Pozitif Disiplin Tekniği Ve ÇOCUKLARDA ÖZ DENETİMİ SAĞLAMA YOLLARI

Fazla Disiplin Tekniği Ve ÇOCUKLARDA ÖZ DENETİMİ SAĞLAMA YOLLARI okul öncesi disiplin mektep öncesinde disiplin çocuklarda özdenetim öncesi dönemde artı nedir Bir yetişkin veya bir eğitimci olarak çocukların hatalı davranışlarıyla karşılaştığınız zaman nasıl tepki verirsiniz? Onları cezalandırır mısınız, yahut onları disiplin etmeye mi çalışırsınız? Çocuklar toplum içinde farklı durumlarda makul davranışları yetişkinlerin rehberliğine ihtiyaç duyarak öğreneceklerdir Yetişkinler tarafından yapılan bu rehberlik, eğer çocukların kendi kendilerine karar verebilme becerilerine ve bağımsızlıklarına olasılık veren bir çevrede yapılırsa fazla daha iyi netice verecektir Fazla Disiplin Nedir? Fazla disiplin, Nelson, Lott ve Glenn'in verdiği tanınma göre, çocukların kendi hareketlerini teftiş edebilmelerine ve problemlerini çözmelerine asistan olan bir idare tekniğidir(1) Bununla Birlikte artı disiplin, çocuklar toplumsal kuralları öğrenirken kendileri hakkında iyi şeyler hissetmelerine de olanak sağlamaktadır(2) Pozitif disiplin için epeyce önemli bir kaç unsur bulunmaktadır Çocuklara seçenekler sunma, öğrenme için doğal ve mantıklı sonuçlar yararlanma, pozitif hayat becerileri için gerekli olanları bir araya getirme ve problem çözme becerilerini çocuklara öğretmektir(3) Çocuklara tercih hakkı verilmesi, mesuliyet alma ve özgürlüklerini artırma duygularını cesaretlendirecektir(4) İyi düzenlenmiş okulöncesi sınıfları, çocukların özgürce karar vermelerini sağlamaktadır(5) Sınıf ortamında malzemelerin zahmetsizce ulaşabilecekleri açık raflara yerleştirilmesi çocukların tercih yapmalarını sağlayacak ve onları bağımsız olmaya cesaretlendirmiş olacaktır(6) Doğal sonuçlar, pozitif disiplinin önemli elementleridir Yemeğini reddeden çocuğa aç kalacağını, sütü bardağına koyarken döken çocuğa temizlemesi gerektiğini söyleme epeyce kolay, fakat etkin davranışlardır Hem sonuçları öğrenme, çocuklarla sonuçlar hakkında söylev ve onlara önceden tahmin etme fırsatı vermeyi de sağlayacaktır Çocuklar kusur yapmadan öğrenebilecekleri gibi kusur yaparak da doğruları görebileceklerdir ancak bu da oldukça yardımcı bir stratejidir Sonuçları tahmin etme, problem oluşmadan önce durumları değerleme fırsatı da vermektedir Rasyonel sonuçlar, karışık olmakla beraber oldukça etkilidir Örneğin; soğuk bir havada paltosunu giymekte direnen bir çocuğa dışarı çıkamayacağını söyleme Mantıksal sonuçların kullanımı, çocuklara tercih yapma olanağı verir Mesela; Alican hikâyemizi bölüyorsun Ya sessizce otur veya masana git Seçimini sen yap Burada manâlı olan onun davranışını değiştirmeye çalışmaktır Erişkin davranışlarıyla çocuğun kendi davranışları arasında bir bütünlük temin etmek, pozitif disiplin için çok önemlidir Artı disiplin kuralları uygulanırken, yetişkinin konuşurken çocuğun seviyesine inerek, ismini kullanarak yardımcı olacağı, dikkatinin üstünde olduğu vurgulanarak ve konuşurken çocuk üstünde odaklanarak uygun tavır modeli olduğu unutulmamalıdır Ayrıca artı yaşam için gerekli olan tamamlayıcı unsurları kullanan yetişkin, çocuğun yaptığı seçimden sorumlu olmasını da çocuğa öğretecektir(7) Problem çözücü olmalarında birinci adım, çocuklara problem ortaya çıktığında sakin olmalarını bilgi vermek ve problem üstünde odaklanmalarını sağlamaktır İkinci adım herkesin açıklama yapmak istediklerini anlatma fırsatı vermektir sonra yetişkinler, çocukların açıklamalarından problemi tanımlayarak çocukların birbirleriyle uzlaşmalarını sağlamalıdır Çocuklara kendi problemlerini çözmeyi öğreten yetişkinler, aynı zamanda çocuklara davranışlarına uyarı etmeleri ve kendi kontrollerini pozitif değerlerde geliştirmeleri için onlara fırsat vermelidirler Problem çözme teknikleri yoluyla, çocuklar kendi duygularına ve diğerlerinin duygularına değerinde vermeyi ve ifade etmeyi öğreneceklerdir Zor olmadan çatışmaları çözümlemeyi de bu yolla kazanacaklardır(8) Disiplin, ilişki içindeki bütün kişileri eşit olarak bağlayan, herkes için açık ve net olan kurallar olarak tanımlanmaktadır(9) Diğer bir deyişle disiplin, istenen ve düzenli olan davranışların kazandırılmasını amaçlayan bir yetiştirme anlayışıdır Disiplinde hedef, kişinin öz denetimini sağlayabilmek yani kendi kendini denetleyebilme yeteneğini geliştirmektir Bununla Beraber da disiplinden anlaşılması gereken, çocuğun toplum kadar kabul görebilen bir ahlâk anlayışı ve dinç tutumlar geliştirmesine muavin olmaktır(10) DoçDr Çağlayan DİNÇER Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi İlköğretim Bölümü Mektep Öncesi Öğretmenliği Esas Bilim Dalı Öğretim Üyesi kaynakhanemizcom