Yüksek vergi oranları, satış ve pazarlama yasakları ve arka arda gelen fiyat artışları nedeniyle gündemden düşmeyen içki kesiminde, düzmece içki ve meskende üretim furyası yaşanıyor.
Yaklaşık 15 milyar TL'lik vergi ödemesi ile devletin en değerli gelir kalemlerinden biri haline gelen bölümde yüksek alkol derecesi ile rakı, 2016 sonrasında merdiven altı üretimin en kıymetli ögesi haline geldi. Piyasadaki rakı arzının yaklaşık dörtte biri merdiven altı yahut meskende üretilen eserlerden oluşurken, piyasadaki kayıtlı rakı üretiminin 32 milyon litre, kayıt dışı rakı üretiminin ise 8 milyon litre civarında olduğu kestirim ediliyor.
Bu noktada bilhassa rakı üretiminin temel ögesi olan etil alkol ithalatında yaşanan patlama, 2016 sonrasında piyasa dinamiklerinin süratli bir halde değiştiğine işaret ediyor.
TÜKETİCİ RAKIDAN VAZGEÇMEDİ
Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı'nın etil alkol ve rakı satışlarına ait yayınladığı bilgilere nazaran, 2015 yılında 35 milyon litre olan iç piyasadaki rakı arzı, 2018 yılında yaklaşık 32 milyon litreye düşmüş durumda. Piyasada satılan etil alkol satışları üzerinden yapılan hesapla konutta yahut merdiven altında üretilen rakı ölçüsü ise yaklaşık 2 kat artarak 8 milyon litreye ulaştı.
Yüksek vergi siyasetleri ile tahsilat veznesi üzere çalışan içki bölümünde, konutta üretim süratle yaygınlaşıyor. Bira ve şarap üzere fermente içki kategorilerinde konutta üretim artarken, damıtma usulü ile üretilen ve distile olarak tabir edilen yüksek alkollü rakıda ise merdiven altı üretim tartı kazanıyor. Tüketim sayılarına bakıldığında ise fiyat artışlarına karşın tüketicinin rakı içmekten vazgeçmediği, bunun yerine merdiven altına yöneldiği gözleniyor. Öte yandan devletin içkiden tahsil ettiği vergi oranları 15 milyar TL'yi bulurken, uydurma içki nedeniyle 1.5 milyar dolarlık (yaklaşık 9 milyar TL) bir vergi kaybı olduğu da iddialar ortasında.

BİREBİR TAT OLSUN
Bölümü konuştuğumuz Mey İçki CEO'su Levent Kömür, gerçek rakı tadının bozulmaması ve bundan 100 yıl sonra da rakı sofralarının devam etmesi için çalıştıklarına işaret ederek, piyasadaki eğilimlerin de rakı kültürünü desteklediğini lisana getirdi. İçki dünyasında 3 eğilim olduğunu söyleyen Kömür, “Birincisi daha sağlıklı içkilere hakikat gidiliyor. Yani daha düşük alkollü. İkincisi yemekle tüketilen içkilere yanlışsız kayılıyor. Üçüncüsü ise kararında içmeye eğilim var. Bu üçü de doğuştan rakıda var. Rakı sofrası diye bir gerçek var ve sofrası olan öteki bir içki yok” diye konuştu.
Sayime Başçı/Sözcü