Seramik yada porselen olarak adlandırılan estetik diş ürünleri birden fazla metal yada metal olmayan maddeler ile birleştirilip çok yüksek ısı derecelerinde pişirilmesi yada işlenmesi ile yapılan organik olmayan maddelerdir..
Kelime olarak kökeni eski Yunanca da kullanılan keramikos dan gelmektedir.Bu kelimenin anlamı ise yanık yada yanmış maddedir..Endüstriyel tüm alanlarda kullanılan seramikler son 50 yıldır yoğun olarak dişhekimliğnde ve diğer tıp dallarında kullanım imkanı bulmuştur.
Porselen; tümü killi topraktan yapılmış veya daha açık bir deyimle kil ihtiva eden ham maddelerden üretilmiş ürünlerin oluşturduğu büyük seramik grubunun bir elemanıdır. Porselenler kaolin, kuvars ve feldispat maddelerinden üretilir. Kaolin, porselen hamurunun kolay yoğurulmasını, şekil almasını ve rengini sağlayan hammaddedir. Kuvars ise, iskelet yapıcı hammadde olup, camsı faz oluşumunu sağlayan feldispat içinde önemli bir oranda çözünerek, porselen hamurunun sert, camsı, ısıya ve kimyasal etkilere dayanıklı olmasını sağlar.
Porseleni oluşturan üç ana madde kuartz,kaolin ve feldspar dır.
Dişhekimliğinde çok yaygın olarak kullanılan porselen diş ve seramik dolgular,kaplamalar yada protezler,ortodontik tellerde ve bağlantı aparatlarında da kullanıma sunulmuştur.
Içerdikleri ana maddelerin oranı incelendiğinde dişhekimliği porselen sistemlerinin çoğunluğu feldspar içerdikleri için feldspatik porselen olarak adlandırılırlar.
Dişhekimliğnde kullanılan porselenlerin pişirilme ısıları yaklaşık olarak 850-1300 C arasındadır.
Dental porselenlerin desteklendiği farklı alt yapı yada taşıyıcı sistemler vardır.Porselen diş bu alt yapı destekleri olmadan çok kırılgan ve kullanımı mümkün değildir.Alt yapı destek maddesi olarak;
Mika (Dicor), Işık geçirgenliği yok
Platin foli (sunrise) Işık geçirgenliği yok
Elektroforetik altın (galvano) Işık geçirgenliği yok
Kıymetsiz metal alaşımlar (Cr,Co,Ni) Işık geçirgenliği yok
Kıymetli alaşımlar (Au-Pl) Işık geçirgenliği yok
İnfiltre cam seramikler (İnceram) Işık geçirgenliği var
Cam seramikler (Empress) Işık geçirgenliği var
Polikristalin seramikler (Zirkonya,Alumina) Işık geçirgenliği var
Bu çalışmalarda metal alt yapı ile kullanılanlar dişhekimliğinde metal-seramik olarak diğerleri ise metalsiz yada tam sermik diş olarak isimlendirilir.Tam seramik çalışmalarda seramik destek alt yapının üzerine porselen çalışılır yada kaplanır.Bir başka anlatımla seramiğin üzerine porselen giydirilir.
Tüm bu işlemler ve farklı alt yapı maddelerinin üretimi yapan dental firmalar farklı isimlendirme çalışmalarına gitmişlerdir. belirli firmalar tarafından üretildikleri için genellikle dişhekimliğinde firmaların ticari ismi ile anılırlar.
Hastaların bu kavram karışıklığından kurtulması için hazırlanan bu yazıda bu markalardan ve içeriklerinden bahsetmek faydalı olacaktır.
Cam seramikler ve infiltre cam seramikler
İnceram VITA
IPS Emax IVOCLAR
IPS Empress IVOCLAR
Alumina oksit PROCERA
Son yıllarda oldukça popular olan ve çok yaygın porselen diş alt yapı maddesi olarak kullanılan zirkonyum oksit ise Zirkonya olarak adlandırılır.Oldukça sert bir alt yapı maddesi olduğu için bilgisayar destekli milleme makinalarında CAD-CAM (Computur aided design-computer aided manufacturing) teknolojisi ile zirkonya blokları şekillendirilerek istenilen porselen dişlerin alt yapıları üretilir.
Maksimum düzeyde hassasiyet ile üretilen bu alt yapı maddeleri ağız içinde şekillendirilmiş olan doğal dişlere en iyi uyumu ve adaptasyonu sağlar.Dişhekimliğinde doku dostu alt yapı maddelerinin tercih edilmesi uzun dönem başarının temel anahtarıdır.
Alt yapı maddeleri olarak kullanılan metalsiz seramikler yada zirkonyaların ışık geçirgenlikleri yapılan porselen dişlerin daha doğal algılanmasını ve estetik başarının sağlanmasında çok önemlidir.
Son yıllarda geliştirilen porselen laboratuar cihazlarının yardımı ile seramiklerin alt yapıları baskılanmış porselen diş maddesinden yapılır hale gelmiştir.Empress olarak adlandırılan Şeffaf tasarlanmış olan bu porselenler sağlamlık için metal kullanılmadığından, doğal diş minesi ile birebir aynı ışık geçirgenliğine ve doğallığına kavuşmuştur.
Empress yada zirkonya uygulamalarda tam renk uyumunun sağlanması,daha ince bir görüntü ve üstün naturel görünüm estetik beklentilerin çözümü olmuştur.Empress uygulamaların doku uyumunun çok iyi olması, allerji yapmamaları ve dişeti uyumlarının yüksek olması aranılan özelliklerdir.Unutulmamalıdır ki estetik, diş dişeti uyumunun fonksiyonla birleştirilmesiyle mümkün olacaktır.