Küf mantarları; nemli ortamlara tutunan, sporları havada uçuşan küçük mantarlardır. Büyümek ve yayılım göstermek için hava, ülkü sıcaklık, nem ve besine muhtaçlık duyarlar. Küf mantarları hava yahut çürüyen bitkiler üzere dış alanlarda ve konutun güneş görmeyen nemli alanlarında kendilerini gösterebilirler. Havanın görece daha sıcak ve nemli olduğu yaz mevsimi sonrasında ya da erken sonbahar başında spor sayısında çoğalma gözlemlenen küf mantarlarının; tıpkı vakitte gözle görülemeyen ve alerjik tepkilere sebebiyet veren sporlar ürettiği bildirilmiştir.
Bireylerin hayatlarının spesifik devirlerinde görülen alerjik semptomlar küf mantarı alerjisini akıllara getirebilir. Temel manada küf sporları büyüme ve üreme biçimleri odağından hayvanlardan ve bitkilerden daha farklıdır. Küf sporları, nem oranının ağır olduğu bölgelerde, çiy formunda yayılım gösterebilir. Çocuk Alerji, Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Alerji Astım Derneği Lideri Prof. Dr. Ahmet Akçay, birtakım insanlarda küf sporlarının solunmasına bağlı olarak alerjik tepkilerin görülebileceğini söyledi. Prof. Dr. Ahmet Akçay; “Çok fazla küf cinsi olmasına rağmen sadece birkaç düzine küf cinsinde alerjik semptomlar gelişmektedir. Kimi küf çeşitleri, ağaçtan düşen yapraklar ve çürüyen kütükler üzerinde, çimenlerde gelişir. Yanlış bilinenin tersine her ne kadar havaların soğumasıyla polenler ölse de birden fazla küf çeşidi gelişmeye devam eder. Küfteki birincil alerjen, küf sporudur. Küf sporları havaya karışabildiklerinden ötürü bireylerin burunlarına da temas edebilir. Bu noktada alerjik tepkiler tetiklenmektedir. Küf sporları, insan hayatında astım ve alerji ile ilişkilendirilebilir”.
Evinizde Küf Sporlarına Dikkat!
Sürekli olarak havada asılı kalan küf sporları alerjik semptomları tetikleyebilme potansiyeli taşır ve bu sporlar ıslak bir tabana yapıştıklarında ve küf genişlediğinde sorunlar daha önemli boyutlara ulaşmaktadır. Konutun içerisinde büyüyen küf çoklukla neden olduğu saptanamamış su sızıntılarında ve çatı katlarında, bodrumlarda ve meskenin nemli bölgelerinde meydana gelebilmektedir. Prof. Dr. Ahmet Akçay, küfün bilhassa nemli havalarda ağırlaştığını ve konutun içerisinde sıvası hasarlı olan duvarlarda, rutubetten yeşeren banyo karolarında, çürüyen mutfak dolaplarında, bitkilerin üzerinde ve nemlenen duvar kağıtlarında bulunabileceğini tabir etti. Ve ekledi: “Kendine has koku özelliğine sahip olan küf mantarları gözle görülemezler. Havada uçuşarak etrafa saçılır ve alerjik semptomların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Küf mantarları havanın nemli ve sıcak olduğu erken sonbahar periyodunda artış gösterebildiği için bireyler, içerisinde bulunduğumuz şu günlerde daha dikkatli olmalılar”.
Bu Belirtiler Varsa Küf Alerjisine Dikkat!
Prof. Dr. Akçay, küf alerjisinin öteki üst teneffüs yolu alerjileri ile birebir belirtiler vasıtasıyla ortaya çıktığını ve küf alerjisinin sebebiyet verdiği alerjik rinit belirtilerinin; pullu ve kuru cilt yapısı, hapşırma, burun tıkanması yahut akıntısı, geniz akıntısı ya da öksürük, burun ve boğaz kaşıntısı, göz yaşarması belirtilerini içerdiğini açıkladı. Küf alerjisinin belirti ölçeği bireyden bireye farklılık gösterebilmektedir. Temelde küf alerjisinin semptomları bireyden bireye farklılık gösterir ve yılın spesifik vakitlerinde belirtileri şiddetlenebilir.
Küf Alerjisi Seçkin Olaylarda Besin Alerjisine Benzetilebilir
Bireyin temel olarak küfe yönelik hali hazırda bir alerjisi mevcutsa, küf barındıran yiyeceklerin tüketimi besin alerjisi üzere görülen tepkilere sebep olabilmektedir. Birçok besinlerle alakalı, besin bozulmuş üzere görünmeksizin saprofit halinde mantarlarla hafif kolonileşme ortaya çıkabilmektedir. Bu ve gibisi durumlarda besin unsurunun; tutarlılığı, şeker ve nem içeriği anahtar roldedir. Besinin tütsü haline getirilmesi ya da kurutulması epeyce değerli bir muhafaza metodudur. Bu noktada oluşabilecek risk; mantar öldürücü tedavinin olmamasına bağlı olarak organik eserler kısmında sorunun git gide artmasıdır. Prof. Dr. Akçay; yağ, süt eserleri, turunçgil yahut çekirdekli meyveler, ekmek, yer fıstığı ve kurutulmuş meyveler üzere besinlerin ekseriyetle küf sporlarını barındırdıklarının göz arkası edildiğinin altını çizdi.
Küf Mantarı Alerjisi Astımı Tetikliyor!
Küf alerjisi belirli başlı durumlarda önemli boyutlara ulaşıp beraberinde diğer birtakım olumsuz durumların oluşmasına da neden olabilir. Prof. Dr. Ahmet Akçay, küf kaynaklı oluşabilecek birtakım komplikasyonları şöyle açıklamıştır: “Alerjik fungal sinüzit, sinüslerde iltihaplanmaya neden olan bir durumdur ve küf alerjisi bu durumu derinden tesirler. Öte yandan küf kaynaklı astım noktasında, küfe alerjisi olan bireylerde küf sporlarını solumak astım ataklarını tetikleyebilir. Kimi bireylerde küfe karşı maruziyet, astımın şiddetlenmesine sebebiyet verebilir. Tüm bunların yanı sıra ise alerjik fungal sinüzit; küf alerjisinin tetiklediği, sinüslerde iltihaplanmaya sebep olan bir durumdur”.
Küf Mantarı Alerjisinden Korunma Yolları
Prof. Dr. Ahmet Akçay, bireylerin ömür alanlarında küf oluşumunu azaltmak ismine birtakım usullerden bahsetti:
- Bodrum katı üzere yerlerde oluşan yeraltı suyu ya da boru sızıntıları üzere nemli alanlar ortadan kaldırılmalıdır.
- Evlerde HEPA filtreli klima kullanmaya itina gösterilmelidir. HEPA filtre, küf sporlarını konutun içerisine ulaşmadan önce dış ortamda yakalayabilmektedir.
- Klima ve fırınların filtreleri nizamlı olarak değiştirilmelidir.
- Tüm banyolar nizamlı olarak havalandırılmalıdır ve duşun çabucak akabinde havayı kurutmak için havalandırma fanı devreye sokulmalıdır. Havalandırma fanının bulunmadığı durumlarda, duş alınırken bir pencere ya da kapı açık bırakılmalıdır.
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.