazken yalnızca bacakların ve kolların üst kısımları öncelikle etkilenir, daha sonra ellerde ve ayaklarda da etkilenme görülür.
Lakin üstte verilen örnekler yalnızca hususun anlaşılması içindir. Hem şeker hastalığı hem kemoterapi ilaçları hem de Guillain-Barre sendromu her üç tipte de tutulum yapabilir. Ayırım lakin nörolojik muayene ve tetkikler, bilhassa EMG incelemesi ile yapılabilir. Otoimmün polinöropati düşünüldüğünde ayrıyeten beyin-omurilik sıvısı incelemeleri de kesinlikle yapılmalıdır.
Genetik olmayan polinöropatiler sıklıkla tedavi edilebilir. Metabolik yahut ilaca bağlı gelişenler neden düzeltildikten yahut ortadan kaldırıldıktan sonra tabiatıyla düzelme eğilimindedir, ilaçlarla yalnızca düzgünleşme desteklenir. Otoimmün olanlar için ivig, plazmaferez, steroid üzere tedavi seçenekleri kelam konusu olabilir. Otoimmün polinöropatilerin kronikleşmesi mümkünlüğü vardır. Bu durumda uzun vadeli bağışıklık sistemi baskılayıcı tedavilerin kullanılması gerekebilir.
Genetik geçişli polinöropatiler de vardır. Bunların en sık görüleni Charcot-Marie-Tooth (CMT) hastalığıdır. Bu hastalar sonları ileri derecede hasta olduğu halde önemli uyuşma ve güç kaybından şikâyet etmezler lakin ayaklarında form bozukluğu görülür. Tedavisi yoktur.