Rabıta

Bazıları tasavvufta tarif ve tavsiye edilen rabıtayı tenkit etmekteler Kimi bu tenkidin şiddetini artırıp rabıtaya şirk diyecek kadar ileri gitmektedir Acaba birisine göre ibadet, diğerine göre felaket olan bu rabıta nedir?

Tasavvufta rabıta, terbiyenin temeli ve en büyük zikir sebebi görülürken, onu şirk gören kimse hangi delil ve mantıkla bu sonuca varabiliyor?

Gerçekten şirke götüren bir rabıta çeşidi mevcut mudur?
Rabıtanın Kur’an ve Sünnet’te bir örneği, benzeri, delili ve tarifi var mıdır? İnsan terbiyesi için rabıtanın gereği nedir? Bütün bunlar, cevap arayan sorulardır


Aslında çözüm kolaydır Aramızda bir ihtilaf varsa, yapılacak iş hakeme gitmektir Din işlerinde hakem Kur’an ve Sünnet’tir Biz de önce Kur’an ve Sünnet’e bakacağız Onlarda rabıtanın nasıl ele alındığını inceleyeceğiz

“Rabıta, “ribat, “murabata kelime olarak “rabt kökünden gelmektedir Rabıta ve rabt, sözlükte iki şeyi birbirine iyice bağlamak anlamına gelir Bu kelimeye, iki şeyi birbirine bağlayan ip, alaka, şiddetli muhabbet, münasebet, ilgi ve sevgi ile bir şeye bağlılık, cesur ve dayanıklı olmak gibi manalar da verilmiştir (Cevherî, Sıhah; İbnu Manzur, Lisanu’lArab; Zebidî,Tacu’lArus)

Bu kelimeler kullanıldıkları yere göre, bir şeyin üzerinde sabit durmak, kendini hapsetmek, başkasından kesilip bir şeye tam yönelmek gibi manalar da taşımaktadır (Razî, Tefsiri Kebir; Kurtubî, elCami li Ahkami’lKur’an; İbnu Kesir, Tefsir)

Kur’an ve Sünnet’te anlatılan rabıta çeşitleri de, bu manaların birini veya birkaçını içermektedir

KUR'AN'DA RABITA GEÇİYOR MU?

Kur’an’da rabıta kelimesi açıkça zikredilmektedir Bunu şu ayette görüyoruz:

“Ey iman edenler! Allah yolunda sabredin, düşmanlarınız karşısında sebat gösterin, rabıta yapın Allah’ın korumanızı istediği sınırları bekleyin, Allah’tan korkun ki kurtuluşa eresiniz (Âli İmran, 200)

Bu ayetteki “rabıta yapın emri, her mümini ilgilendiren bir emirdir Tefsirlerde burada geçen rabıtaya şu manalar verilmiştir: Düşmanların saldıracağı yerleri gözetleyin, sınırları bekleyin Dininizi tehlikelerden koruyun Nefis ve şeytan düşmanlarına karşı uyanık olun Onların kalbinize girmesine yol vermeyin Allah’ın çizdiği sınırları iyi gözetin, ilâhi hükümlere harfiyen uyun Namaz vakitlerini gözetleyin ve mescitleri ibadet, taat ve zikir ile mamur edin (Suyutî, edDürrü’lMensur; İbnu Kesir, Tefsir)

Yüce Allah’ın her müminden istediği rabıta, kalbini Yüce Allah’a bağlamaktır Her işte O’nun rızasını gözetmektir Bütün yaptıklarında helal ve haram sınırına dikkat etmektir Kalp kâbesini günah kirlerinden temizlemektir Oraya Allah’ın sevmediği şeyleri sokmamak için gönlü kontrol altında tutmaktır Kısaca, Yüce Allah’ın düşman olduğu şeyleri gönülden çıkarmak ve kötülüklerin esaretinden kurtulmuş, hür bir müslüman olmaktır

Rasulullah sav Efendimiz, “rabıta yapınız ayeti indiği zaman, ashabına ayette anlatılan ribat ve rabıtanın ne olduğunu şöyle açıklamıştır:

“Zor ve sıkıntılı zamanlarda güzelce abdest almak, kalbi mescitlere bağlı olmak, ibadet yerlerine çokça gidip gelmek ve bir namazı kıldıktan sonra diğer namaz vaktini gözetlemek var ya; işte sizin için ribat budur, işte asıl ribat budur, işte asıl ribat budur (Buharî, Tirmizî, Nesaî, Malik)

Bu hadisten ribatın iki türlü manasının olduğunu anlıyoruz Birisi manevi, diğeri maddi sınırları kontrol altında tutmaktır Korunacak manevi sınırlar ilâhi emirler ve kalbimizdir Maddi sınırlar ise düşmanın saldırı noktalarıdır

Kalbin Yüce Allah ile ne halde olduğunu kontrol etmeye murakabe denir Zahiri düşmanları takip ve kontrol etmeye ise mücadele denir Her ikisi de mümin için vazgeçilmez birer vazifedir Çünkü ayette kurtuluş bunlara bağlanmıştır