Birtakım istasyonlarda rafineri fiyatının 2-3 puan altında satış yaptığını da belirten yetkililer, faal kontrol davetinde bulunuyor.
Güçte dışa bağımlılıktan kurtulmaya çalışan Türkiye, bir yandan da içeride kayıt dışılıkla çaba ediyor. Kanunlardaki boşluklar ile birebir eserdeki fiyat farklılıklarından faydalanan fırsatçılar, uydurma faturalarla devletin milyarlarca liralık vergi kaybına yol açıyor.
Fırsatçılar birebir vakitte vergisini sistemli ödeyen firmalara, pazar hissesini küçülterek ziyan veriyor.
Ergaz Genel Müdürü Abubekir Yağız, Türkiye’nin birinci sorununun kayıt dışılık olduğunu belirterek, “Bu terörden bile daha tehlikeli. Türkiye bir yere gelecekse kayıt dışılığı çözmeli. Kayıt dışılığın bedelini ağır ödüyoruz. İrtibat çağındayız. Her şeye anında müdahale etme çağındayız fakat meseleleri çözemiyoruz” dedi.
Devletin , akaryakıt dalındaki kaçak ve ihrakiye istismarından ötürü , KDV ve ÖTV’den varsayımı 10 milyar TL’lik kaybı olduğunu anlatan Yağız, “Akaryakıtta yapılan oyunla bir tonda 2 bin 500 liralık avantaj sağlıyorlar. Ortada mal yokken fatura kesiyorlar. Uydurma şirketler kuruluyor. Makamına gidiyorsunuz kimse yok. Şırnak, Mardin, Kilis’teki istisna bölgelerine hiç dokunulmuyor. Orada devleti 1 milyar dolar dolandırabiliyorlar. Bir akaryakıt istasyonunun aylık 20 bin TL sabit sarfiyatı, 10 bin TL güç masrafı var fakat TÜPRAŞ’ın 2-3 puan altında eser satabiliyor. Güç, nakliye, vergi masrafın var, bunlar nerede? Rafineri fiyatları altında satılan eserlerin denetlenmesini istiyoruz. Aktif kontrol istiyoruz” diye konuştu.
KDV düşsün ÖTV’ye eklensin
Akaryakıtta hem ÖTV hem KDV ödediklerini anlatan Yağız, şu teklifte bulundu:
“KDV’nin yüzde 18’den 1’e indirilip ortadaki farkın ÖTV’ye eklenmesini istiyoruz. Böylelikle KDV üzerinden muharrir kasada yapılan sahtekarlığın önüne geçilecektir.”
Bölüm uzmanları akaryakıtla yapılan usulsüzlüklerin beş kalemde gerçekleştiğini belirtiyor.
Argüman 1- KDV iadesi
Akaryakıtta KDV yüzde 18 olarak uygulanıyor. İstasyonlar aldıkları eserleri dış satış sistemi ile müteahhitlere, kum ocaklarına, fabrikalara ve toptan tüketicilere fatura üzerinden satıyor. Fakat eser teslim edilmiyor. Satış gösterilen bu eserler istasyonda faturasız olarak en son tüketiciye satılıyor. İstasyondan toptan alış yapan fakat fiili olarak yakıtı teslim almayan şahıs yada şirket, toptan tüketim nedeniyle faturalarını ibraz ederek devletten KDV iadesi alıyor. Alınan bu KDV iadesi istasyonla paylaşılıyor. Kar hisseleri 60 ila 70 kuruş ortasında değişen dağıtıcı ve bayilerin bu yolla ortalama 7 liralık akaryakıtta 1,26 liralık KDV avantajı yakaladığı belirtiliyor.
Tez 2- sarfiyat gösterme
Firmalar aşikâr bir ölçü harcamayı masraf yazıp buradan da kazanıyorlar. Örneğin 100 ünitelik faturanın 90’ını sarfiyat gösteren bir firma akaryakıt için de beş ünite yazıp sarfiyatı 95 üniteye kadar çıkarıp buradan da kazanıyor. Burada firmalar yeniden almadıkları eser için kesilen faturaları kullanıyor. Güç uzmanları sorunun tahlili için, firmaya kesilen faturalarla firmanın kullanım ölçüsünün karşılaştırılması gerektiğini söylüyor. Kontrollerin artırılmasını öneren uzmanlar otomasyon sistemlerinin, müellif kasaların denetlenmesinin ehemmiyetini vurguluyor.
Argüman 3- tüpgaz al, otogaz
Vergi kaçakçıları benzeri bir yolu otogazda da kullanıyor. Tüpgaz ile Dökmegaz’ın vergisi otogaza nazaran ton başına 600 lira daha ucuz. Tüpgaz, dökmegaz ve otogazın standart eserler olduğunu, ortalarında bir fark olmadığını belirten uzmanlar tüpgazın halk kullandığı için ucuz satıldığını, fırsatçıların bundan yararlandığını söylüyor. Rafineriden alınan eser tüp bayilerine tüpgaz diye fatura ediliyor lakin tüp gelmiyor. Bu eserler otogaz bayilerine satılıyor. Böylelikle ton başına 600 TL kar elde ediliyor. Uzmanlar, bayilerin otogazı nereye sattığının sorgulanması gerektiğini söylüyor.
Argüman 4-Balıkçının ÖTV teşviki
Türkiye balıkçılık kesimini ÖTV’siz mazotla destekliyor. Vergi fırsatçılarının bunu da kullandığı belirtiliyor. Faturayı ’tekneye alıyorum’ diye kesen vergi kaçakçıları eseri iç piyasaya gönderiyor. Böylece devletin binlece liralık vergi kaybı ortaya çıkıyor. Uzmanlar, yasa dışı faaliyetler sonucu elde edilen haksız karın, uygulanan cezaların çok üstünde olduğunu belirtiyor.
Tez 5-diplomatik muafiyet
Diplomatik muafiyet nedeniyle elçilik araçlarından KDV ve ÖTV alınmıyor. Fırsatçılar, diplomatik muafiyet kapsamında vergisiz sunulan eseri elçiliğe teslim ettim diye gösteriyor, etmediği için ÖTV ve KDV’den kayıp yaşanıyor. Eski bir EPDK yetkilisi bu mevzuyla ilgili, vaktinde gönderilmiş üzere gösterilen akaryakıtın faturalarını Amerikan elçiliğine sorduklarını, elçiliğin kesilen faturaların yüzde 98’inden haberdar olmadığını bildirdiğini söyledi. Yetkili, bu hususta cezaların caydırıcı olmadığını belirterek, vergi kaçakçılığı yapan bireylerin mal varlıklarına tümden el konulması gerektiğini söz ediyor.
Kaçakçılara verilen cezalar
1.Ürüne el konuyor
2.Ürün tespit edilemezse bedeli üzerinden müsadere uygulanıyor.
3.Hapis cezası uygulanıyor.
4.İdari para cezası veriliyor.
5.Lisans iptal ediliyor.
6.Maliye uğranılan ÖTV kaybı ve buna ek olarak üç katı vergi cezası kesiyor.