Ramazan Ve Oruc Bilgilerimizi Tazeleyelim

Her ibadetin kendine gore kavramları ve kuralları vardır Bu kavramları bilmek ibadetimizin daha anlamlı olmasını sağlayacaktır Ramazan kelimesinin bir manası ‘sonbahar yağmuru’dur Ramazan ayı ve oruc, sonbahar yağmurunun etraftaki tozları ve pislikleri goturup temizlediği gibi gunah kirlerini goturup kalbimizi temizler Ramazan kelimesinin ‘ramad’ kelimesinden turediği de duşunulmuştur ki, bu da guneşin ısısından taşların yanıp kızması manasına gelir İşte mumin de orucla boyle yanar kavrulur ve gunahları eriyip gider

İmsak
Oruclu olan insanın orucu bozan şeyleri yapmamaya başlaması gereken zamandır İmsak vaktinde tan yeri ağarmaya başlar İmsakla beraber artık oruc başlamıştır

Sahur
Oruc tutmak icin gecenin imsaktan onceki vaktinde yenen yemeğe sahur denir Efendimiz bir hadislerinde “Sahura kalkıp sahur yemeği yiyin Zira sahurda bereket vardır (Buhari, Savm 20) buyuruyorlar

Oruc
İmsak vaktinden (ikinci fecir) akşam guneş batıncaya kadar hicbir şey yememek, icmemek ve cinsel munasebette bulunmamaktır

İftar
Orucun bitirilmesi gereken vakittir Bu da akşam guneşin batmasıyla olur Akşam namazını bildirmek uzere okunan ezan aynı zamanda iftar vaktini de bildirmektedir Akşam ezanı okununca geciktirmeden iftar yapılmalıdır Bir hadis, iftarda acele edilmesi gerektiğini şu şekilde ifade eder: “İnsanlar iftarı yapmakta acele ettikleri surece, hayır uzere devam etmiş olurlar (Buhari, Savm 45)

Teravih
Ramazan ayında yatsı namazıyla birlikte kılınan, yirmi rekatlık bir namazdır

Fidye
Surekli bulunan bir hastalıktan veya yaşlılıktan dolayı oruc tutamayanların tutmaları gereken her gun icin bir fakiri doyuracak miktarda tasaddukta bulunmalarına fidye denir Fidye surekli hastalar, cok yaşlı kimseler icin bir sevaba ortak olma vesilesidir

Fitre
Temel ihtiyaclarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Muslumanların Ramazan bayramına ulaşmalarının bir şukru olarak yerine getirmeleri gereken bir ibadettir Buna fıtır sadakası da denmektedir Aile reisi butun aile fertleri adına, fakirlerin de bayrama aynı toplumun bir ferdi olarak kavuşması ve sevinmesi icin fitreyi verir Musluman’ın, normal bir insanın bir gunluk yiyeceği miktarda fitre vermesi en uygun olandır

İ’tikaf
Ramazan ayının son on gununde ibadet niyetiyle bir insanın, belli kurallara uyarak bir mescitte inzivaya cekilmesidir Allah Rasulu (sas) Medine’ye hicretten sonra Ramazan’ın son on gununu i’tikafta gecirirdi Bazı alimler bir saat bile i’tikaf yapılabileceğini soylerler Onemli olan insanın, hayatın bunca telaşesi icinde belli bir sure de olsa Rabbiyle baş başa kalması ve kendini ibadete vermesidir

Keffaret
Ramazan orucunu kasten bozan kimsenin bir gunluk Ramazan orucu yerine, ceza olarak peşi peşine iki ay oruc tutmasıdır Keffaret, orucu tutmamanın değil; tutulan orucu kasten bozmanın cezasıdır Oruclunun dikkat etmesi gereken durumlar: Başlanmış olan orucu bilerek bozmanın dunyevi bir karşılığı olarak keffaret orucu cezası vardır Ramazan’da bile bile yemek yiyip bir şeyler icmek ve cinsel ilişkide bulunmak orucu bozduğu gibi keffaret gerektirir Bu keffaretin peşi peşine olması şarttır Kısaca ifade etmek gerekirse, bir şey yiyip icme ve cinsel ilişkide bulunmayla, bu kapsamda değerlendirilen şeyler orucu bozar Bunlar bilincli ve kasten olursa orucu bozdukları gibi keffaret gerektirirler Ancak unutarak bunları yapan bir kimse, ne yaptığının farkına vardığı an bunları terk ederse orucu bozulmayacağı icin kaza ve keffaret orucu tutmasına gerek yoktur

Oruc hangi
durumlarda bozulur?

Beslenme amacı taşımayan, yenip icilmesi normal olmayan ve normal insanın fıtraten yiyip icmek istemeyeceği şeyleri alması durumunda oruc bozulur, fakat keffaret yerine sadece kaza orucu tutması gerekir Bunların bir kısmı şoyledir
1 Ciğ pirinc gibi, ciğ olarak yenmesi adet olmayan şeyleri yemek
2 Katkısız un ve hamur yemek
3 Taş, toprak, altın, demir gibi cisimleri yutmak
4 Kabuğuyla beraber yenmeyen, fındık, ceviz ve badem gibi şeyleri yemek
5 Boğaza kacan, yağmur, kar ve doluyu istemeyerek yutmak
6 Abdest alırken genze ve boğaza hatayla su kacırmak
7 Uyurken kendi kendine veya başkası tarafından bir şey yiyip icmek, mesela, boğazına su dokulmesi de orucu bozar; keffaret gerektirmez
8 Kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak
9 Sahurdan dişleri arasında kalan nohut tanesi buyukluğunde olan bir şeyi yutmak
10 Eşine sarılıp operken meni gelmesi de orucu bozar Genel olarak orucun manası Allah rızası icin beslenme, tat ve keyif alma isteğinin bir sonucu olarak yapılan yemek, icmek ve cinsel ilişkide bulunmaktan uzak durmak, yani nefsi, istek, iştah ve şehvet duyduğu şeylerden uzak tutmak olunca, nefse bu hazlarını veren şeylerin orucu bozduğu acıktır Bunların belli başlı olanlarını sıraladıktan sonra herkesin kendi durumunu gozden gecirmesini, yaptığı işlerde bu duyguların yerinin ne olduğunu kendisinin gozden gecirmesini ve orucu manasına uygun olarak tutmaya calışmasını soylemek gerekiyor

Orucu bozmayan şeyler
Bazı durumlar vardır ki, insan orucunun bozulduğunu zannedebilir Ancak bu durumlarda oruc bozulmaz
1 Unutarak az veya cok bir şey yemek İnsan unutarak karnını doyursa sonra da cay icerken aklına oruclu olduğu gelse, cayını hemen bırakır ve orucuna devam eder Bu kişinin orucu bozulmadığı icin ne kaza ne de keffaret gerekir
2 İstemeyerek kusmak orucu bozmaz
3 Abdestte ağza su alındıktan sonra kalan az bir yaşlığı tukuruk ile yutmak orucu bozmaz
4 Boğaza bir sineğin kacması gibi yenilmesi kastedilmeyen ve kacınmanın da mumkun olmadığı şeyler orucu bozmaz
5 İnsanın derisinden iceriye sızan şeyler orucu bozmaz Bunun icin vucuda surulen bir krem, koku veya vucudun soğukluğunu hissettiği su orucu bozmaz
6 Baştaki veya karındaki bir yaraya konulup yaranın ıslaklığı ile damağa veya boşluğa gitmeyen bir ilactan dolayı oruc bozulmaz