Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ehliyetli ve istikrarlı beslendiğinizi düşünüyor musunuz? Sağlıklı mısınız? Şayet ki cevaplarınız evet ise, günlük diyetinizde seçtiğiniz besinler günlük vitamin ve mineral gereksiniminizi karşılamaktadır. Hasebiyle dışarıdan vitamin ve mineral desteği (supleman) alımına gerek yoktur. Öte yandan şahsi durumları olan sağlıklı bireylerin supleman kullanmaları gerekebilir. Örnek olarak:
ü Ağır menstrual (adet) kanaması olan bayanların demir minerali,
ü Gebe ve emzikli bayanların münhasıran demir, folat ve kalsiyum üzere suplemanları,
ü Menopoz periyodundaki bayanların kalsiyum minerali,
ü Birtakım vejetaryenlerin kalsiyum, demir, çinko, B12 ve D vitamini üzere suplemanları,
ü Süt ve türevlerini sonlu alan ve gereğince güneş ışığından yararlanamayan bireylerin kalsiyum ve D vitamini,
ü Kimi hastalık durumlarında ve nizamlı olarak sağlıklı bir diyetle beslenemeyenlerin supleman tasarrufu gerekebilir.
ü Ayrıyeten düşük kuvvetli diyet uygulayan bireylerin de multivitamin kullanmaları önerilmektedir.
Lakin düşük kuvvetten kasıt; bayanlarda 1200 kkal, erkeklerde 1500 kkal ve altındaki kıymetler olarak tanımlanmaktadır. Ramazan periyodunda gün uzunluğu hiçbir besin öğesinin alınmıyor olması birtakım çevrelerce bu türlü bir desteğe gereksinimin artacağı formunda düşünülse de iftar ve sahur müddetince tüketilen ana öğünler, alınan ufak tefek ara öğünler bu türlü bir düşünceyi ortadan kaldırmaktadır. Elbette halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, mevsimsel değişimlerin kelam konusu olduğu devirlerde kısa vadeli de olsa multivitamin alınabilir Lakin suplemanlar için “azı karar birden fazla zarar” fikri ile yola çıkılmalıdır.
Kimi suplemanların şiddetli tüketimi kısa periyotta kusma, ishal, saç dökülmesi üzere meselelere, uzun periyotta ise böbrek taşları, karaciğer ve hudut sistemi hasarına neden olabilir. Yağda eriyen vitaminler vücutta depolandıkları için yüksek doz alımları durumunda toksik tesir göstererek zehirlenmelere velev vefata bile neden olabilirler. Örnek olarak haddinden fazla A vitamini alımı durumunda karaciğer ve kemik hasarı, baş ağrısı, ishal ve doğumsal bozukluklar görülebilir. Çok D vitamini alımı kemik ve böbrek hasarına neden olabilir.
Son yıllarda yapılan araştırmalar vitamin ve antioksidanların sanılanın tam bilakis kanser riskini artırdığına yönelik bulgular vermektedir. 2000 yılında yayınlanan bir araştırmada, beta karoten (A vitamininin öncüsü) ve E vitamininin sigara içen erkeklerde akciğer kanser riskini %18 ve kansere bağlı mevt riskini %8 nispetinde artırdığı kanıtlandı. 2002’de yayınlanan bir çalışma sonuçlarına nazaran kalp illeti riski yüksek kimselerde multivitamin tasarrufunun 5 yıl ahir ne kalp bunalımı, felç, kanser ne de sair önemli hastalık risklerini azaltmadığı belirlenmiştir. Ekim 2004’te yayınlanan Lancet isimli tıp mecmuasında 170.000 kişi üzerinde yapılan 14 büyük klinik çalışma sonucu A, C, E vitamini ve beta karoten kullananlarda mide-bağırsak kanserlerinden ölümlerin daha ziyade olduğu, yalnızca 4 çalışmada selenyum mineralinin kanser riskini azaltabileceği saptanmıştır.
Mesela 2004 yılı ahir böbrek kanseri ve böbrek zayıflığına neden olan aristolochic asit içeren Expellin ve Cardioflex isimli 2 doğal beslenme eseri piyasadan çekişmiştir. Bu datalar ışığında tertipli olarak vitamin hapı kullananların %9’unun vaktinden evvel hayatlarını yitireceği hesaplanmaktadır. Vitamin, mineral ve antioksidanlar da aslında birer ilaçtır, asla gelişigüzel kullanılmamalıdır. Tıp eğitimi almamış insanların kişilere sıhhat öğütleri vermesi, hele ki ilaç teklifinde bulunması son aşama yanlıştır. Her mesleğin amatörlüğü olur, ancak doktorluğun olmaz. O nedenle bu cins beslenme desteklerinin topluluğa şahsi olarak düşünülmemesi, kişisel olarak kıymetlendirilmesi gerekir. “Ne de olsa bunlar bitkisel kaynaklı, büsbütün doğal, çokça alınsa da zararı olmaz” üzere laflara inanılmamalıdır.
Besinler içerisinde vitamin ve mineraller istikrarlı olarak bulunur. Şiddetli ölçüde besin öğesi tüketilse bile toksik olan dozlara ulaşmak mümkün değildir. O nedenle besinleri ehliyetli ve istikrarlı ölçülerde tüketmek en doğrusudur. Bunu sağlamanın en kolay yolu da besin çeşitliliğine kıymet vermekten makbul. Gerek iftar gerekse sahur sofralarında tek tip beslenmekten kaçınılmalı, çeşitlilik sağlamak ismine azar azar da olsa sofradaki her besinin tadına bakılmalıdır.
ü Ağır menstrual (adet) kanaması olan bayanların demir minerali,
ü Gebe ve emzikli bayanların münhasıran demir, folat ve kalsiyum üzere suplemanları,
ü Menopoz periyodundaki bayanların kalsiyum minerali,
ü Birtakım vejetaryenlerin kalsiyum, demir, çinko, B12 ve D vitamini üzere suplemanları,
ü Süt ve türevlerini sonlu alan ve gereğince güneş ışığından yararlanamayan bireylerin kalsiyum ve D vitamini,
ü Kimi hastalık durumlarında ve nizamlı olarak sağlıklı bir diyetle beslenemeyenlerin supleman tasarrufu gerekebilir.
ü Ayrıyeten düşük kuvvetli diyet uygulayan bireylerin de multivitamin kullanmaları önerilmektedir.
Lakin düşük kuvvetten kasıt; bayanlarda 1200 kkal, erkeklerde 1500 kkal ve altındaki kıymetler olarak tanımlanmaktadır. Ramazan periyodunda gün uzunluğu hiçbir besin öğesinin alınmıyor olması birtakım çevrelerce bu türlü bir desteğe gereksinimin artacağı formunda düşünülse de iftar ve sahur müddetince tüketilen ana öğünler, alınan ufak tefek ara öğünler bu türlü bir düşünceyi ortadan kaldırmaktadır. Elbette halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, mevsimsel değişimlerin kelam konusu olduğu devirlerde kısa vadeli de olsa multivitamin alınabilir Lakin suplemanlar için “azı karar birden fazla zarar” fikri ile yola çıkılmalıdır.
Kimi suplemanların şiddetli tüketimi kısa periyotta kusma, ishal, saç dökülmesi üzere meselelere, uzun periyotta ise böbrek taşları, karaciğer ve hudut sistemi hasarına neden olabilir. Yağda eriyen vitaminler vücutta depolandıkları için yüksek doz alımları durumunda toksik tesir göstererek zehirlenmelere velev vefata bile neden olabilirler. Örnek olarak haddinden fazla A vitamini alımı durumunda karaciğer ve kemik hasarı, baş ağrısı, ishal ve doğumsal bozukluklar görülebilir. Çok D vitamini alımı kemik ve böbrek hasarına neden olabilir.
Son yıllarda yapılan araştırmalar vitamin ve antioksidanların sanılanın tam bilakis kanser riskini artırdığına yönelik bulgular vermektedir. 2000 yılında yayınlanan bir araştırmada, beta karoten (A vitamininin öncüsü) ve E vitamininin sigara içen erkeklerde akciğer kanser riskini %18 ve kansere bağlı mevt riskini %8 nispetinde artırdığı kanıtlandı. 2002’de yayınlanan bir çalışma sonuçlarına nazaran kalp illeti riski yüksek kimselerde multivitamin tasarrufunun 5 yıl ahir ne kalp bunalımı, felç, kanser ne de sair önemli hastalık risklerini azaltmadığı belirlenmiştir. Ekim 2004’te yayınlanan Lancet isimli tıp mecmuasında 170.000 kişi üzerinde yapılan 14 büyük klinik çalışma sonucu A, C, E vitamini ve beta karoten kullananlarda mide-bağırsak kanserlerinden ölümlerin daha ziyade olduğu, yalnızca 4 çalışmada selenyum mineralinin kanser riskini azaltabileceği saptanmıştır.
Mesela 2004 yılı ahir böbrek kanseri ve böbrek zayıflığına neden olan aristolochic asit içeren Expellin ve Cardioflex isimli 2 doğal beslenme eseri piyasadan çekişmiştir. Bu datalar ışığında tertipli olarak vitamin hapı kullananların %9’unun vaktinden evvel hayatlarını yitireceği hesaplanmaktadır. Vitamin, mineral ve antioksidanlar da aslında birer ilaçtır, asla gelişigüzel kullanılmamalıdır. Tıp eğitimi almamış insanların kişilere sıhhat öğütleri vermesi, hele ki ilaç teklifinde bulunması son aşama yanlıştır. Her mesleğin amatörlüğü olur, ancak doktorluğun olmaz. O nedenle bu cins beslenme desteklerinin topluluğa şahsi olarak düşünülmemesi, kişisel olarak kıymetlendirilmesi gerekir. “Ne de olsa bunlar bitkisel kaynaklı, büsbütün doğal, çokça alınsa da zararı olmaz” üzere laflara inanılmamalıdır.
Besinler içerisinde vitamin ve mineraller istikrarlı olarak bulunur. Şiddetli ölçüde besin öğesi tüketilse bile toksik olan dozlara ulaşmak mümkün değildir. O nedenle besinleri ehliyetli ve istikrarlı ölçülerde tüketmek en doğrusudur. Bunu sağlamanın en kolay yolu da besin çeşitliliğine kıymet vermekten makbul. Gerek iftar gerekse sahur sofralarında tek tip beslenmekten kaçınılmalı, çeşitlilik sağlamak ismine azar azar da olsa sofradaki her besinin tadına bakılmalıdır.
