Probiyotikler

Probiyotik sözü yunancada hayat için mealine gelmektedir. Sözün manasından zahir olduğu üzere insan sıhhatinde büyük değere sahiptirler. Probiyotikler bulundukları konakçı için yararlı olduğu düşünülen canlı mikroorganizmalardır. Probiyotikler umumide yoğurt, kefir, kımız, peynir, turşu ve gibisi fermente olmuş besinlerde canlı kültür olarak bulunabilir ya da eklenerek tüketilir. Birebir devirde suplement olarak da günümüzde bulunmaktadır. Her yoğurt, sanılanın tersine probiyotik değildir. Bir azığın probiyotik olabilmesi için mütenasip canlı etkin kültürleri içermesi gereklidir. Birebir hengamda sindirim enzimlerinden etkilenmeden canlı olarark kalın bağırsağa kadar uluşabilmesi gerekmektedir. Probiyotiklerin eklendiği yoğurtların raf ömürleri 3-6 hafta arasındadır, taze tüketilmesi kıymetlidir zira canlı mikroorganizma içeriği devranla azalabilir. En ağır karşılaşılan çeşitleri laktik asit bakterisi ve bifido bakterilerdir. Sağlıklı bireylerin bağırsak florasında probiyotik bakteriler muayyen bir sayıda bulunur lakin günlük ömrün getirdiği; antibiyotik tasarrufu, gerilim, sinirsel yorgunluk, istikrarsız beslenme, ziyade alkol alımı, hastalık ve bağırsak ameliyatları üzere sonuçlar, bu bakterilerin azalmasına neden olur. Bilhassa bu durumlarda olanlar için probiyotik eser tasarrufu daha da ehemmiyet kazanmaktadır.

Bu sıhhatimize yararlı mikroorganizmaların bir çok işlevi vardır. Bunlardan en değerlisi bize sağlıklı bir sindirim sistemi sağlamaktır ki bu durum tüm fonksiyonlarımızı olumlu olarak etkilemektedir. Probiyotik bakteriler laktik asit, asetik asit, bakteriyosin üzere antimikrobiyal unsurlar üreterek, bağırsaklarda istenmeyen mikroorganizmaların çoğalma suratını denetim ederler ve doğal floranın istikrar içinde bulunmasını sağlarlar. Probiyotikler barsak florasını patojen ve toksin üreten bakterileri engelleyerek dengelemektedir. Sağlıklı barsaklar sağlam bir immün sisteminde temelini oluşturabilir. Yapılan bir çok çalışmada probiyotiklerin immün sistemi desteklediği ve mikrobiyal patojenlere karşı direnci arttırdıkları görülmüştür. Probiyotiklerin mahsusen laktoz malabsorbsiyonunun giderilmesi ve akut ishallerin önlenmesinde çok tesirli oldukları kanıtlanmıştır. Birebir devranda rotavirüs enfeksiyonları, antibiyotik ve kemoterapi nedenli ishallerin müddetini, tekrarlama sıklıklarını azalttığı gösterilmiştir. Besin alerjileri ve atopik ekzama üzere birtakım immünolojik bozuklukların güzelleştirilmesinde tesirli oldukları yeniden ülseratif kolit ve Chron illeti üzere inflamatuvar illetlerin denetiminde kimi olumlu tesirleri çeşitli çalışmalarda ortaya konumuştur. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda kolesterol seviyelerini düşürdüğü gözlemler arasındadır. Süren ilmî araştırmalar farklı probiyotik tiplerinin gelecekte inflamatuvar ve immünolojik marazların tedavisi, alerjilerin önlenmesi, kanserden korunmada, immün sistemin güçlendirilmesi velev respiratör marazların tedavilerinde yardımcı olabileceği konusunda umut vermektedir. Probiyotiklerin bir sair işlevi ise vitamin ve minerallerin emilimini arttırmaktır. Münhasıran pridoksin, biotin, folik asit ve patotenik asit üzere B kümesi vitaminlerinde sentesizini arttırırlar.

Probiyotiklerin olumlu tesirlerini görmek için tertipli tüketilmesi gerekmektedir. Günde 1 porsiyon probiyotik eser tüketimi bu olumlu etkiyi görebilmek için kâfi olacaktır. Probiyotiklerin bağırsaklarımızdaki gelişimlerini ve aktifliklerini koruyabilmek için onların da müsait besinlere gereksinimleri vardır. Bu besinler prebiyotikler olarak isimlendirilir. Prebiyotiklerin sindirim sistemimiz tarafından sindirilemeyen besinlerdir ve çoğunluğunu karbonhidratlar oluşturmaktadır. Probiyotik ve prebiyotiklerin birarada bulundukları besinler ise sinbiyotikler olarak isimlendirilmektedir. Tüm bu potansiyel yararları göz önünde bulundurunca; mütemadi olarak tüketemiyorsak bile en azından her yıl sınırlı devirlerde, birkaç haftalık sistemli probiyotik besin tüketiminin sıhhatimizi çok olumlu etkileyeceğini söyeleyebilirim.